Kot kartuski (we Francji nazywany chartreux) jest jednym z przedstawicieli tzw. niebieskich kotów – takich, które charakteryzują się sierścią w jednolitym odcieniu niebiesko-szarym. Do tej samej grupy należy także kot brytyjski krótkowłosy, który jest bardzo podobny do kota kartuskiego. Czytając nasz artykuł dowiemy się jakie są różnice między kotem kartuskim i kotem brytyjskim. Poznamy także najważniejsze informacje o rasie, szczególnie istotne dla początkujących kociarzy.
Kot kartuski – opis rasy
Kot kartuski to narodowa rasa Francji, która została uznana przez Międzynarodową Federację Felinologiczną (FIFe) w 1949 roku i otrzymała wzorzec wraz z kodem EMS (służy do szybkiego identyfikowania ras) CHA. Rasa kot kartuski została także uznana przez inne większe organizacje felinologiczne:
- Amerykańskie Stowarzyszenie Kotów (CFA),
- Amerykańskie Międzynarodowe Stowarzyszenie Kotów (TICA), gdzie otrzymał oznaczenie CX,
- Stowarzyszenie Amerykańskich Miłośników Kotów (ACFA), gdzie otrzymał oznaczenie CHX-1 (5/07),
- CCA (Kanadyjskie Stowarzyszenie Kotów)
Historia rasy chartreux – z pustyni, przez klasztor, wprost w objęcia prezydenta
Kot kartuski najprawdopodobniej miał za przodków dzikie koty, które w XIII wieku zostały przywiezione z bliskiego wschodu do Francji przez krzyżowców, z okolic dzisiejszej Syrii. Według legendy, miały trafić do klasztoru mnichów z zakonu kartuzów. Stąd ma wywodzić się ich nazwa. gwałtownie zyskały uznanie nie tylko w klasztornych murach, ale i całej Francji. Wieśniaków zachwycały swoją skutecznością w tępieniu gryzoni, a arystokraci byli oczarowani ich szlachetnym wyglądem. Znaleźli się też tacy, którzy „szczególnie” docenili ich niezwykle miękkie futerko, by sprzedawać je, jako futro z norek.
Po raz pierwszy koty kartuskie zostały opisane przez francuskiego przyrodnika Georges’a-Louis’a de Buffona w XVIII wieku. Pierwsza wystawa z udziałem chartreux odbyła się w 1928 roku. Pomimo oficjalnego uznania, po II wojnie światowej rasa znalazła się na progu wyginięcia. Kolejnym ciosem w nią była autoryzowana krzyżówka kota kartuskiego z kotem brytyjskim krótkowłosym, w celu zwięszenia puli genetycznej tego drugiego. Doprowadziła ona do tego, iż FIFe w 1970 połączyła obie rasy i wpisała w jeden wzorzec. Mogło się wydawać, iż to już koniec kota kartuskiego, ale ostatecznie rasa została uratowana w 1977 roku, przez starania Jeana Simonneta i jego „Club du chat des chartreux”. Wskutek czego FIFe ogłosiło nowy wzorzec, w którym przedstawiono kota chartreux o pierwotnych cechach. Oprócz tego, treść wzorca rozpoczyna zapis, zgodnie z którym krzyżowanie chartreux z kotem brytyjskim lub kotem rosyjskim jest nieakceptowalne.
Jaką popularnością cieszy się kot kartuski?
Obecnie kot kartuski reprezentuje Francję w świecie felinologicznym. Jest jedną z najpopularniejszych ras w całej Europie oraz posiada liczne hodowle. Kot kartuski miał za swojego opiekuna sławnego męża stanu i prezydenta Francji Charles’a de Gaulle’a. Natomiast kot francuskiej pisarki Sidonie-Gabrielle Colette choćby został przedstawiony w jej twórczości.
Wygląd rasy kot kartuski
Choć kota kartuskiego wiele osób może pomylić z kotem brytyjskim krótkowłosym lub z innym przedstawicielem rasy niebieskich kotów, to choćby niewprawieni miłośnicy kotów gwałtownie wychwycą różnice. Charakterystyczne dla rasy są intensywnie złote lub miedziane oczy. Choć kot brytyjski ma podobne, to od razu zidentyfikujemy rasę, gdy przenieśmy swój wzrok na cały pyszczek – u kartuza jest mniej zaokrąglona, a konkretniej, brytyjczyk ma bardziej okrągłą głowę z wybrzuszeniem na czaszce, w przestrzeni między uszami. Głowa Kartuza ma bardziej kształt trapezu. Jest szeroka u podstawy (wraz z podgardlem), a przestrzeń między uszami jest wąska i płaska.
Jaka jest budowa ciała kota kartuskiego?
Kot Kartuski jest wielkości od średniej do dużej, przeważnie waży do 9 kg. Ma masywne i umięśnione ciało. Jego klatka piersiowa jest szeroka i dobrze rozwinięta. Nogi i ogon są średniej długości, powinny być proporcjonalne do wielkości ciała.
Jakie ma futro kot kartuski?
Sierść kota kartuskiego jest gęsta, wraz z gęstym podszerstkiem. W swojej fakturze jest lekko wełnista i błyszcząca. Wzorzec dopuszcza wszystkie odcienie niebieskiego. Kolor szaty powinien być jednolity.
Pielęgnacja kota kartuskiego
Kot kartuski to rasa, która nie ma odmiany długowłosej. Czynności pielęgnacyjne nie są szczególnie czasochłonne i nie przysparzają zachodu. Oprócz sierści, podczas pielęgnacji kota, powinniśmy mieć na uwadze całe jego ciało.
Jak zadbać o sierść kartuskiego?
W okresie linienia warto szczotkować kartuza codziennie. Po za tym, cotygodniowe czesanie pomoże się pozbyć martwych włosów. Do tego możemy użyć gumowej rękawicy lub grzebienia i szczotki. Koty tej rasy powinny być kąpane jedynie wtedy, gdy jest taka potrzeba.
Jakie części ciała kota kartuskiego wymagają szczególnej pielęgnacji?
Pielęgnując kota kartuskiego, uwagą powinniśmy w szczególności otoczyć:
- pazury – przycinamy je specjalnymi cążkami dla kocich pazurów wtedy, gdy są zbyt długie, czyli jak zaczynają się zawijać
- okolice oczu – przemywamy je wacikami nasączonymi preparatem pielęgnacyjnym,
- nos – również przemywamy preparatem pielęgnacyjnym,
- zęby – używamy do czyszczenia pasty do zębów dla kotów i szczoteczki dopasowanej do wielkości zębów,
- ogon – zwracamy na niego uwagę, podczas pielęgnacji kota. Na ogonie znajduje się gruczoł łojowy, który może wytworzyć zbyt dużą ilość łoju. Powinniśmy ją zmyć, gdyż mogą powstać zaskórniaki, a także wystąpić łojotok,
- uszy – powinny być kontrolowane codziennie, gdyż może tam pojawić się ciemna wydzielina, która może być oznaką świerzbowca, wtedy powinniśmy kota możliwie najszybciej zabrać do lekarza weterynarii.
Kot kartuski – zachowanie i charakter
Kot kartuski raczej nie ma w zwyczaju miauczenia. Według pewnej legendy, koty kartuskie będąc w klasztorze złożyły śluby milczenia, po to by dżuma oszczędziła ludzkość. Czy tak było naprawdę? Niestety nie jesteśmy w stanie tego stwierdzić… Za to na pewno wiemy, iż kot kartuski przeważnie zachowuje się grzecznie, nie ma potrzeby głośnego manifestowania swoich racji i lubi spędzać czas z ludźmi.
Jaki jest kot kartuski w domu?
Pomimo tego, iż ceni sobie spokój, kot kartuski chętnie będzie się bawił z dziećmi, gdyż nie jest leniuchem-piecuchem i potrzebuje codziennej dawki ruchu. Dla niektórych osób starszych może być zbyt energiczny. Z tym kotem nie da się nudzić. Łatwo się uczy nowych sztuczek i potrafi aportować niczym pies. Niektóre osobniki potrafią włączać radio, a choćby otwierać drzwi. Kartuz jest nie tylko kotem inteligentnym, ale też ciekawskim. Nie wykluczone, iż pewnego dnia usłyszy zew przygody i po cichu wyjdzie z domu. Odpowiednia codzienna porcja uwagi, ruchu i pieszczot może temu zapobiec. W stosunku do innych zwierząt ten dumny kot zachowuje zdrowy dystans. Nie jest dokuczliwy i nie pozwala innym sobie „w kaszę pluć”.
Wychowanie kota kartuskiego
Kot kartuski nie tylko gwałtownie się uczy sztuczek, ale także tego czego od niego się oczekuje. Nie jest typem zwierzaka, który sprawia problemy. o ile będziemy zaspokajać jego skromne potrzeby, będziemy mieć w domu grzecznego pupila.
Jakiego domu potrzebuje kot kartuski?
Kot kartuski może się czuć dobrze w każdym domu, zarówno w dużym, jak i małym. Najważniejsze jest dla niego by mógł znaleźć w nim spokój, ale także i rozrywkę. Warto mu zapewnić miękkie legowisko i umieścić je w ciepłym, cichym miejscu. Oprócz tego przydadzą się rozmaite zabawki, w tym zabawki interaktywne. Zakupując te akcesoria w sklepie zoologicznym, do koszyka musimy dołożyć także inne przedmioty, które będą nam potrzebne:
- dwie miski na pokarm i wodę,
- smycz i szelki na spacer,
- obroża dla kota,
- obcinaczki do pazurków,
- szczotka i inne akcesoria do pielęgnacji,
- kuweta,
- transporter,
- zabezpieczenie okien i balkonu,
- drapak.
Więcej informacji na temat zaopatrzenia się w niezbędne akcesoria możemy przeczytać w naszym artykule.
Cechy idealnego hodowcy kotów kartuskich
Kot kartuski jak już wspominaliśmy, jest rasą popularną. W Polsce także możemy bez trudu znaleźć hodowle tej rasy. Wybierając kocię powinniśmy zwrócić uwagę na warunki panujące w hodowli, a także powinniśmy zweryfikować działalność organizacji, do której przynależy. Warto także poczytać opinie innych opiekunów. Dokładnie sprawdzajmy rodowody. Weryfikujmy przynależność rasową każdego przodka. Idealny hodowca wie wszystko na temat opieki nad kotami rasy, którą hoduje. Możemy także zapytać o wyprawkę.
Adopcja kota kartuskiego
Pamiętajmy, iż sprzedażą kotów może zajmować się wyłącznie hodowla zrzeszona w organizacji felinologicznej. o ile nie chcemy kota z hodowli, możemy rozważyć adopcję. Takie rozwiązanie jest darmowe. W tym celu najlepiej przejrzeć ogłoszenia o oddaniu. Możemy także sprawdzić lokalne schroniska. Adoptując kota powinniśmy poznać jego historię, a także stan zdrowia (szczepienia, historia chorób).
Zdrowie rasy kot kartuski
Kot kartuski żyje średnio 13-15 lat i cieszy się na ogół dobrym zdrowiem. Ma futro, które skutecznie chroni go przed zimnem i wilgocią. Koty kartuskie uchodzą za niemal wolne od chorób typowych dla rasy, wyjątkiem jest izoerytroliza kociąt noworodków. Jest to choroba, która może wystąpić po porodzie, gdy kotka ma grupę krwi B, a kocię ma A (po ojcu, AB, lub A). Wtedy kocię otrzymuje z mlekiem matki przeciwciała, które zabijają jego czerwone krwinki, co może skutkować jego śmiercią.
Żywienie domowe i karma dla kota kartuskiego
Kot kartuski powinien otrzymywać tyle pokarmu ile potrzebuje, a nie tyle ile by chciał. Choć może nas cieszyć fakt, iż nasz kot lubi pojeść, to musimy pamiętać, iż może łatwo przybrać na wadze. Możemy wybrać sposób żywienia, na przykład będziemy sami przygotować posiłki lub będziemy podawać mu karmę dla kota.
Jak żywić kota kartuskiego karmą komercyjną?
Koty powinny otrzymywać co najmniej cztery posiłki dziennie. Najlepiej o ile będą zróżnicowane pod kątem tekstury, w 90% powinna to być karma mokra, gdyż ona jest dla kota najbardziej optymalna i pomaga nawodnić organizm. Niemało ważna jest także karma sucha, która jest bardziej kaloryczna i wykazuje adekwatności oczyszczające zęby. Warto jest wybierać pełnoporcjowe karmy, czyli takie, które zawierają wszystkie niezbędne elementy. Najlepsze karmy to takie, które mają niską zawartość zbóż.
Karma, którą wybierzemy dla naszego kota powinna być dostosowana do jego:
- etapu rozwoju (stosujemy od 4 tygodnia życia)
- potrzeb zdrowotnych.
Pokarm podajemy zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi na etykiecie opakowania, bądź przepisanymi przez lekarza weterynarii (a na pewno w przypadku karmy weterynaryjnej).
Jak żywić kota posiłkami domowymi
Żywienie kota posiłkami domowymi jest bardziej czasochłonne. Oprócz czasu w przygotowanie posiłków będziemy potrzebować wiedzy, która musi być odpowiednio dostosowana do potrzeb zdrowotnych i etapu rozwoju. Inaczej możemy przygotować posiłek, który nie dostarczy wszystkich potrzebnych składników lub choćby będzie szkodliwy. W tym celu najlepiej będzie się skonsultować z lekarzem weterynarii, dietetykiem zwierząt, bądź zgłębić fachową literaturę, która dotyczy zagadnienia odżywiania kotów. Szczegółowo o żywieniu kotów pisaliśmy w naszym artykule poświęconemu temu zagadnieniu.
O czym jeszcze należy pamiętać żywiąc kota?
Nie możemy zapomnieć o zapewnieniu stałego dostępu do świeżej wody. Kontrolne badania są bardzo ważne, także przy dostosowaniu żywienia naszego zwierzęcia. Wskazują ewentualne niedobory lub nadmiary składników. Względem nich powinniśmy skorygować dietę zwierzęcia. Rodzaje pokarmów można ze sobą łączyć, np. karmę mokrą z karmą suchą lub posiłek domowy z karmą suchą lub mokrą. Dodatkowo możemy stosować pokarmy uzupełniające i przysmaki. Przy tym musimy pilnować, aby pokarmy nie przekroczyły dziennego bilansu energetycznego, który musimy wyliczyć dla naszego kota – w tym przypadku, również należy zasięgnąć wiedzy specjalistycznej.
Kot kartuski – cena kociaka z hodowli
Cena kota kartuskiego z polskiej hodowli wynosi około 2000-3000 zł. Sprawdźmy jak będą wyglądać pozostałe wydatki dotyczące zakupów, wynikających z opieki nad kotem kartuskim.
Jaki jest miesięczny koszt opieki nad kotem kartuskim?
W ciągu miesiąca nasze koszty będą dotyczyć przede wszystkim zakupu pożywienia i żwirku do kuwety. W przypadku kota kartuskiego ten koszt będzie wynosił 100-200 zł.
Jaki jest roczny koszt opieki nad kotem kartuskim?
W ciągu roku, do kosztów miesięcznych, dojdą koszty zakupu kosmetyków, takich jak szampon, odżywka. One zużywają się rzadziej i nie ma potrzeby ich comiesięcznego uzupełniania. Roczny koszt zakupów w przypadku rasy kot kartuski wyniesie nas około 1300 – 1600 zł.
Jaki będzie koszt opieki nad kotem kartuskim w ciągu dwóch lat?
Nie możemy zapominać o zakupie niezbędnych, z których będzie korzystał nasz kot. Przedstawiliśmy je opisując wychowanie kota kartuskiego. Nie musimy ich uzupełniać, natomiast powinniśmy je wymieniać maksymalnie do dwóch lat. Dzięki temu będziemy mieć pewność, iż będą bezpieczne dla naszego pupila. Łącznie w ciągu dwóch lat zapłacimy około 3000 – 5700 zł.
Podsumowanie – dla kogo kot kartuski będzie najlepszym przyjacielem?
Kot kartuski symbolizuje Francję w świecie felinologicznym, chociaż ten kraj nie był zbyt łaskawy dla niego w przeszłości. Przedstawiliśmy nie tylko jego losy, ale również jego wygląd i sposób pielęgnacji. Poznaliśmy charakter kota kartuskiego, oraz wiemy jak go wychować. Omówiliśmy także zdrowie i żywienie. o ile zrozumiałeś, iż kot kartuski jest idealnym kandydatem na kociego członka Twojej rodziny, nasze wskazówki dotyczące nabycia kotka jak i wydatków związanych z opieką, będą dla Ciebie pomocne.
