Grzyby trujące: te gatunki omijaj szerokim łukiem! Jak rozpoznać najbardziej trujące grzyby w Polsce?

Zdjęcie: zdjęcie ilustracyjne, iStock


Grzyby trujące powszechnie występują w naszych lasach i można się na nie natknąć w różnych okolicznościach. Choć zwykle grzyby trujące mają charakterystyczny wygląd i łatwo odróżnić od tych jadalnych, to niekiedy na naszej drodze możemy spotkać okazy, które łudząco przypominają gatunki jadalne, jednak do spożycia zupełnie się nie nadają.
Grzyby trujące zawierają w sobie silne toksyny, które mogą wywołać niemałe spustoszenie w naszych organizmach. Które gatunki to grzyby trujące, jak je rozpoznać i jakie są objawy zatrucia?


REKLAMA


Zobacz wideo Te grzyby wyglądają na jadalne, ale mogą tylko zaszkodzić


Grzyb trujący najgroźniejszy w naszych lasach — muchomor sromotnikowy
Najniebezpieczniejszy grzyb trujący w naszych lasach to muchomor sromotnikowy. Spożycie muchomora sromotnikowego jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Objawy zatrucia najczęściej pojawiają się po ok. 12 godzinach od spożycia, jednak w niektórych przypadkach może być to choćby 48 godzin. Najczęstsze objawy to wymioty, biegunka i nudności. Objawy żołądkowo-jelitowe realizowane są zwykle od 1 do 3 dni, po czym następuje okres pozornej poprawy. W dalszej kolejności dochodzi do uszkodzenia wewnętrznych narządów miąższowych, w tym ostrej niewydolności wątroby. Zatrucie muchomorem sromotnikowym wymaga pilnej hospitalizacji. Jak rozpoznać muchomora sromotnikowego? Kapelusz ma średnicę od 6 do 12 cm. U młodych osobników jest dzwonkowaty, u starszych robi się płaski o białawo-oliwkowym kolorze. Spód kapelusza pokrywają blaszki nieprzylegające do trzonu. Muchomor sromotnikowy często jest mylony z czubajką kanią, a młode osobniki — z pieczarką.


Żółte grzyby trujące — lisówka pomarańczowa
Żółte grzyby trujące mogą do złudzenia przypominać te jadalne. Przykładem jest lisówka pomarańczowa, której wygląd jest bardzo zbliżony do popularnej kurki — jednego z najczęściej zbieranych gatunków grzybów w naszych lasach. Lisówka ma pomarańczowy kapelusz, który lekko wywija się do góry i trzon w tym samym kolorze. To ważna wskazówka, pozwalająca na odróżnienie lisówki pomarańczowej od kurki. W przypadku kurki trzon grzyba jest wyraźnie jaśniejszy niż kapelusz. Warto zwrócić uwagę także na blaszki na spodniej stronie kapelusza. U lisówki są one znacznie gęstsze niż u kurki i nieco inaczej ułożone.
Sitarz — grzyb trujący czy nie?
Gatunkiem, który często wzbudza wątpliwości grzybiarzy, jest maślak sitarz. Grzyb trujący czy nie? Sitarz zwykle jest omijany przez grzybiarzy, ale nie ze względu na toksyczność, tylko na mało atrakcyjne walory smakowe. Ze względu na swój kwaskowaty smak, najczęściej jest spożywany w towarzystwie innych gatunków. Maślak sitarz ma żółto-brązowe lub czerwonawe kapelusze, które w porze deszczowej stają się bardzo lepkie. Rurki są zwykle jasne lub szaro-żółtawe, a trzon jest cienki i nieco jaśniejszy od kapelusza. Rośnie przede wszystkim na glebach piaszczystych.
Kozak — grzyb trujący?
Często duże wątpliwości grzybiarzy wzbudza także kozak — grzyb trujący czy nie? Kozaki, określane inaczej jako koźlarze lub koźlaki, to grzyby jadalne, które można spotkać w naszych lasach od lata do późnej jesieni. Koźlarze mają wiele odmian, które nieco różnią się między sobą, ale żadna z nich nie jest trująca. Problemem dla mało doświadczonych grzybiarzy może być jednak to, iż kozak często jest mylony z goryczakiem żółciowym. Goryczak żółciowy nie jest grzybem trującym, jednak ze względu na bardzo gorzki smak, nie nadaje się do spożycia. Od koźlarza odróżnia go m.in. jaśniejszy odcień brązu na kapeluszach.


Grzyb trujący z gąbką — borowik szatański
Borowik szatański to niebezpieczny grzyb trujący z gąbką. Czym się charakteryzuje? Borowik szatański ma duży kapelusz w kolorze szarym lub szaro-oliwkowym. Pory pod kapeluszem młodych osobników są jasnożółte, a z wiekiem zmieniają kolor na pomarańczowy, czerwony, a następnie — brązowo-oliwkowy. Cechą charakterystyczną borowika szatańskiego jest to, iż pod wpływem nacisku pory stają się sine lub niebieskie. Trzon borowika szatańskiego ma gęstą siateczkę. Starsze okazy wydzielają bardzo nieprzyjemny, odstraszający zapach.


Grzyby trujące z gąbką — jakie gatunki omijać z daleka?
Niektóre grzyby trujące z gąbką są rzadko spotykane w naszych lasach, warto jednak wiedzieć, jak wyglądają i czym się charakteryzują. W gronie tym należy wymienić m.in. borowika purpurowego, który — jak nazwa wskazuje — ma charakterystyczny purpurowy lub purpurowo-szary kapelusz. Innym gatunkiem, który lepiej omijać, jest borowik ponury, określany inaczej jako siniak. Choć istnieje teoria, iż długa obróbka termiczna zabija wszelkie toksyny znajdujące się w grzybie, to lepiej uważać i spotkanego na swojej drodze — zostawić w spokoju.
Zobacz też: Ani na sznurku, ani w piekarniku. Jest lepsza metoda na suszenie grzybów. Nie wierzyłam, ale działa