Zdjęcie: pszczola-miodna

Pszczoła miodna

Pszczoła miodna (Apis mellifera) to gatunek owada błonkoskrzydłego z rodziny pszczołowatych (Apidae). Znana jest na całej kuli ziemskiej. Występuje wszędzie tam, gdzie znajdują się rośliny kwitnące.

Budowa ciała

Pszczoła osiąga wielkość od 7 do 18 milimetrów. Jej ciało może być koloru czarnego, ciemnobrązowego, żółtego lub czerwonopomarańczowego. Pokryte jest drobnymi włoskami, z których każdy ma swoje zastosowanie. Pszczoła ma sześć nóg, a każda z nich służy do zbierania pyłku (ostatnia para do jego magazynowania), a także utrzymywania higieny. Do tułowia przyłączone są dwie pary przezroczystych skrzydeł. Na głowie osadzona jest para bardzo spostrzegawczych oczu, aparat gębowy, a oprócz tego czułki, które są doskonałym narządem wyczuwającym zapachy i kształty. Odwłok pszczoły zakończony jest schowanym żądłem.

Pszczela rodzina i jej zadania

Pszczoły miodne żyją w społeczeństwie, w tzw. rodzinie pszczelej, składającej się z matki (królowej), bezpłodnych robotnic oraz trutni (samców). Rodzina pszczela to wielki superorganizm, który spajają silne zależności pomiędzy mieszkańcami ula. W jednej pszczelej rodzinie, liczącej kilkadziesiąt tysięcy owadów, najliczniejsze są robotnice.

Królowa prowadzi ul poprzez znoszenie jaj. Posiada żądło, którego używa jedynie do walk z innymi królowymi. Kiedy umrze, rój wybiera młodą larwę, która następnie karmiona jest tzw. mleczkiem pszczelim. Owad wykarmiony w ten sposób staje się płodną królową.

Robotnice mają najwięcej obowiązków. Każda z nich to samica, a do ich zadań należy budowa, oporządzanie i ochrona ula oraz poszukiwanie pożywienia.

Trutnie to męskie osobniki, których celem jest zapładnianie królowej. Są one obecne w ulu jedynie wiosną i latem, natomiast zimą wszystkie zostają z niego usunięte.

Aktywność pszczoły miodnej jest uzależniona od temperatury. Pierwsze loty po zimie robotnice odbywają już w marcu i pozostają aktywne do października.

Robotnice, które znalazły obfitość nektaru powiadamiają o tym inne robotnice dzięki tańca. Miejsce i obfitość pokarmu wskazują dzięki intensywności, szybkości i kierunku tańca.

Jeden ładunek pyłku to efekt odwiedzin ok. 100 kwiatów, a dopiero 20 ładunków wypełnia jedną komórkę plastra.

Każda kolonia pszczół miodnych posiada niepowtarzalny zapach w celu identyfikacji swoich członków.

Długość życia pszczół różni się w zależności od ich statusu. Najdłużej żyje królowa, zwykle około 5 lat. Hodowla pszczół zakłada jednak wymianę królowej co dwa lata.

Robotnice i trutnie mają podobną długość życia. Odpowiednio jest to 5-6 tygodni oraz około 50 dni. Jednak matka pszczela bardzo gwałtownie odnawia kolonię i latem znosi choćby 2500 jaj dziennie, dzięki czemu ul nigdy nie świeci pustkami.

Pszczoły potrafią utrzymać w ulu stałą temperaturę 35°C w sezonie. Robią to, wachlując skrzydłami, ogrzewając larwy własnym ciałem, a także wprowadzając do gniazda wodę. Zimą własnym ciałem chronią królową. Pojedyncze pszczoły nie przetrwałyby zimy, jednak dzięki zwartej grupie w ulu mogą zbić się w tzw. kłąb zimowy, utrzymując temperaturę na poziomie niezbędnym do przeżycia. Temperatura w kłębie zimowym nie jest identyczna w zewnętrznej i wewnętrznej jego warstwie. Na brzegu wynosi 7-11°C, w środku kłębu zwiększa się do 25°C i rośnie aż do temperatury gniazda.

Korzyści z pracy pszczół

Pszczoła do dziś zachowała swoje zwyczaje z czasów, gdy żyła w stanie dzikim. Wiemy też, iż przed czterema tysiącami lat p.n.e. w Egipcie hodowano pszczoły w glinianych ulach. Robiono też sztuczne dziuple 2-3 metry nad ziemią.

Pszczoły miodne są bardzo pożyteczne. Potrafią zapylić mnóstwo kwiatów, krzewów i drzew w stosunkowo krótkim czasie. Przenosząc pyłek na swoich nogach i latając od kwiatu do kwiatu, zapewniają owocowanie lub produkcję nasion przez rośliny.

Miód pszczeli powstaje z nektaru zebranego przez robotnice. Jest on zagęszczany i wzbogacany o inne składniki. Nadmiar wody robotnice usuwają, dodając do nektaru enzymy i wachlując urobek skrzydłami. Aby wyprodukować 1 kg miodu, pszczoły potrzebują 3 kg nektaru. Aby zebrać taką ilość, muszą odbyć około 60 000 lotów.

W miodzie znajdziemy dużo mikroelementów, takich jak potas, fosfor, chlor, żelazo, wapń, magnez, molibden, kobalt i mangan oraz witaminy A, B1, B2, B6, B12, C, kwas foliowy, pantotenowy i biotynę.

Spożywanie miodu wpływa korzystnie na organizm, między innymi wzmacnia go, działa antybakteryjnie, wspomaga leczenie przeziębienia, przyspiesza gojenie się ran, a także może obniżać ciśnienie. Ponadto wpływa na metabolizm komórkowy i układowy.

Źródła

1. https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Pszczo%C5%82a_miodna
2. https://edencity.uwb.edu.pl/pszczola-miodna-apis-mellifera/
3. https://home.morele.net/poradniki/pszczola-podstawowe-informacje/
4. https://www.medianauka.pl/pszczola-miodna
5. https://www.portalpszczelarski.pl/artykul/1116/pszczola_miodna-_klasyfikacja-_wystepowanie_i_ewolucja.html
6. https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/miód-lecznicze-właściwości-miodu-naturalnego,5050,n,2669
7. https://pszczelahala.pl/project/pszczela-hala/blog/pszczelarstwo-w-historii-ludzkosci
8. https://wcinaj-miod.pl/pszczoly-zima/
9. https://www.portalpszczelarski.pl/artykul/1021-temperatury-w-ulu-a-zycie-pszczol