Szpinak wodny – Wilec wodny – uprawa i zastosowanie

Zdjęcie: Szpinak wodny – Wilec wodny

Wilec wodny vel Szpinak wodny (Ipomoea aquatica) jest gatunkiem rośliny należącej do rodziny powojowatych. W naturze rośnie w tropikach – w Azji, Afryce, Australii, Nowej Zelandii a także w Ameryce Południowej. Ze względu na jadalne, bardzo smaczne i wartościowe liście oraz łodygi jest powszechnie uprawiany w Azji Południowo-Wschodniej. U nas uprawiany niezwykle rzadko, choć jest taka możliwość i naprawdę warto spróbować.

Jak wygląda szpinak wodny

Szpinak wodny jest rośliną wodną, a jej puste w środku, mocno rozgałęziające się, bujne łodygi są puste w środku, dzięki czemu roślina utrzymuje się na powierzchni wody. Jej pędy w naturze dorastają do choćby 2-3 metrów długości, uprawiane u nas aż tak długie nie są. Liście również są imponujące, bo osiągają długość między 5 a 15 cm długości i 2 do 8 cm szerokości. Mają one trójkątny lub strzałkowaty kształt, są jasnozielone i mięsiste.

Zarówno liście jak i łodygo są jadalne. Można sukcesywnie obrywać same liście i wykorzystywać je w kuchni, dzięki czemu warzywo wciąż będzie miało świeże przyrosty. Latem roślina obsypuje się pięknymi, jasnofioletowymi kwiatuszkami w kształcie kielichów. Owocem szpinaku wodnego jest strąk wypełniony nasionami.

Uprawa szpinaku wodnego

Wilec wodny w warunkach naturalnych rośnie bardzo szybko (nawet do 10 cm na dobę), tworząc na jeziorach czy stawach wręcz kołdrę z pędów i liści. Bezproblemowo się rozsiewa, ale też każdy pęd z węzłem można gwałtownie ukorzenić. W naturze jest to roślina wieloletnia, u nas natomiast nie jest w stanie przetrwać zimy, dlatego może być uprawiana albo jako roślinę jednoroczna w donicy, albo można spróbować ją przezimować w domu.

Wilec wodny można u nas uprawiać również metodą hydroponiczną, czyli wprost w wodzie.

Skąd wziąć nasiona szpinaku wodnego? Można spróbować kupić je na aliexpress, choć zawsze istnieje ryzyko, iż otrzymamy nasiona zupełnie czegoś innego, co niekoniecznie wzejdzie. Nasiona znaleźliśmy również na stronie z egzotycznymi nasionami w cenie 1,35 Euro (10-2023 r.).

Ale jest prostszy sposób na założenie uprawy wilca wodnego w uprawie amatorskiej. Wystarczy w sklepie w żywnością azjatycką kupić świeże liście z pędami, które bez problemu się ukorzenią. Można oberwać liście, a pędy włożyć do naczynia z wodą, czekać na korzonki, a gdy te się pojawią wówczas wsadzić je do donicy wypełnionej średnio żyzną ziemią. Jako, iż jak sama nazwa wskazuje jest to roślina kochająca wodę, podłoże w donicy przez cały czas musi być mokre.

Wilec wodny to roślina tropikalne, kocha więc ciepło. Dlatego najlepiej jest taką donicę umieścić w szklarni lub w tunelu foliowym, gdzie temperatury latem są naprawdę wysokie. Może to być również ogród przy oczu wodnym, w miejscu nasłonecznionym i osłoniętym od wiatru.

Jeśli roślina ma przetrwać dłużej, to z nadejściem jesieni trzeba ją przenieść do jasnego i ciepłego pomieszczenia. W mieszkaniu można wilec wodny uprawiać przez cały rok. Nasiona wysiewa się z początkiem kwietnia do pojemników np. po jogurtach. Głębokość siewu to ok. 1 cm. Na zewnętrz wynosi się warzywa po 20 maja. Wiedzieć należy, iż jeśli temperatura otoczenia spadnie poniżej 10°C, to rośliny zaczną zamierać.

Pierwsze zbiory uzyskuje się już po 4-6 tygodniach od wysiania lub zasadzenia pędów.

Jak smakuje szpinak wodny

Wilec wodny ma delikatny, słodkawy smak. Podobne są w smaku do naszego szpinaku. Liście po obróbce cieplnej robią się nieco śluzowate, ale pędy pozostają chrupiące.

Właściwości szpinaku wodnego

Szpinak wodny jest warzywem bardzo wartościowym i bogatym w składniki odżywcze. Dostarczy organizmowi witamin: A, C, E oraz B1, B2 i B3. Co niezwykle rzadkie zawiera również witaminę U (reguluje wydzielanie soków żołądkowych, co pomaga utrzymać optymalne pH w żołądku, przyczynia się do ochrony błony śluzowej żołądka), a stosowana zewnętrznie przyspiesza gojenie się ran i zapobiega starzeniu się skóry. Witamina U stosowana jest powszechnie w leczeniu wrzodów żołądka.

Wilec wodny to również bogactwo białka roślinnego, błonnika i flawonoidów. Wykazano również, iż ma działanie podobne do działania insuliny (insulina roślinna), co sprawia, iż obniża poziom cukru we krwi.

Wszystko to sprawia, iż wilec wodny powinien być obowiązkowym składnikiem naszej diety, szkoda zatem, iż jest u nas tak mało znany i niezwykle rzadko uprawiany.

Wilec wodny – zastosowanie

Wilec wodny to bardzo popularne warzywo kuchni azjatyckiej. Szpinak ten może być spożywany zarówno na surowo jako dodatek do sałatek, ale również lekko podgotowany wrzucony pod koniec gotowania do zupy, gotowany na parze oraz smażony z przyprawami, ziołami oraz innymi warzywami. Doskonale smakuje z dodatkiem czosnku i pasty krewetkowej podany z makaronem.

W Chinach przygotowuje się go najczęściej metodą stir-fry, czyli na dużym ogniu, z niewielką ilością tłuszczu, cięgle gwałtownie mieszany. W woku występuje w towarzystwie czosnku, chili, imbiru i innymi przyprawami. Filipińczycy dodają do dań mięsnych i rybnych, Wietnamczycy do zupy Canh Chua, a Hindusi do potrawy o nazwie Thoran.

Fot. główna: Love Krittaya, Public Domain, commons.wikimedia.org