Od 13 czerwca do 19 października 2025 roku w Ratuszu Głównego Miasta będzie można oglądać wyjątkową wystawę poświęconą relacjom mieszkańców Gdańska ze światem zwierząt. Ekspozycja ukazuje historię tych relacji na przestrzeni ostatnich 80 lat, ale sięga również w przeszłość, przypominając, iż fauna zawsze odgrywała w życiu miasta znaczącą rolę.
– Zwierzęta towarzyszyły nam przez wieki. Były siłą roboczą, pożywieniem, źródłem rozrywki, ale przede wszystkim lojalnymi towarzyszami. Wystawa „Gdańsk pełen zwierząt” ukazuje, jak zmieniało się nasze podejście do tych istot, jak rosła nasza empatia i świadomość. To opowieść o współistnieniu – trudnym, pełnym wyzwań, ale i pięknych gestów troski. Poprzez wystawę chcemy również zwrócić uwagę na działalność gdańskiego schroniska dla zwierząt i znaleźć jego sympatycznym podopiecznym nowy dom – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
Na wystawie zostaną zaprezentowane materiały archiwalne oraz rysunki, rzeźby i obrazy z kolekcji prywatnych oraz instytucji z Gdańska, Warszawy i Bydgoszczy i artystów: Juliusza Studnickiego, Stanisława Horno-Popławskiego, Józefy Wnukowej, Güntera Grassa, Tomasza Skórki, Agnieszki Olędzkiej, Grażyny Tomaszewskiej-Sobko, Maćka Salamona, Kamili Model, Idy Karkoszki, Honoraty Martin i Magdaleny Abakanowicz. Wyjątkowym obiektem jest dzieło Raji, orangutanicy z gdańskiego zoo. Dzieło wyjątkowej twórczyni na licytacji WOŚP osiągnęło cenę 45 000 złotych.
Od pól i pastwisk po weterynaryjną potęgę
Jeszcze w 1951 roku niemal jedna trzecia Gdańska miała charakter rolniczy. Pola uprawne, pastwiska i ogrody ciągnęły się przez tereny dzisiejszych osiedli.
– Zwierzęta gospodarskie hodowano w centrum miasta, wypasano je w parkach, a obecność kur, świń czy kóz była codziennością aż do lat 90. XX wieku. Wystawa ukazuje te realia poprzez fotografie, dokumenty oraz wspomnienia, w tym również trudne, związane z funkcjonowaniem miejskiej rzeźni czy rakarni – mówi Klaudiusz Grabowski, kurator wystawy.
Równolegle ekspozycja przypomina o gdańskich pionierach opieki nad zwierzętami. Już w 1948 roku powstał tu największy w Europie szpital weterynaryjny. Zlokalizowany początkowo na granicy Wrzeszcza i Zaspy, ostatecznie przeniesiony na Kartuską, do dziś służy pomocą potrzebującym zwierzętom. Dzięki staraniom Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami zlikwidowano również rakarnię – miejsce wyłapywania i utylizacji psów oraz kotów – przekształcając je w schronisko.
Zwierzęta w kulturze i wyobraźni gdańszczan
Ekspozycja nie ogranicza się do historii gospodarczej – prezentuje również emocjonalny i kulturowy wymiar relacji człowieka ze zwierzęciem.
– Wystawa ukazuje zwierzęta nie tylko jako narzędzie pracy czy surowiec, ale jako pełnoprawnych uczestników miejskiej codzienności. To opowieść o przemianach społecznych, o rosnącym szacunku do życia i o Gdańsku jako mieście, które coraz wyraźniej rozumie i docenia swoją relację z fauną – mówi Dorot Kucharczyk, kuratorka wystawy.
Wśród prezentowanych dzieł sztuki znajdują się prace Józefy Wnukowej, Juliusza Studnickiego czy Idy, a także fotografie pokazujące cyrki i występy uliczne. Nie zabraknie historii lokalnych ras gołębi – gdańskiej białogłówki i sokoła gdańskiego.
Wystawa „Gdańsk pełen zwierząt” powstała przy współpracy z Gdańskim Ogrodem Zoologicznym, Schroniskiem dla bezdomnych zwierząt „Promyk”, Fundacją Viva! Akcja dla zwierząt oraz Zakładem Higieny Weterynaryjnej w Gdańsku.
Spotkania wokół wystawy w czerwcu i na jesień
Wystawa „Gdańsk pełen zwierząt”, którą będzie można zwiedzać w Ratuszu Głównego Miasta od 13 czerwca do 19 października 2025 roku, ukazuje znaczenie i rolę zwierząt w powojennej historii miasta – od koni wspierających odbudowę po bobry z oliwskich lasów.
W dniu otwarcia, 12 czerwca o godz. 17:00, odbędzie się wernisaż z bezpłatnym wstępem, podczas którego zaprezentowane zostaną archiwalne fotografie oraz dzieła artystów różnych pokoleń. W ramach wydarzeń towarzyszących wystawie, 26 czerwca o godz. 17:00 w Wielkiej Sali Wety odbędzie się spotkanie z Michałem Targowskim, dyrektorem oliwskiego ZOO, który opowie m.in. o operacji hipopotama i ucieczce anakondy.
Udział w spotkaniu jest wolny. Uczestnictwo nagradzane będzie punktami w konkursie jubileuszowym „Złap je wszystkie!”. Jesienny cykl spotkań zostanie ogłoszony w sierpniu.
Harmonogram wydarzeń
12.06.2025 (czwartek), godz. 17.00
Gdańsk pełen zwierząt. Wernisaż wystawy
- Miejsce: Ratusz Głównego Miasta, Długa 46/47
- Ceny: wstęp wolny
Wystawa opowie o znaczeniu i roli zwierząt w powojennym Gdańsku – od koni pracujących przy odbudowie po bobry z oliwskich lasów. Zaprezentowane zostaną archiwalne zdjęcia oraz dzieła artystów.
Na tym wydarzeniu otrzymasz punkty w ramach konkursu jubileuszowego „Złap je wszystkie!” (kasa oddziału).
26.06.2025 (czwartek), godz. 17.00
Gdańsk pełen zwierząt. Spotkanie z Michałem Targowskim, dyrektorem ZOO w Oliwie
- Miejsce: Ratusz Głównego Miasta, Wielka Sala Wety, Długa 46/47
- Ceny: nieodpłatne
Michał Targowski opowie o kulisach swojej pracy, operacji hipopotama czy ucieczce anakondy oraz panterze, która pomimo uchylonych drzwi nie zdecydowała się opuścić swojego wybiegu.
Spotkanie w ramach wydarzeń towarzyszących wystawie „Gdańsk pełen zwierząt”
Na tym wydarzeniu otrzymasz punkty w ramach konkursu jubileuszowego „Złap je wszystkie!” (kasa oddziału).
31.08.2025 (niedziela), godz. 12.00
Gdańsk pełen zwierząt. Oprowadzanie w polskim języku migowym
- Miejsce: Ratusz Głównego Miasta, Wielka Sala Wety, Długa 46/47
- Ceny: osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności wraz z asystentami – wstęp wolny
Oprowadzanie po wystawie w polskim języku migowym poprowadzi Tomasz Świderski, historyk i prezes Instytutu Historii Głuchych „Surdus Historicusˮ.
Na tym wydarzeniu otrzymasz punkty w ramach konkursu jubileuszowego „Złap je wszystkie!” (kasa oddziału).
Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku