Koń szlachetnej półkrwi, czyli polski koń sportowy. Historia, budowa, charakter

Zdjęcie: koń szlachetnej półkrwi

Koń szlachetnej półkrwi, a dokładnie polski koń sportowy (dawniej polski koń szlachetny półkrwi) to jedna z najpopularniejszych ras w Polsce, używana zarówno w sporcie rekreacyjnym, jak i amatorskim. Rasa pochodzi od klaczy małopolskich, wielkopolskich, a także klaczy z korzeniami zagranicznymi, krzyżowanymi z ogierami zarejestrowanymi w księgach stadnych Światowej Federacji Hodowli Koni Sportowych (WBFSH). Co charakteryzuje tę rasę?

Koń szlachetnej półkrwi – historia rasy

Hodowlę konia szlachetnej półkrwi zapoczątkowano w stadninie koni w Nowielicach. Po wojnie hodowane konie oznaczano paleniem Gryfa Pomorskiego. Ówczesne osobniki cechowała masywność, ze znacznym udziałem krwi koni hanowerskich. Podstawowym zamysłem hodowlanym było stworzenie konia sportowego. Dlatego klacze oznaczone gryfem łączono z ogierami wielkopolskimi, angloarabskimi i pełnej krwi angielskiej o tzw. rodowodach sportowych. W latach 70. hodowlę wzbogacono o ogiery importowane, m.in. niemieckie konie szlachetne półkrwi, wtedy też założono księgę stadną rasy.

Koń szlachetnej półkrwi – budowa

Wysokość w kłębie od 160 do 170 cm. Głowa o prostym profilu. Mocna budowa ciała, w tym silne i mocne kończyny oraz ścięty zad. Ponadto wyróżnia się trzy typy koni szlachetnej półkrwi:

1. Typ skokowy – cechy, które go wyróżniają, to między innymi potęga skoku, baskil, energia, duże ramy, wzrost od 164 do 175 cm wysokości w kłębie, a także mocny umięśniony zad i bardzo silny grzbiet;
2. Typ ujeżdżeniowy – charakteryzuje się harmonijną budową ciała, lubi pracować z człowiekiem, ma odpowiedni temperament i urodę, a także efektowne chody;
3. Typ WKKW – zwierzę o średnich wymiarach ciała, niezwykle dużej odporności i wytrzymałości organizmu (szczególnie aparatu ruchu oraz układu kostno-szkieletowego), dzielności, a także krzepie oraz harmonijnej i proporcjonalnej budowie.

Koń szlachetnej półkrwi – umaszczenie

Najczęściej spotykane maści u przedstawicieli tej rasy to gniada i ciemnogniada. Pojawiają się również zwierzęta o umaszczeniu kasztanowatym, karym, srokatym, a także siwym.

Koń szlachetnej półkrwi – charakter

Według wzorca powinny mieć stonowany i spokojny temperament. Odznaczać się szczególną dzielnością, łatwością w szkoleniu oraz wielokierunkową użytkowością.

Koń szlachetnej półkrwi – użytkowość

Konie szlachetnej półkrwi wręcz są stworzone do udziału w dyscyplinach olimpijskich, takich jak: skoki przez przeszkody, ujeżdżanie, a także we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego (WKKW).

Koń szlachetnej półkrwi – hodowla

W przypadku populacji koni szlachetnej półkrwi zmierza się do uzyskania stopnia konsolidacji genotypowej i genetycznej, za pomocą którego będzie możliwa ciągłość rasy bez „dodawania” genów innych ras koni. Hodowla osobników tej rasy bierze udział w programie, który dąży do fenotypowego i genetycznego uszlachetniania rasy.

W 1999 roku wprowadzono obligatoryjne wierzchowe próby dzielności dla ogierów tej rasy. Ogiery obowiązuje próba polowa, którą poprzedza 100-dniowy trening. Zwierzęta sprawdza się w kontekście predyspozycji do udziału w sportach skokowych i ujeżdżeniowych. o ile zwierzę wykazuje umiejętności do udziału w zaprzęgach, to ma organizowany dodatkowy trening pod tym kątem. Równocześnie ogiery tej rasy mogą zostać zarejestrowane na podstawie wyników osiągniętych w Mistrzostwach Polski Młodych Koni. Wyniki sportowe koni potwierdzane są przez Polski Związek Jeździecki.

Ponadto funkcjonuje program stacjonarnych, wierzchowych prób dzielności dla klaczy ras gorącokrwistych. Ma to zwrócić uwagę hodowców na obowiązek weryfikowania jakości wykorzystywanego materiału żeńskiego.

Obecnie najważniejsze ośrodki hodowlane to m.in.:

• Stadnina Koni Nowielice;
• Stadnina Koni Moszna;
• Stadnina Koni Pępowo;
• Stadnina Koni Walewice;
• Stadnina Koni Ochaby;
• Stadnina Koni Nowa Wioska.

Koń szlachetnej półkrwi – ciekawostki

• Rasę określa się skrótem „sp” – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydało zgodę na prowadzenie księgi tej rasy w 1977 roku.
• W przypadku wierzchowców tak popularnych jak koń szlachetnej półkrwi cena waha się średnio od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Koń szlachetnej półkrwi, czyli polski koń sportowy, to wierzchowiec o nienagannej budowie, łagodnym temperamencie oraz eleganckich chodach. Cechuje go szeroka użytkowość, podobnie jak np. konie holsztyńskie, niemniej jednak należy podkreślić, iż świetnie się sprawdza w dyscyplinach sportowych, takich jak skoki czy jeździectwo.

Fot. Ilustracyjne: Remy Overkempe via Wikimedia, CC BY-SA 2.0