Turmaliny

1 rok temu

Zdjęcie: turmalin-turmaliny-1

Turmaliny to niezwykle atrakcyjne minerały, które zalicza się do grupy krzemianów. Ich cechą charakterystyczną jest przepiękne, różnorodne wybarwienie, niespotykane wśród innych minerałów. Występują w przyrodzie rzadko, w związku z czym są niezwykle drogocenne. Ich nazwa wywodzi się od syngaleskiego słowa turmali, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza ‘zdolność do przyciągania’.

Turmaliny znane są ludzkości już od czasów starożytnych i na przestrzeni wieków wykorzystywane były w branży jubilerskiej, zdobiąc różne części ciała najbardziej znaczących królów czy cesarzy.

Charakterystyka

Turmaliny są magnetyczne, posiadają zmienność kolorów polichromatycznych i zmienność pleochroniczną (zmiana barwy w zależności od polaryzacji światła przechodzącego przez minerał). Łatwo się elektryzują, przyciągając kurz czy kawałki papieru. Są niezwykle kruche, przezroczyste, przepięknie wybarwione. Jeden kryształ może mieć aż 15 różnych odcieni i barw. Niektóre turmaliny ujawniają optyczny efekt kociego oka (turmalinowe kocie oko istnieje w różnych barwach) czy efekt aleksandrytu (w świetle naturalnym są żółtawozielone, w sztucznym – pomarańczowoczerwone).

Wydawać by się mogło, iż turmalin to pojedynczy kamień, ale w rzeczywistości jest to szereg minerałów z grupy krzemianów. A zatem to tak naprawdę grupa minerałów krzemianowych o bardzo podobnej strukturze krystalicznej, ale o zróżnicowanym składzie chemicznym. W związku z tym zmienny skład turmalinu sprawia, iż niektóre adekwatności, takie jak kolor, współczynnik załamania światła i gęstość, mogą różnić się pomiędzy odmianami.

Turmaliny w przyrodzie najczęściej tworzą przepiękne, efektowne kryształy o różnym pokroju, najczęściej słupkowym, igiełkowym czy pręcikowym. Na swoich ścianach posiadają charakterystyczne zbrużdżenia. Największe okazy osiągają wielkość choćby do 5 metrów, dlatego ich widok w naturalnym środowisku jest naprawdę imponujący.

Rodzaje turmalinów

W zależności od odcienia turmalin nosi różne nazwy handlowe:

achroit – odmiana turmalinów kompletnie pozbawiona koloru;
rubelit – odmiana o barwie od różowej do czerwonej, tzw. „turmalin syberyjski”, „turmalin bordeaux”;
drawit (dravit) – to brązowy turmalin, nazwany od rzeki Dravy;
indigolit (indikolit) – turmalin ciemnoniebieski, który podgrzewa się, aby rozjaśnić jego kolor;
verdelit – charakteryzuje się odcieniem zieleni bardziej pastelowym niż głęboka zieleń szmaragdu czy delikatniejszy odcień oliwinu;
szerlit – czarny turmalin, którego nazwa pochodzi od dawnej gwary górniczej;
syberyt – turmalin o barwie od fioletowoczerwonej do fioletowoniebieskiej, jego nazwa pochodzi od występowania na Uralu.

Turmalin w zależności od odmiany może być przejrzysty lub nieprzejrzysty.

Występowanie

Ich występowanie obserwuje się na terenie USA, Brazylii, Kenii czy Tanzanii, gdzie jest ich najwięcej. Ponadto turmaliny można spotkać także w Rosji, Austrii, we Włoszech, w Pakistanie oraz na Madagaskarze. Występują również w Polsce na terenie Dolnego Śląska w ich najczęściej spotykanej, czarnej barwie.