Niezwykły, unikatowy wręcz gatunek jarzębiny można spotkać podczas wycieczki w Góry Świętokrzyskie. Zobaczyć można jarzębinę świętokrzyską, która porasta centralne części gołoborzy – jedne z najbardziej surowych siedlisk w regionie.
Mało które drzewo potrafi przetrwać w istniejących tam surowych warunkach, jednak jarzębina, nazwana świętokrzyską, dobrze radzi sobie w miejscach, gdzie siewki drzew i roślin wyższych gwałtownie obumierają z powodu braku wody i trudnościami z ukorzenieniem się w skalistym podłożu.
Jarzębina świętokrzyska, wyróżniona ze względu na dominującą rolę na obrzeżach gołoborzy łysogórskich to unikatowy ekosystem w takim miejscu. Drzewo posiada system korzeniowy z wyjątkową zdolnością do przerastania szczelin między głazami i docierania do warstw glebowych.
Warto zaobserwować naszą jarzębinę, która pełni bardzo istotną rolę w procesie zarastania gołoborzy, tym samym przygotowując podłoże dla innych gatunków drzew. Jej obecność świadczy o doskonałym przystosowaniu się roślin do ekstremalnie trudnych warunków.
O tej porze roku można obserwować jarzębinę świętokrzyską w pełnej krasie. Dojrzałe, czerwone grona owoców przyciągają uwagę oraz stanowią nieocenione źródło pokarmu dla ptaków, zwłaszcza jemiołuszek, szpaków, kwiczołów, drozdów oraz rudzików, a choćby gawronów, wron czy kawek.