Materiał: Wełna z alpaki – adekwatności i porównanie z innymi

Ciepła, miękka i niesamowicie trwała – taka właśnie jest wełna z alpaki. To nie przypadek, iż mieszkańcy Andów od tysięcy lat wykorzystują to wyjątkowe włókno do produkcji najcieplejszych ubrań. Natura obdarzyła alpaki runem, które nie tylko chroni przed mrozem na wysokości 3 000 metrów, ale też nie wywołuje uczuleń i świetnie odprowadza wilgoć. Choć cena może przyprawić o zawrót głowy, to jakość i adekwatności tego materiału sprawiają, iż warto się nim zainteresować.

Alpaki i ich wełna

Alpaki to wyjątkowe zwierzęta pochodzące z wysokich Andów Ameryki Południowej, gdzie od wieków hodowane są przez miejscową ludność. Te fascynujące stworzenia, spokrewnione z lamami i wikuniami, zostały udomowione ponad 6 000 lat temu przez starożytne cywilizacje Peru. To właśnie tam, na wysokości ponad 3 000 metrów nad poziomem morza, alpaki wykształciły swoje niezwykłe runo, które chroni je przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi.

Każdego roku, zwykle wiosną, alpaki są strzyżone, dostarczając średnio od 2,3 do 4,5 kilograma cennego włókna. Jakość wełny z alpaki określa się na podstawie jej skręcenia – im więcej drobnych załamań w strukturze włókna, tym lepszy gatunek. Z jednego strzyżenia można uzyskać włókno pierwszej jakości (1,4-2,6 kg) oraz drugiej i trzeciej jakości (1,4-2,8 kg), co sprawia, iż hodowla tych zwierząt jest niezwykle opłacalna.

Co sprawia, iż wełna z alpaki jest wyjątkowa?

Wełna z alpaki wyróżnia się przede wszystkim wyjątkową miękkością i delikatnością włókien, których grubość waha się między 15 a 40 mikronów. To sprawia, iż jest przyjemna w dotyku i nie powoduje uczucia swędzenia, choćby u osób o wrażliwej skórze. Kolejną unikalną cechą jest struktura włókien zawierająca mikroskopijne kieszenie powietrzne, które zapewniają doskonałą izolację termiczną.

Wełna z alpaki posiada również naturalne adekwatności antybakteryjne i nie zatrzymuje nieprzyjemnych zapachów. W przeciwieństwie do wełny owczej nie zawiera lanoliny, co czyni ją hipoalergiczną i idealną dla alergików. Jest także wyjątkowo odporna na wodę i wiatr, a jednocześnie świetnie odprowadza wilgoć od ciała. Te adekwatności sprawiają, iż produkty z wełny alpaki są nie tylko luksusowe, ale także niezwykle praktyczne w codziennym użytkowaniu.

Czy wełna alpaki to zawsze dobry wybór?

Mimo wielu zalet, wełna z alpaki ma też pewne ograniczenia, o których warto wiedzieć. Jednym z głównych minusów jest jej tendencja do rozciągania się podczas noszenia, co wynika z naturalnej elastyczności włókien. Problem ten jest szczególnie widoczny w przypadku większych elementów garderoby, takich jak swetry czy sukienki, które mogą z czasem stracić swój pierwotny kształt.

Kolejną kwestią jest wrażliwość na proces barwienia przemysłowego, który może uszkodzić strukturę włókna. Wełna alpaki jest także podatna na działanie moli, które mogą znacząco uszkodzić ubrania. Dodatkowo, mimo iż jest uznawana za hipoalergiczną, niektóre osoby o szczególnie wrażliwej skórze mogą odczuwać dyskomfort podczas jej noszenia. Warto również wspomnieć o wysokiej cenie, która dla wielu konsumentów może stanowić barierę w zakupie produktów z tego szlachetnego materiału.

Huacaya czy Suri, która wełna będzie lepsza?

Huacaya i Suri to dwie główne rasy alpak, które różnią się znacząco pod względem wyglądu i adekwatności włókna. Alpaki Huacaya, stanowiące około 90% światowej populacji, charakteryzują się puszystym, miękkim runem o wyraźnym skręceniu włókien. Ich wełna przypomina wyglądem misia pluszowego, a włókna rosną prostopadle do ciała zwierzęcia.

Z kolei alpaki Suri wyróżniają się długimi, jedwabistymi kosmykami, które opadają wzdłuż ciała niczym dready. Włókno Suri jest bardziej połyskliwe i ma dłuższy staple (długość włókna) – do 15 cm rocznie, podczas gdy włókno Huacaya osiąga około 7-10 cm. Wełna Suri jest również nieco grubsza, ale za to ma wyjątkowy połysk i elegancki wygląd, co czyni ją idealną do produkcji luksusowych tkanin.

Co jest lepsze, alpaka, merino czy kaszmir?

Wełna z alpaki przewyższa pozostałe włókna naturalne pod wieloma względami. Jest cieplejsza i lżejsza od wełny merynosowej, a jednocześnie bardziej wytrzymała od kaszmiru. Posiada wyjątkowe adekwatności termoregulacyjne dzięki mikroskopijnym kieszonkom powietrznym w strukturze włókna.

Kaszmir, choć niezwykle miękki i luksusowy, jest mniej trwały i bardziej podatny na mechacenie się niż wełna z alpaki. Z kolei wełna merynosowa, mimo iż jest świetnym materiałem do odzieży aktywnej, nie dorównuje alpace pod względem ciepła i lekkości. Wełna alpaki jest również bardziej odporna na wodę i wiatr, co czyni ją idealnym wyborem zarówno do eleganckich ubrań, jak i odzieży outdoorowej.

Do czego najczęściej używa się wełny z alpaki?

Wełna z alpaki znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle tekstylnym. Najczęściej wykorzystuje się ją do produkcji wysokiej jakości swetrów, szali, czapek, rękawiczek oraz koców. Ze względu na wyjątkowe adekwatności termoregulacyjne, sprawdza się również doskonale w produkcji bielizny termicznej i skarpet.

Włókno alpaki można również wykorzystać w procesie filcowania do tworzenia dekoracyjnych elementów i akcesoriów. Wełna z alpaki świetnie nadaje się też do wyrobu ekskluzywnych tkanin do produkcji płaszczy, garniturów czy sukienek. Coraz częściej znajduje również zastosowanie w produkcji naturalnych kul do suszarek, które skracają czas suszenia i zmiękczają tkaniny bez użycia chemicznych środków zmiękczających.

Jak dbać o wełnę z alpaki?

Podstawą pielęgnacji wełny z alpaki jest odpowiednie pranie i suszenie. Najlepszą metodą czyszczenia jest pranie manualne w letniej wodzie z dodatkiem delikatnego detergentu przeznaczonego do wełny. Ubrania z alpaki nie wymagają częstego prania – wystarczy je przewietrzyć po każdym użyciu, co pozwoli zachować ich świeżość na dłużej.

Podczas suszenia należy pamiętać o kilku zasadach. Nie wolno wykręcać ani wyżymać produktów z wełny alpaki, gdyż może to zniekształcić włókna. Najlepiej delikatnie wycisnąć nadmiar wody, zawijając produkt w ręcznik. Następnie należy rozłożyć go na płaskiej powierzchni, z dala od bezpośredniego światła słonecznego i źródeł ciepła. Suszenie w suszarce bębnowej jest absolutnie niedozwolone.

Ekologiczny aspekt produkcji

Hodowla alpak jest znacznie bardziej przyjazna dla środowiska niż hodowla innych zwierząt wykorzystywanych do produkcji wełny. Alpaki mają miękkie poduszki na stopach, które nie niszczą pastwisk, a ich sposób żerowania jest selektywny i nie prowadzi do degradacji gleby. Dodatkowo, zwierzęta te potrzebują znacznie mniej wody niż na przykład owce.

W procesie przetwarzania wełny wykorzystuje się mniej chemikaliów niż w przypadku tradycyjnej wełny owczej. Brak lanoliny w wełnie oznacza, iż nie jest konieczne stosowanie agresywnych środków czyszczących podczas jej obróbki. To sprawia, iż cały proces produkcji jest bardziej ekologiczny i generuje mniej zanieczyszczeń.

Dlaczego wełna z alpaki jest tak droga?

Wysoka cena wełny z alpaki wynika z kilku czynników. Przede wszystkim, alpaki strzyże się tylko raz w roku, a każde zwierzę dostarcza stosunkowo niewielką ilość wełny – od 2,3 do 4,5 kilograma rocznie. Dodatkowo, nie wszystkie włókna mają najwyższą jakość, co jeszcze bardziej ogranicza dostępność najlepszego surowca.

Proces produkcji jest również pracochłonny i wymaga specjalistycznej wiedzy. Każdy etap, od strzyżenia przez sortowanie, aż po przędzenie i tkanie, wymaga doświadczenia i precyzji. Wiele produktów z wełny alpaki jest wykonywanych manualnie przez wykwalifikowanych rzemieślników, co dodatkowo wpływa na końcową cenę. Należy też pamiętać, iż większość hodowli alpak znajduje się w Ameryce Południowej, co wiąże się z kosztami transportu surowca do innych części świata.

Cena surowca przekłada się na cenę gotowego produktu, jeżeli znalazłaś piękny płaszcz zimowy za 200-300 złotych to oznacza, iż użyte słowo alpaka jest oszustwem bądź łagodniej ujmując „chwytem marketingowym”. Na jakie ceny się nastawić? Wszystko zależy od jakości wełny, uogólniając płaszcz z czystej przędzy alpaki to koszt rzędu kilku tysięcy złotych. jeżeli planujesz zakup płaszcza warto wcześniej poznać wskazówki, które pomogą ocenić oryginalność użytego materiału, opisane w artykule: Jak rozpoznać płaszcz z alpaki? 9 wskazówek.