Papier, światło i cień – magia cyjanotypii w praktyce

Co jest potrzebne do cyjanotypii?

Cyjanotypia nie wymaga drogiego sprzętu, ale potrzebne są odpowiednie materiały. Do wyboru są dwie główne drogi: samodzielne przygotowanie emulsji lub gotowe arkusze.

1. Odczynniki do samodzielnego przygotowania

By mieć mieć pełną kontrolę nad procesem, trzeba kupić dwa podstawowe związki chemiczne:

• Cytrynian amonowo-żelazowy (zielony)

• Ferrycyjank żelazowy potasu (żółty)

Miesza się je w równych proporcjach (najczęściej 1:1), tuż przed użyciem. Po wymieszaniu powstaje światłoczuła emulsja, którą można nanosić na różne powierzchnie – papier, tkaninę, drewno itp. Po wyschnięciu papier jest gotowy do naświetlania.

2. Gotowe arkusze

To idealna opcja dla początkujących. Arkusze są już pokryte emulsją i zapakowane w ciemnym opakowaniu. Wystarczy je wyjąć, położyć przedmiot (np. liść, kliszę, wydruk z folii) i naświetlać na słońcu. Potem wystarczy tylko wypłukać w wodzie.

3. Zestawy do cyjanotypii

W sprzedaży są też zestawy startowe, które zawierają:

• oba odczynniki w butelkach lub proszku

• rękawiczki, pędzle lub gąbki

• instrukcje

Cyjanotypia z gotowego papieru

Z takiego papieru korzystałam, więc napiszę w paru krokach, co trzeba zrobić, by uzyskać super słoneczne wydruki. Gotowy papier cyjanotypowy to najłatwiejszy sposób na rozpoczęcie przygody z drukiem słonecznym – nie trzeba mieszać chemikaliów ani malować papieru.

Ja użyłam papieru z Temu (po lewej), a na drukowanie czeka jeszcze papier z lumpeksu :D W internecie można bez problemu kupić papier w różnych formatach (ja mam A5), ceny za kilka arkuszy nie są wysokie.

1. Przygotowanie miejsca pracy

• Z papierem trzeba pracować w cieniu lub przy słabym, sztucznym świetle, aby nie rozpocząć przedwcześnie reakcji świetlnej

2. Układanie kompozycji

• Najpierw wyjąć arkusz z opakowania

• Na jasnej stronie papieru położyć rośliny, przedmioty lub folię z wydrukiem

• Przykryć wszystko szybą lub włożyć do ramki – docisk pomoże uzyskać ostre kontury

3. Naświetlanie

• Wystawić kompozycję na działanie promieni słonecznych (jeśli robicie to na dworze, to uwaga na wiatr - może zwiać kompozycję)

• Naświetlać przez 5–15 minut, aż papier zmieni kolor (ciemnieje – zwykle do oliwkowobrązowego lub szarozielonego)

Naświetlanie na dworze:

I w domu przy oknie. Jednak w pomieszczeniu lepiej się to robi - nie ma ryzyka, iż wiatr zwieje suszki.

4. Płukanie

• Po zakończeniu naświetlania, zdjąć przedmioty i przepłukać papier pod bieżącą wodą przez kilka minut

• Błękit pruski zacznie się pojawiać, a miejsca zacienione (czyli białe elementy obrazu) pozostaną jasne

5. Suszenie

• Odłożyć papier płasko do wyschnięcia

• Kolory mogą się pogłębić po kilku godzinach lub dniach