Dogoterapia: jak terapia z udziałem psa pomaga w procesie terapeutycznym?

Zdjęcie: dogoterapia

Dogoterapia, czyli terapia w asyście psa, jest coraz popularniejszym sposobem na pracę z ludźmi (szczególnie z dziećmi), którzy znajdują się w trudnym położeniu. Istnieje przekonanie, iż jest to uniwersalna metoda dobra dla wszystkich. Tymczasem ten rodzaj terapii nie sprawdza się w każdym przypadku. Dowiedz się, na czym dokładnie polega dogoterapia i w jakich sytuacjach warto ją stosować.

Dogoterapia – co to jest?

Dogoterapia, zwana również kynoterapią, to szeroki termin, który można podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich, określana skrótem AAA (Animal Assisted Activities) to zbiór różnego rodzaju aktywności w towarzystwie zwierzęcia. Są to wszelkie zajęcia edukacyjne, które poszerzają wiedzę o zwierzętach i uświadamiają słuchaczy o ich dobrostanie. Do tej kategorii można zaliczyć także pokazy uczestnictwa psów w ratownictwie górskim czy pracę w innych służbach. Do przeprowadzania dogoterapii AAA nie potrzeba żadnych specjalnych uprawnień.

Drugi rodzaj terapii, ten częściej omawiany i budzący więcej emocji, określany jest skrótem AAT (Animal Assisted Therapy). Jest to terapia w asyście zwierzęcia, do której potrzebne są odpowiednie uprawnienia. Przeprowadza ją zarówno dyplomowany terapeuta, jak i specjalnie przeszkolony do tego pies. Dogoterapia musi posiadać jasno określony cel i być profesjonalnie monitorowana.

Dogoterapia – w jakich przypadkach może pomóc terapia z psem?

Dogoterapia najczęściej stosowana jest u dzieci. Pomaga w bardzo szerokim spektrum różnego rodzaju zaburzeń. Psy wspierają pacjentów z różnymi stopniami niepełnosprawności – zarówno fizycznej, jak i intelektualnej. Problemy, w których może pomóc dogoterapia, to między innymi:

• zaburzenia lękowe u dzieci
• schorzenia logopedyczne
• zaburzenia ze spektrum autyzmu
• zespół Downa
• porażenie mózgowe
• alzheimer
• zanik mięśni
• artretyzm.

Dogoterapia odbywa się w różnych miejscach – od przedszkoli i szpitali dziecięcych aż po domy spokojnej starości. Istnieje przekonanie, iż metoda ta jest całkowicie uniwersalna i może być stosowana w każdym przypadku. Tymczasem nie jest to takie oczywiste. Udowodniono, iż obecność zwierząt wpływa pozytywnie na wiele aspektów ludzkiego życia. Pacjent musi jednak czuć się w obecności psa komfortowo. o ile zwierzak będzie budził w nim lęk lub dyskomfort, cały przebieg terapii nie będzie miał żadnego sensu.

Jak przebiega terapia z udziałem psa?

Warto zdawać sobie sprawę z tego, iż dogoterapia jest tylko uzupełnieniem adekwatnego procesu terapeutycznego. Chociaż towarzystwo psa może wspierać pacjenta, sama obecność zwierzaka nie jest jednak w stanie leczyć chorób i zaburzeń.

Specjalnie przeszkolone psy, które działają pod okiem terapeuty, mogą wspierać pacjentów, odprężać ich i dawać poczucie bezpieczeństwa. Co do przebiegu dogoterapii, to jest on ustalany bardzo indywidualnie i może mieć różne formy. Czasami stosowane są sesje, w których jeden pacjent ma kontakt z jednym psem. Innym razem są to zajęcia grupowe, w których bierze udział różna liczba czworonogów.

Rodzaje dogoterapii

Psy okazują się pomocne w terapiach lęku u dzieci, które mają problemy z interakcjami społecznymi. Specjalnie wyszkolone, pomagają w leczeniu traum i, poprzez budowanie więzi, motywują maluchy do otwierania się. Wspólne zabawy i kontakt z psem działają pozytywnie na proces socjalizacji.

Bardzo często terapeuta nawiązuje kontakt z pacjentem, wciągając go do rozmowy o towarzyszącym terapii psie. Pożądane są elementy edukacji. Pacjent może uczyć się podstawowej anatomii psa lub poszerzać swoją wiedzę na temat jego dobrostanu.

Dogoterapia sprawdza się także w rehabilitacji ruchowej. Wspólne spacery z psem czy choćby podstawowe elementy psich sportów motywują pacjentów do wykonywania prostych ćwiczeń fizycznych.

Psi terapeuci

W dogoterapii biorą udział specjalnie przeszkolone do tego zwierzaki, które wykazują cechy predysponujące je do właśnie takiej roli. Dobrostan i komfort tych zwierząt jest jednym z filarów tej pracy i zawsze są one odpowiednio zadbane.

Zarówno pacjent, jak i zwierzak muszą być w procesie terapii całkowicie bezpieczni. Terapeuta jest wyczulony na wszelkie sygnały wysyłane przez psa i jest w stanie natychmiast zareagować.

Także długość sesji terapeutycznej zawsze dopasowywana jest do potrzeb i możliwości psa. choćby odpowiednio przeszkolone zwierzę w kontakcie z obcym człowiekiem odczuwa stres. Właśnie dlatego sesje nie mogą trwać zbyt długo. zwykle jest to dwadzieścia-trzydzieści minut.

Należy także zadbać o to, aby podczas pracy pies nie był przebodźcowany. Otoczenie, w którym przebywa, powinno być odpowiednio przygotowane, relatywnie ciche i spokojne. Także pacjenci powinni być zdolni do traktowania psa z odpowiednią delikatnością i cierpliwością. Nie wolno przekraczać granic psa, ponieważ choćby najbardziej cierpliwy zwierzak w takich sytuacjach może zachować się niespodziewanie.

Jakie rasy psów nadają się do dogoterapii?

Istnieje przekonanie, iż poszczególne rasy psów nadają się do dogoterapii lepiej niż inne. Oczywiście, niektóre z nich zostały ukształtowane według określonych cech charakteru i są bardziej cierpliwe. W ostatecznym rozrachunku to jednak nie rasa jest kluczowa, a natura konkretnego osobnika.

Wybór rasy ma znaczenie w kontekście psychologicznym. Pamiętaj, iż uczestnikami dogoterapii zwykle są dzieci albo osoby starsze i bardzo chore. Ich bliscy podpisują zgodę na dogoterapię i czują się zdecydowanie pewniej, kiedy uczestniczy w niej pies rasy border collie – rodem z reklamy płatków śniadaniowych – niż kojarzony z agresją pitbull.

Tymczasem w dogoterapii może uczestniczyć każdy pies, który jest przeszkolony, dobrze przygotowany i odpowiednio socjalizowany. Warto zaznaczyć, iż wszystkie psy mogą wykazywać zachowania agresywne, kiedy przekroczy się ich granice. Dlatego oprócz samego psa bardzo ważna jest obecność terapeuty, który zadba o jego dobrostan i zareaguje w odpowiedniej chwili. Pacjenci są pouczani o zachowywaniu się wobec psa w odpowiedni sposób.

Bardzo często w dogoterapii stosowane są kundelki oraz rasy takie jak:

• golden retriever
• labrador retriever.

Jakie są cele dogoterapii?

Dogoterapia jest w ostatnich latach bardzo popularna. Stosuje się ją zarówno u pacjentów z problemami fizycznymi, jak i psychicznymi. Warto jednak pamiętać, iż nie jest to uniwersalna metoda, która sprawdzi się w każdym przypadku. Powinna być stosowana zarówno z uwzględnieniem komfortu pacjenta, jak i dobrostanu psa.

Terapia z udziałem psa nie powinna być jedynym procesem, w jakim uczestniczy pacjent. Dogoterapia to tylko uzupełnienie adekwatnej terapii. Doświadczony specjalista będzie w stanie ocenić, kiedy relacja zwierzaka z pacjentem jest poprawna, a kiedy należy interweniować. Dogoterapia nie jest uniwersalna, jednak w bardzo wielu przypadkach daje pożądane efekty.