OGRÓDEK ARTYSTYCZNY

Od lat pogłębia się przepaść między muzealnikami, kuratorami, artystami a ludźmi niezwiązanymi zawodowo ze sztuką. Według raportu MKiDN jedynie 12,5% osób odwiedzających muzea i galerie nie ma problemu ze zrozumieniem treści dzieł sztuki współczesnej. Pozostałe 87,5% deklaruje, iż ma kłopot z rozszyfrowywaniem prac artystycznych lub nie rozumie ich wcale.

Brak umiejętności analizy sztuki współczesnej, jej niezrozumienie bywa onieśmielające, co dodatkowo pogłębia rozdźwięk między instytucjami kultury a odbiorcami. To przyczynia się do spadku liczby odwiedzających, konsumowania danych treści powierzchownie lub bagatelizowania sztuki. Tymczasem swobodne poruszanie się w świecie sztuki współczesnej jest wartościowe z kilku powodów.

Warsztat muzyczny do wystawy Spektrum światów, zdj. prowadzący Filip Zakrzewski, fot. Małgorzata Kujda

Oprowadzanie po wystawie street art, fot. Małgorzata Kujda

Warsztat Ogródek artystyczny do wystawy Jan Chwałczyk. Światło-cień-informacja, fot. Małgorzata Kujda

Warsztat Ogródek artystyczny do wystawy Jan Chwałczyk. Światło-cień-informacja, fot. Małgorzata Kujda, fot. Sylwia Owczarek

Humanistyczne aspekty znacząco wpływają na jakość naszego życia, dzięki nim przysposabiamy zasady moralne, stajemy się kreatywni, poszerzamy horyzonty. Sztuka ma działanie terapeutyczne, uczy wyrażać emocje, wyostrza zmysły na odbiór otoczenia. Dostrzegając więcej, możemy poprawiać rzeczywistość przez brak zgody na nijakość. Dzieci w naturalny sposób są ciekawe, pytają o to, czego nie rozumieją, swobodnie wyrażają uczucia. Aby ich uczestnictwo w kulturze było większe, niewystarczająca okazuje się szkolna plastyka. Uczniowie mają kontakt ze światem sztuki jedynie przez cztery lata edukacji, w tym jedynie rok poświęcają omówieniu dzieł XX-wiecznych. Jednocześnie przy mocno przeładowanej podstawie programowej, edukacja artystyczna wydaje się przedmiotem, który łatwo zmarginalizować. Jest to przestrzeń do zagospodarowania przez instytucje kultury, które aby realnie włączać najmłodszych muszą poszukiwać wśród grup, które w sposób naturalny do muzeum nie docierają.

Ciekawą formę proponuje Muzeum Współczesne Wrocław, realizując projekt „Ogródek artystyczny. Akademia Sztuki MWW”. Instytucja nawiązała kontakty z ośrodkiem psychiatrii, centrami wsparcia, świetlicami środowiskowymi oraz szkołami. Zaproponowała im stałą współpracę i towarzyszenie w procesie rozwijania potencjału twórczego ich podopiecznych. Podczas wizyt w muzeum artystki i artyści bezpośrednio spotykają się z dziećmi i młodzieżą. W przejrzysty sposób oprowadzają ich po wystawach z pozoru hermetycznych – prezentujących zagadnienia sztuki konceptualnej, kontekstualnej czy subwersyjnej. Otwarcie i prosto odpowiadają na wszystkie, choćby najbardziej zdumiewające pytania. Następuje wzajemny przepływ. Artyści na nowo przyglądają się swoim najdrobniejszym decyzjom dotyczącym dzieła. Dzieci i młodzież poznają warsztat twórców, dostrzegają ich sposób myślenia i wartości, którymi ci się kierują. Na tej podstawie, w tej samej grupie, realizowany jest warsztat koncepcyjnie inspirowany wystawą. Ważnym aspektem jest wytrącanie z utartych mechanizmów. Dlatego działanie twórcze jest oparte na dużych formatach, profesjonalnych, mało dostępnych technikach, a przede wszystkim rozmowie oraz otwartej i świadomej analizie własnych założeń. Ostatecznie nie chodzi o wykonanie ładnego obrazu, ale działanie satysfakcjonujące intelektualnie i emocjonalnie.

Warsztat Ogródek artystyczny do wystawy Młodzi artyści, fot. Małgorzata Kujda, Sylwia Owczarek

Warsztat Ogródek artystyczny do wystawy Plantifictions, fot. Małgorzata Kujda

Warsztat Ogródek artystyczny do wystawy street art, fot. Szymon Kolanowski

Warsztat performatywny do wystawy Spektrum Światów, fot. Małgorzata Kujda

Ćwiczenia dla uczestników warsztatów, fot. Małgorzata Kujda

Projekt rozpoczął się rok temu i zbliża się ku końcowi. Kolejna edycja będzie realizowana w 2024. MWW zaprasza rodziny z dziećmi oraz placówki dziecięco-młodzieżowe do wspólnej eksploracji zagadnień sztuki współczesnej.

Aby odwrócić smutne statystyki, nie wystarczy polegać jedynie na partycypacji w kulturze środowisk artystycznych. Należy dostrzec potencjał grup wykluczonych lub niedostatecznie włączonych, które ostatecznie będą siłą decydującą o zapotrzebowaniu na sztukę wysoką w świecie ich i nas otaczającym.

Projekt „Akademia Sztuki MWW” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury