
Na Sądecczyznę przyszła fala grzybów – i grzybiarzy! Leśne parkingi zapełnione, koszyki w ruch, a lasy tętnią życiem. To jeden z tych sezonów, na które czekają wszyscy miłośnicy darów natury. Wśród nich nie mogło zabraknąć jednego z najbardziej znanych lokalnych zbieraczy – Janusza Basty z Łącka, który rok w rok przeczesuje okoliczne lasy w poszukiwaniu podgrzybków, prawdziwków i rydzów.
Grzybiarz z krwi i kości. I z sercem do ogrodu
Dla Janusza grzybobranie to coś więcej niż weekendowy wypad – to styl życia. Od lat z wiklinowym koszykiem wędruje po sądeckich lasach. – Zbieranie grzybów to dla mnie relaks, przyjemność, ale i tradycja. Wychowałem się w lesie, znam jego rytm, wiem, gdzie szukać – mówi z uśmiechem. Ale pasja Janusza nie kończy się na lesie. Wraz z żoną Kasią prowadzą ekologiczny ogród, w którym królują: fasolka szparagowa, ogórki, koper, ziemniaki, cebulka, papryka oraz… wiśnie.
Kompoty, przetwory i łąckie winko
– Z wiśni robimy kompoty, a jak przystało na tradycję łącką – także własne domowe winko – zdradza z uśmiechem Janusz. – Idealne na chłodne, jesienne wieczory. W ogrodzie nic się nie marnuje. Każdy słoik to smak lata, który zostaje z nami aż do zimy.
Sądecczyzna grzybami stoi
Ten sezon zapowiada się wyjątkowo obficie – wystarczy kilka wilgotnych dni i ciepłe noce, by w lasach zaroiło się od borowików i koźlarzy. Leśnicy przypominają: zbierajmy z głową, nie niszczmy ściółki i nie wchodźmy na tereny objęte ochroną. A jeżeli jeszcze nie byliście na grzybach – to właśnie teraz jest najlepszy czas.
Wybierając się na grzybobranie, warto pamiętać o kilku istotnych zasadach, które pomogą ci cieszyć się bezpiecznym i udanym zbieraniem grzybów. Oto najważniejsze wskazówki:
Znajomość grzybów
- Zbieraj tylko te grzyby, które znasz – unikanie niepewnych grzybów to podstawa bezpieczeństwa. Niektóre trujące gatunki mogą być bardzo podobne do jadalnych, dlatego warto dokładnie znać cechy charakterystyczne grzybów, które zamierzasz zebrać.
- Konsultacja z atlasem grzybów – warto mieć ze sobą dobry atlas grzybów lub aplikację, która pomoże w identyfikacji znalezionych okazów.
- Unikanie młodych i zniszczonych grzybów – trudno rozpoznać grzyby, gdy są małe lub nadgryzione. W takim stanie mogą być niebezpieczne.
Ochrona przyrody
- Zbieraj grzyby delikatnie – nie niszcz grzybni, staraj się wykręcać grzyby z podłoża, a nie odcinać, aby chronić ich naturalne siedliska.
- Nie zbieraj grzybów chronionych – niektóre gatunki grzybów są pod ochroną. Warto znać listę takich grzybów, aby nie naruszyć przepisów ochrony przyrody.
Ubiór i przygotowanie
- Odpowiedni strój – najlepiej ubrać się w długie spodnie i koszulę z długim rękawem, aby chronić się przed kleszczami i innymi insektami.
- Niezbędne są również wygodne buty, najlepiej nieprzemakalne, do chodzenia po lesie.
- Zabierz ze sobą nożyk i koszyk – grzyby najlepiej zbierać do wiklinowego kosza, który zapewni dobrą wentylację. Plastikowe torby nie nadają się do tego, ponieważ mogą sprawić, iż grzyby się zaparzą i staną niejadalne.
- Środek na kleszcze – w lesie występuje wiele kleszczy, więc warto używać odpowiednich środków odstraszających.
Bezpieczeństwo w lesie
- Nie chodź sam – najlepiej iść na grzybobranie w towarzystwie, aby nie zgubić się w lesie.
- Znajomość terenu – warto znać las, w którym zbierasz grzyby, lub korzystać z nawigacji. Zawsze informuj kogoś, dokąd się wybierasz.
- Latarka i telefon – w przypadku, gdy grzybobranie się przedłuży, dobrze jest mieć przy sobie latarkę oraz naładowany telefon, aby móc się skontaktować w razie potrzeby.
Przygotowanie grzybów po powrocie
- Sprawdź zebrane grzyby – upewnij się, iż wszystkie zebrane grzyby są bezpieczne do spożycia. W razie wątpliwości, skonsultuj się z doświadczonym grzybiarzem lub specjalistą.
- Odpowiednie przechowywanie – grzyby powinny być gwałtownie przyrządzone, suszone lub przetworzone, aby zachować ich świeżość i smak.
- Grzybobranie to przyjemny sposób spędzania czasu w łonie natury, ale bezpieczeństwo i rozwaga są kluczowe, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
Fot.: Janusz z Łącka