Muchomor czerwony

7 miesięcy temu

Zdjęcie: muchomor-czerwony-1

Muchomor czerwony (Amanita muscaria (L.) Lam.) to gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae). Jest to prawdopodobnie najbardziej charakterystyczny gatunek muchomora. Często spotykany w kulturze popularnej, inspirował twórców np. gier z serii Mario (po zjedzeniu muchomora Mario stawał się większy) oraz bajki o Smerfach (domki Smerfów były muchomorami).

Występowanie

Muchomor czerwony jest szeroko rozprzestrzeniony w strefie klimatu umiarkowanego na całej półkuli północnej, ale występuje także w niektórych rejonach o klimacie ciepłym, np. w Ameryce Środkowej, w Hindukuszu czy nad Morzem Śródziemnym. Wraz z siewkami sosny jego zarodniki i grzybnia zostały przeniesione w różne inne rejony świata i w tej chwili pojawia się także w Australii, Nowej Zelandii, Afryce Południowej i Ameryce Południowej. W Europie Środkowej, w tym w Polsce, jest bardzo pospolity.

Muchomor czerwony jest grzybem naziemnym, rosnącym w różnego typu lasach liściastych, iglastych i mieszanych, szczególnie często pod brzozą brodawkowatą. Owocniki pojawiają się od czerwca do listopada. Jest to grzyb mykoryzowy, żyjący w symbiozie, zwykle z brzozą, jodłą, sosną, świerkiem, osiką i dębem.

Nazewnictwo

Muchomor czerwony po raz pierwszy został opisany przez Karola Linneusza w 1753 r. jako Agaricus muscarius. W 1783 r. Jean-Baptiste de Lamarck przeniósł go do rodzaju Amanita, nadając mu obecną nazwę. Przez różnych badaczy opisywany był jeszcze pod różnymi nazwami, dlatego w tej chwili ma ponad 40 synonimów naukowych. Epitet gatunkowy muscaria pochodzi od łacińskiego słowa „musca” oznaczającego muchę. Nazwę polską nadał Józef Jundziłł w 1830 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka muchomor, bedłka, muchar czerwony, muchomor pospolity, muchomor zwyczajny.

Morfologia

Kapelusz muchomora osiąga do 20 cm średnicy. U bardzo młodych okazów jest kulisty, potem półkulisty, z czasem niskołukowaty, a u starszych okazów płaski i nieco wgłębiony na środku. Powierzchnia jest gładka, u starszych okazów przy brzegu delikatnie karbowana. Początkowo okryty jest białawą osłoną. Po jej rozerwaniu na kapeluszu pozostają białe lub białożółte łatki. W czasie wilgotnej pogody kapelusz jest lepki. Blaszki ma białe lub bladożółtawe, brzuchate, gęsto ustawione, wolne.

Trzon grzyba osiąga wysokość do 20 cm, a grubość do 3 cm. Jest walcowaty, łatwo wyłamujący się, za młodu pełny, potem pusty. Jego kolor jest biały lub żółty. Posiada obwisły, biały (czasami żółtawy) pierścień. Podstawę ma bulwiastą, otoczoną kilkoma rzędami wałeczkowatych zgrubień i bez wyraźnej pochwy. Miąższ jest biały, kruchy, bez zapachu, po uszkodzeniu nie zmienia koloru. Zarodniki są białe, gładkie, elipsowate, o rozmiarach 9–11 × 6–9 μm.

Właściwości

Mimo iż muchomor czerwony zaliczany jest do grzybów trujących (tak opisywany jest we wszystkich atlasach grzybów), śmierć spowodowana zatruciem po spożyciu A. muscaria jest dość rzadka. Dwukrotne podgotowanie z odlaniem wody osłabia jego toksyczność i rozkłada substancje psychoaktywne grzyba, dlatego jest spożywany w niektórych częściach Europy, Azji i Ameryki Północnej.

Wszystkie odmiany Amanita muscaria znane są ze swoich adekwatności halucynogennych. Głównymi składnikami psychoaktywnymi i toksycznymi są neurotoksyny, kwas ibotenowy i muscymol. Lokalna odmiana grzyba była używana jako środek odurzający i enteogen przez rdzenną ludność Syberii.

Toksyczną substancją występującą w muchomorze czerwonym jest również muskaryna, a głównymi objawami zatrucia tym grzybem są duszności, wymioty oraz biegunka.

W krajach europejskich używano go w przeszłości jako trucizny na muchę domową, ponieważ po kontakcie z muchomorem muchy padały jak martwe. W rzeczywistości owady są jedynie odurzone – stan ten utrzymuje się około trzech dni, a w tym czasie domownicy zwykle usuwali nieruchome muchy. Bardzo często muchomory używane były przy tradycyjnych piecach, co powodowało śmiertelne wysuszenie muchy po upadku na rozgrzaną płytę.

Źródła

https://pl.wikipedia.org/wiki/Muchomor_czerwony
https://www.medonet.pl/zdrowie,muchomor-czerwony—opis–wystepowanie–zatrucia–ciekawostki,artykul,1731134.html

Idź do oryginalnego materiału