Zeberka to niewielki, energiczny ptaszek o barwnym upierzeniu. Tuż obok papugi zaliczany jest do jednych z najpopularniejszych domowych ptaków ozdobnych. Jego entuzjazm i piękny, melodyjny ćwierkot umila czas w choćby najbardziej pochmurny dzień. Hodowla nie jest zbyt skomplikowana, co sprawia, iż świetnie nadaje się dla początkujących. Chcesz wiedzieć, jak dbać o zeberkę? W naszym artykule poznasz wszystkie najważniejsze informacje odnośnie tego egzotycznego, i niewątpliwie wyjątkowego, gatunku ptaka.
Zeberka – ptak z rodziny astryldów w środowisku naturalnym
Zeberka to gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), inaczej nazwany jest amadyną zebrowatą, w naturze najliczniej występuje w Australii i stamtąd też pochodzi. Najczęściej można spotkać go na terenach trawiastych i zadrzewionych. Zeberki lubią towarzystwo, osamotnione stają się osowiałe i chorują. Na wolności żyją w stadach, liczących choćby do 100 osobników. Mogą żyć od ok. 5 do 8 lat, hodowane w domu – odpowiednio odżywiane i pielęgnowane mogą przeżyć choćby 10-11 lat.
Zeberka dojrzałość płciową osiąga mniej więcej w 4 miesiącu życia, może rozmnażać się przez cały rok. W okresie lęgowym samce wykonują tańce gotowe i kuszą potencjalną partnerkę melodyjnym śpiewem, a następnie łączą się w pary na całe życie. Ptaki te razem budują swoje gniazda, najczęściej na drzewach i w krzewach. Samica składa ok. 4-6 jaj i na zmianę z partnerem wysiaduje je dwa tygodnie. Pisklę wykluwa się po ok. 2 tygodniach. Samiec pomaga w opiece nad młodymi ptakami, które opuszczają gniazda ok. miesiąc później.
Zeberki – wygląd i popularne odmiany
Zeberka to mały ptak, który mierzy zwykle ok. 10 cm i waży ok. 11-13 g. W rezultacie długotrwałych działań hodowlanych opracowano wiele odmian barwnych. Wśród najbardziej rozpowszechnionych znajdują się wersje:
- białe,
- srebrzyste,
- marmurkowe,
- czarnopierśne,
- cynamonowe,
- szekowate.
Zeberka zwyczajna zwykle występuje w kolorze czerni, szarości i brązu. W przypadku zeberki zwyczajnej możemy wyróżnić dwa podgatunki, które nieznacznie różnią się od siebie, a mianowicie jest to:
- zeberka australijska (Taeniopygia guttata castanotis) – zamieszkuje środkową Australię, ma bardziej szarą głowę i jaśniejsze podgardle w porównaniu do zeberki zwyczajnej, jej barwy to jaskrawy żółty, czerwony i czarny,
- zeberka timorska (Taeniopygia guttata guttata) – tereny ich występowania to Małe Wyspy Sundajskie, rzadko można ją spotkać w hodowli, charakteryzuje się brązowym ubarwieniem, na skrzydłach występują białe kropki.
Dymorfizm płciowy – jak odróżnić samice od samca?
U zeberek wyraźnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy. Samce są trochę większe i mają ciut dłuższe ogony od samic. Ich cechą charakterystyczną jest intensywnie czerwony dziób i szarobrązowe boki ciała. Po obu stronach ich policzków można zauważyć rdzawe plamki, ponadto posiadają prążkowane podgardle i górną część piersi, na której znajduje się również czarna plama. Ubarwienie samic nie jest tak krzykliwe, pozbawione są one czerwonych plam na policzkach i falistych prążków na piersi.
Usposobienie i oswajanie zeberek – (nie) towarzyski, mały ptaszek w Twoim domu
Zeberki to niezwykle towarzyskie ptaki, żyją w dużych grupach. Pary odłączają się od stada tylko w okresie lęgów, by zakładać własne gniazda (stado zwykle opuszcza kilka par i trzymają się razem). Te niewielkie, rezolutne ptaszki lubią skakać, wspinać się po gałązkach i latać. Dobrze odnajdują się w otoczeniu innych łagodnych ptaków o podobnych rozmiarach.
Są energiczne i ciekawskie, chociaż w kontaktach z ludźmi bywają bardziej zdystansowane, w związku z tym ich oswojenie wymaga czasu i cierpliwości. Należy wystrzegać się gwałtownych ruchów przy podchodzeniu do klatki. Na początku należy obserwować je jedynie z pewnej odległości, potem można stopniowo zainicjować kontakt, np. poprzez gwizdanie (zawsze w jednym tonie). Warto mówić do nich spokojnym tonem, by mogły przyzwyczaić się do naszego głosu, z czasem możemy podejść bliżej. Kiedy zauważymy, iż czują się swobodnie w naszym towarzystwie, możemy położyć na dłoni jedzenie, by zachęcić je do wejścia na rękę.
Hodowla zeberek w domu – o czym warto pamiętać?
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, zeberki są towarzyskie, dlatego warto hodować je w parach lub większych grupach. Najlepiej od razu zakupić parę zeberek. Możemy je nabyć mniej więcej od 50 do 100 zł za sztukę, od prywatnego hodowcy lub w sklepie zoologicznym. W pierwszej kolejności warto zapoznać się z opiniami na temat miejsca, z którego chcemy nabyć ptaka. Dzięki temu będziemy mieć pewność, iż jest trzymany w odpowiednich warunkach. Na co warto zwrócić uwagę? Przede wszystkim na zachowanie i wygląd zeberki. Osobniki osowiałe, apatyczne, z brakującym upierzeniem, kraterem, opadającymi skrzydełkami powinny wzbudzić naszą czujność. Warto wybierać ptaki młode, ponieważ wtedy łatwiej je oswoić.
Idealny dom dla zeberek – klatka czy woliera?
Amantydom zebrowatym należy zapewnić odpowiednie warunki do życia. Jednym z podstawowych elementów ich wyposażenia jest klatka. Zeberki uwielbiają latać, w związku z tym potrzebują dużej przestrzeni. Mimo, iż są to ptaki małe, musimy zapewnić im sporą klatkę, mniej więcej o wymiarach 80x50x50 cm na parę. jeżeli planujemy większą hodowlę oraz mamy wystarczająco dużo miejsca i możliwości, możemy zdecydować się na zamontowanie woliery ogrodowej z małymi oczkami, zapobiegającymi ucieczkom oraz próbom dostania się do środka drapieżników oraz dzikich ptaków, które mogą roznosić choroby.
Warto zadbać o odpowiednie wyposażenie klatki i woliery. Do tego celu potrzeba nam kilka niezbędnych akcesoriów, m.in.:
- żerdzi – drewniane drążki o różnych kształtach i rozmiarach są bardzo ważne. Zeberki chętnie wykorzystują je do odpoczynku i ćwiczeń. Żerdzie umożliwiają ptakom naturalne ścieranie pazurów i zapewniają lepszą przyczepność,
- karmidełka oraz poidełka – zeberka, tak samo jak każde inne zwierzę, do życia potrzebuje jedzenia i wody, dlatego zamontowanie karmidełka i poidełka (jeśli posiadamy więcej niż parę, najlepiej zainwestować w kilka) w klatce lub wolierze, jest obowiązkowe,
- zabawek – przestrzeń w klatce i wolierze możemy zaopatrzyć w różne zabawki, np. drabinki, sznurki i dzwonki, które umilą ptakom czas i dostarczą rozrywki,
- piasku – dno klatki lub woliery najlepiej wyłożyć specjalnym piaskiem dla ptaków, który pomaga zeberkom w utrzymaniu higieny (umożliwia czyszczenie piór), jego spożycie pomaga w rozbijaniu twardych części pożywienia, ułatwiając tym samym trawienie, a ponadto pochłania wilgoć i brzydkie zapachy,
- basenik kąpielowy – zeberki bardzo lubią kąpiele, dlatego zakup basenika kąpielowego to absolutny must have.
Jak rozmnażać zeberki w warunkach domowych?
Zeberki łatwo się rozmnażają, zarówno w klatce, jak i w wolierze. Najlepiej wybierać osobniki zbliżone do siebie wiekiem – wtedy istnieje większa szansa na to, iż połączą się w parę. Rozwiązaniem idealnym jest zamontowanie budek lęgowych (o minimalnych wymiarach 15x15x10 cm) wysoko w wolierze, w której znajduje się kilka ptaków, by dać samcom i samicom możliwość wyboru. Należy dostarczyć im materiały do budowania gniazda, może być to, np. sucha trawa, wyschnięty mech, pióra, włókno orzecha.
W trakcie składania jaj ptasim rodzicom potrzebna jest odpowiednia dieta. Najlepiej karmić je drobno posiekanym jajkiem kurzym, wymieszanym z bułką tartą i mlekiem w proszku oraz wybranymi owocami, warzywami oraz ziołami, np. mniszkiem lekarskim. Po złożeniu ostatniego jajeczka dietę można ograniczyć do podawania ziaren, owoców i warzyw. Rodzice sami karmią swoje pisklęta, podając im jedzenie z dzioba – powinniśmy zatem dostarczyć im odpowiedni pokarm, np. rozmiękczone ziarno.
Młode warto oddzielić od rodziców, wtedy gdy zaczną samodzielnie jeść, ponieważ ich obecność w budkach może utrudniać lęgi i wysiadywanie jaj przez ich rodziców. Mniej więcej w drugim miesiącu ich życia, kiedy uzyskają dorosłe upierzenie, warto oddzielić samice od samców i trzymać je oddzielnie do ukończenia pół roku.
Nie powinno się rozmnażać zeberek częściej niż 4 razy w roku, ani łączyć ptaków blisko ze sobą spokrewnionych, np. brat – siostra, rodzic – dziecko, ponieważ osobniki z takich skojarzeń rodzą się chore. Sukces hodowlany najprościej możemy osiągnąć, dzięki odpowiednio dobranej parze. Ważna jest również odpowiednia dieta, bogata w witaminy oraz zapewnienie przestronnej, nasłonecznionej (ale nie za bardzo) klatki lub woliery.
Czym żywić zeberki?
Głównym elementem diety zeberek są ziarna. Możemy kupić im gotowe mieszanki lub przygotowywać je samodzielnie. Ptaki te chętnie jedzą:
- proso,
- owies,
- nasiona traw,
- siemię lniane,
- ziarna:
- rzepaku,
- murzynka,
- słonecznika.
Poza tym do ich diety warto dodać, bogate w witaminy owoce, warzywa i zioła, czyli:
- jabłko,
- kiwi,
- gruszki,
- banany,
- marchewki,
- sałatę,
- ogórki.
W diecie zeberek mogą znaleźć się również drobne owady, np. świerszcze oraz larwy mącznika, które stanowią dla nich dobre źródło białka. Ptaki te podczas składania jaj potrzebują dużo wapnia, możemy zatem zakupić gotowe mieszanki wapienne lub podawać pokruszone skorupki kurzych jaj. Sporadycznie możemy serwować im rozdrobnione orzeszki ziemne lub twaróg. Absolutnie nie powinniśmy częstować ptaków czekoladą, ponieważ jej spożycie jest niebezpieczne dla zeberek.
Jak opiekować się ptakiem zeberką?
Zeberki to towarzyskie i łatwe w utrzymaniu ptaki, które mogą przeżyć wiele szczęśliwych lat, warunkiem jest odpowiednia pielęgnacja. Przede wszystkim pilnować tego, by klatka była utrzymana w czystości. Piasek należy wymieniać co najmniej raz w tygodniu. Natomiast pełne czyszczenie klatki powinno odbywać się raz w miesiącu – należy umyć i zdezynfekować wszystkie powierzchnie, miski, żerdzie i zabawki. Najlepiej przy użyciu roztworu składającego się z octu i wody, w proporcji 1:1. Budkę lęgową można wyczyścić 10 dni po wykluciu się piskląt.
Amadynie zebrowatej trzeba zapewnić stały dostęp do czystej wody przegotowanej (ostudzonej!) lub niegazowanej mineralnej. Najlepiej wymieniać ją dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Należy również regularnie wyrzucać resztki niezjedzonego pokarmu. Zeberki najlepiej karmić systemem „ad libitum”, co oznacza, iż w misce ciągle powinien znajdować się świeży pokarm. To podejście naśladuje ich naturalne nawyki żywieniowe, ponieważ w naturze spędzają dużo czasu w poszukiwaniu pokarmu.
Zeberki lubią ciepło, dlatego ich klatkę należy ustawić w słonecznym kącie, z dala od przeciągów. Od maja do początku października można trzymać je w zewnętrznej wolierze. Gdy na dworze zaczyna robić się zimniej, ptaki trzeba przenieść do pomieszczenia, w którym minimalna temperatura wynosi 15 stopni Celsjusza.
Zeberka ptak – opis gatunku. Podsumowanie
Zeberki występują na terenie całej Australii i szturmem podbiły serca wielu miłośników zwierząt. To małe, towarzyskie ptaszki, które są łatwe w opiece. Ich piękny kolor piór zdecydowanie przykuwa uwagę. W niniejszym artykule kompleksowo przedstawiliśmy opis gatunku tego ptaka. Omówiliśmy jego zachowanie, potrzeby żywieniowe oraz najważniejsze aspekty związane z rozmnażaniem. Mamy nadzieję, iż dzięki naszemu wpisowi jesteście gotowi na przyjęcie amadyny zebrowatej do swojego domu. jeżeli tak, polecamy hodowanie zeberek w parach, ponieważ wtedy będą najszczęśliwsze.
