Jadowite ssaki w Polsce? Tak, i jeden może mieszkać w Twoim ogrodzie!

Nie każdy wie, iż oprócz jadowitych gadów, w naszym kraju można spotkać także jadowite ssaki. W Polsce do niedawna za takie uważane były dwa gatunki. Przeprowadzone kilka lat temu badania dowiodły jednak, iż w tym gronie znajduje się także jeszcze jeden bardzo popularny zwierz, którego można spotkać na terenie całego kraju.
W 2022 r. polscy naukowcy przeprowadzili badania, które wykazały, iż w ślinie ryjówki aksamitnej znajduje się jad, który ma zdolność uszkadzania krwinek czerwonych. Tym samym gatunek ten zasilił grono jadowitych ssaków w Polsce. Ryjówka aksamitna żyje na terenie całego kraju. Można ją spotkać m.in. w lasach, na łąkach i w ogrodach.


REKLAMA


Zobacz wideo Rozpieść swojego pupila bez wydawania pieniędzy


Ryjówka aksamitna - jak wygląda i gdzie najczęściej można ją spotkać?
Niedawno odkryto, iż ten niewielki ssak dysponuje jadem, za pomocą którego może łatwiej polować na swoje ofiary. Ryjówka aksamitna może ważyć od 5 do 15 g. Posiada gęste futro i charakterystyczny, wydłużony pyszczek. Żeruje całą dobę i co 2-3 godziny zjada tyle, ile sama waży. jeżeli nie zje, może umrzeć w ciągu 10 godzin. Gatunek ten żywi się głównie owadami i drobnymi bezkręgowcami. Znajdujący się w ślinie jad niszczy erytrocyty, co pozwala polować na znacznie większe gatunki.


Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa WWalas - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20292102


Ryjówka aksamitna żyje na terenie całej Polski. Preferuje wilgotne miejsca, takie jak lasy liściaste, torfowiska, parki i pola. Warto wspomnieć, iż przesłanki mówiące o tym, iż jest to jadowity ssak, pojawiły się już ok. 400 lat temu, jednak na przestrzeni lat nie zostało to udowodnione.


Rzęsorki rzeczki często są mylone z myszami lub kretami. Jak rozpoznać ten gatunek?
Kolejnym jadowitym ssakiem w Polsce są rzęsorki rzeczki. Jakimi cechami wyróżnia się ten gatunek?


ciało osiąga długość do 10 cm i wagę do 25 g
zwierzę pokryte jest gęstym futerkiem, które na grzbiecie jest szare lub brązowe, a od strony brzucha przeważnie białe
głowa zwęża się ku przodowi w charakterystyczny ryjek
ogon może osiągać choćby 8 cm długości
na dolnej stronie ogona znajduje się kil, czyli rząd ostrych włosów, które ułatwiają poruszanie się w środowisku wodnym
zęby na końcach są brunatne


Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Accipiter (R. Altenkamp, Berlin) - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7784218


Rzęsorki rzeczki preferują stanowiska wodne, najczęściej zamieszkują brzegi rzek, stawów i jezior. Są doskonałymi pływakami i nurkami. Co ciekawe, rzęsorek podczas nurkowania silnie rusza tylnymi łapami, które napędzają całe ciało.
Rzęsorek mniejszy jest bliskim krewnym rzęsorka rzeczka. Jak wygląda?
Trzecim gatunkiem na liście jadowitych ssaków w Polsce jest rzęsorek mniejszy. Jak nazwa wskazuje - jest mniejszy od rzeczka, a długość jego ciała dochodzi maksymalnie do 7,5 cm (długość ogona do 5 cm).


Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Mnolf (dyskusja . edycje) - Fotografia własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=334680


Różnica widoczna jest także w ubarwieniu. Linia oddzielająca ciemną część grzbietową od jasnej brzusznej, jest znacznie mniej wyraźna. Rzęsorek mniejszy ma także słabiej rozwinięty kil. Preferuje wilgotne, ale lądowe środowiska i prowadzi raczej samotniczy tryb życia.


Jadowite ssaki w Polsce są niebezpieczne dla innych gatunków. Czy mogą zaszkodzić człowiekowi?
Podsumowując - do jadowitych ssaków w Polsce zaliczane są w tej chwili trzy gatunki:


rzęsorek rzeczek
rzęsorek mniejszy
ryjówka aksamitna


Terytorium występowania dwóch pierwszych jest raczej ograniczone, ponieważ zamieszkują one głównie siedliska wodne, które spełniają ściśle określone warunki. Zwykło się mówić, iż obecność rzęsorka jest potwierdzeniem czystości wody i niskiego jej skażenia. Spotkać go można m.in. w Tatrach i w Bolimowskim Parku Krajobrazowym. Jako gatunek drapieżny, poluje na drobne ryby, płazy i wodne bezkręgowce (np. ślimaki). Dzięki zawartej w ślinie substancji toksycznej jest w stanie upolować ofiarę znacznie większą od siebie.
Czy jest niebezpieczny dla człowieka? Jad rzęsorków nie jest produkowany w takich ilościach, aby mógł zaszkodzić człowiekowi. Trzeba jednak mieć na uwadze, iż ugryzienie może być bolesne, a w jego często pojawia się obrzęk. W przypadku spotkania nie należy prowokować zwierzęcia i unikać chwytania go w dłonie. Podobnie jest w przypadku ryjówki aksamitnej - jej jad również nie powinien zaszkodzić człowiekowi, jednak ugryzienie może powodować nieprzyjemne konsekwencje.


Zobacz też: Ten gad może cię połknąć w całości - ma choćby 10 metrów i waży tyle, co motor