Szczaw koński vel Kobylak to zwyczajowe nazwy rośliny o nazwie Szczaw kędzierzawy (Rumex crispus). Znaleźć też można nazwy: Kobyli szczaw oraz Szczekaj. Roślina ta, należąca do rodziny rdestowatych spotykana jest niemal na całym świecie. Powszechnie zaś w Azji, Europie oraz Afryce Północnej. U nas jest to gatunek pospolity, traktowany jako chwast, ale również jako roślina lecznicza.
Jak wygląda szczaw koński
Poszczególne gatunki szczawiu są do siebie często tak podobne, iż tylko specjaliści są w stanie je rozróżnić, np. bo anatomicznej budowie kwiatów. Sprawę komplikuje również fakt, iż rośliny te krzyżują się między sobą tworząc niemal identyczne mieszańce. Szczaw koński jest byliną ruderalną, porastającą również pastwiska, łąki, rzadziej pola.
Szczaw kędzierzawy – Szczaw koński – Kobylak, autor: Matt Lavin from Bozeman, CC BY-SA 2.0, commons.wikimedia.org
Szczaw koński tworzy przy ziemi rozety liści odziomkowych na długim, rynienkowatym ogonku. Liście są ciemnozielone, mocno kędzierzawe, a ich blaszka jest kilka razy dłuższa niż szersza. Drugi rodzaj liści wyrasta na łodygach osiągających przeważnie nieco więcej niż metr wysokości i są one nieco mniejsze niż te odziomkowe, nie tak mocno karbowane, ale za to o falistych brzegach. Łodyga często zmienia kolor na czerwony.
Kobylak kwitnie od czerwca do sierpnia, kwiatostany tworzą się wokół pędu tworząc jakby luźne kłosy. Kwiaty są wiatropylne.
Kobylak – adekwatności
Kobylak to szczaw o wielu adekwatnościach. Jest rośliną bogatą w żelazo, a przy tym zawiera bardzo dużą ilość witaminy C, co sprawia, iż żelazo łatwiej i w większych ilościach się przyswaja. Działa przeciwzapalnie, chroni przed drobnoustrojami, ma adekwatności ściągające i antyseptyczne. Szczaw kędzierzawy stymuluje wytwarzanie żółci oraz kwasów trawiennych. Ale do tego dodatkowo wspomaga układ trawienny, ponieważ działa rozkurczowo na układ trawienny wspomagając tym samym proces trawienia pokarmów. A do tego jest bogatym źródłem polifenoli, które zwalczają wolne rodniki.
Szczaw kędzierzawy – zastosowanie
Szczaw kędzierzawy, w przeciwieństwie do wielu innych gatunków szczawiu nie jest ceniony w kuchni, ale za to bardzo jako roślina lecznicza, wykorzystywana w ziołolecznictwie i medycynie ludowej. I warto korzystać z dobrodziejstw, które ze sobą niesie. Surowcami leczniczymi kobylaka są jego korzenie oraz nasiona. Korzenie kobylaka zbiera się albo wiosną albo jesienią.
Szczaw kędzierzawy – Szczaw koński – Kobylak, autor: Kristian Peters, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
Zastosowanie szczawiu końskiego ma miejsce przede wszystkim w leczeniu biegunek i wymiotów i stosowany jest w tych dolegliwościach od wieków. Do tego kobylak stosowany jest w problemach jelitowo-żołądkowych, zatruciach pokarmowych, przy niestrawnościach i bólach brzucha. Do leczenia wszystkich tych dolegliwości wykorzystuje się zarówno korzeń jak i owoce.
Preparaty ze szczawiu końskiego wykorzystuje się również w przypadku obfitych miesiączek oraz przy infekcjach intymnych i upławach. Służą również do leczenia zmian skórnych w postaci atopowego zapalenia skóry, trądziku czy łojotoku.
Z korzenia szczawiu kędzierzawego przygotowuje się gorące wywary służące do nasiadówek łagodzących dolegliwości intymne. Natomiast chłodne okłady pomagają w leczeniu zmian skórnych, zranień, czy owrzodzeń.
Kobyli szczaw – jak zwalczać
Kobyli szczaw to często pojawiający się chwast na naszych trawnikach czy łąkach kwietnych. A to dlatego, iż bez problemu rozsiewają się jego nasiona niesione wiatrem i rozrastają nowe rośliny dzięki podziemnym rozłogom. Dlatego nie można dopuszczać do zakwitnięcia kobylaka ani do tego, by rośliny osiągały znaczne rozmiary.
Najłatwiej jest pozbywać się manualnie młodych egzemplarzy, jednak przed wyrwaniem trzeba ziemię wkoło spulchnić, żeby nie został w niej żaden kawałek korzenia, z którego kobyli szczaw mógłby się odrodzić.
Szczaw kędzierzawy – Szczaw koński – Kobylak, autor: Henry Brisse, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
Szczaw koński można zwalczać również środkami ochrony roślin (fungicydy). Pamiętać należy, iż one pomagają pozbyć się chwastów, ale jednocześnie by jak najmniej szkodziły otoczeniu muszą być stosowane zgodnie z zalecaniami producenta. Trzeba zachować okres karencji a także robić opryski po zachodzie słońca, gdy nie latają już pszczoły ani inne owady, które to giną w trakcie takich oprysków.
Fot. główna: H. Zell, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org