W środkowym Meksyku na pustyni Chihuahua, wśród brązowych skał, są zimne, mroczne jaskinie. Tysiące małych, włochatych nietoperzy zbierają się tam późną wiosną. Większość z nich to ciężarne samice, które przemierzyły drogę długą na 1609 kilometrów z południa Meksyku do południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych, żeby tam urodzić swoje dzieci.
Te nietoperze są głodne i muszą latać nocą przez godziny, żeby znaleźć wystarczająco dużo jedzenia. Latują od rośliny do rośliny i zbierają nektar z kwiatów, rozsiewając przy tym pyłek.
Nietoperze uwielbiają kwiaty agawy, które pojawiają się tylko raz na dziesięciolecie. Te rośliny są bardzo ważne dla Meksyku. Są używane do produkcji syropu, lin, mydła i tequili.
Niestety dzikie populacje agaw maleją. Z 168 badanych gatunków, aż 42 są zagrożone lub bardzo zagrożone. To oznacza iż jest coraz mniej jedzenia dla nietoperzy, a mniej nietoperzy oznacza mniej zapylonych roślin agaw.
Żeby przerwać ten cykl, ekolodzy sadzą tysiące agaw, żeby zabezpieczyć przyszłość tequili w Meksyku.
Mimo iż jednym gatunkom nietoperzy udaje się powiększyć populację, innym gatunkom niestety idzie gorzej. Przez ostatnie dwie dekady populacja meksykańskiego nietoperza długonosego zmniejszyła się o 50% i jest teraz zagrożona.
Biolog Marco Antonio Reyes Guerra, który pracuje nad projektem Bat Friendly (Czyli Przyjazny dla Nietoperzy) zaznacza, iż wiele zagrożeń jest spowodowanych przez człowieka.
Agawy, podobnie jak inne rośliny, są niszczone przez ludzi, którzy wycinają lasy i przy tym zabierają nietoperzom jedzenie.
Naukowcy z organizacji Bat Conservation International (BCI) chcą ochronić zagrożone gatunki nietoperzy i agaw. W ramach inicjatywy na rzecz Przywrócenia Agawy sadzą dzikie agawy wzdłuż korytarza, którym nietoperze migrują.
“Wszystko to wydarzyło się dlatego, iż po opuszczeniu centralnego Meksyku przez te gatunki migrujące, stają się one w dużym stopniu zależne od roślin agawy” – mówi Ana Ibarra, biolog specjalizująca się w nietoperzach i dyrektor regionalny BCI.
Agawy potrzebują nietoperzy do rozmnażania, podobnie jak głodne nietoperze potrzebują agaw jako źródła pożywienia.
”Nietoperze i agawy współewoluowały przez miliony lat”, mówi Reyes Guerra. Nietoperze z długimi pyskami i językami są w stanie sięgać precyzyjnie wąskich, stożkowatych kwiatów agaw, aby zbierać pyłek.
Naukowcy szacują, iż w 2050 roku zagrożone gatunki nietoperzy będą miały o 75% mniejszy dostęp do nektaru z agawy niż obecnie.
Rolnicy uprawiający agawę na tequilę zwykle odcinają łodygę, żeby zapobiec kwitnieniu. To daje większe „serce” (lub piña) do zbioru.
Zamiast rozmnażać się przez zapylanie, agawy wytwarzają „odrosty”, które są genetycznymi klonami rośliny macierzystej. To zmniejsza różnorodność genetyczną gatunku, czyniąc go mniej odpornym na susze, choroby i szkodniki.
Od początku inicjatywy Agave Restoration Initiative w 2018 r. zespół i lokalne społeczności posadzili ponad 180 000 rodzimych roślin agawy i wyhodowali ponad 150 000 z nasion.
Projekt Bat Friendly Reyesa Guerry też ma na celu zwiększenie ilości żółtych kwiatów agawy w południowo-zachodnim Meksyku. Rolnicy biorący udział w programie pozwalają co najmniej 5% swoich roślin agawy dojrzeć i zakwitnąć. Zbierane są tam potem nektar i pyłek przez przelatujące nietoperze. Napoje alkoholowe produkowane na tej farmie są uważane za „przyjazne nietoperzom”.
Nie tylko rolnicy decydują o przyszłości nietoperzy i agaw. W Meksyku 53% gruntów jest własnością wspólnoty.
W Meksyku, zauważa Reyes Guerra, to ludzie są kluczem do inicjatyw na rzecz ochrony środowiska. „Ochrona przyrody nie może się odbyć bez uwzględnienia lokalnej ludności i konsultowania się z nią przy podejmowaniu decyzji.
„Ochrona środowiska zaczyna się od mieszkańców” – dodaje Reyes Guerra.
Chociaż agawy są ważnym pożywieniem dla nietoperzy, nie wystarczy je sadzić samotnie, bo nietoperze latają za dużo różnych gatunków roślin. Należą do nich między innymi drzewa ceiba, powoje i kaktusy, takie jak saguaro.
Przywrócenie populacji agawy to dopiero pierwszy krok w kierunku stworzenia zdrowego ekosystemu, w którym więcej roślin i więcej nietoperzy będzie mogło się rozwijać. Ludzie są kluczową częścią tego ekosystemu, mówi Leyequien, i czerpią korzyści ze zdrowia nietoperzy. „Dbanie o nietoperze w tym miejscu przynosi korzyści zarówno ludzi
