Bioróżnorodność Białegostoku

Zdjęcie: Bioróżnorodność Białegostoku

Ukazały się dwie nowe publikacje z serii „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”. To „Chronione i rzadkie rośliny Białegostoku” autorstwa prof. Emilii Brzosko oraz „Mokradła Białegostoku” autorstwa prof. Piotra Banaszuka i dr Dana Wołkowyckiego. Dostępna jest papierowa wersja publikacji oraz będzie wersja elektroniczna, co zwiększa ich dostępność i możliwość zapoznania się z białostocką przyrodą.

Opracowania z cyklu „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku” powstają, aby wnikliwie zbadać zasoby przyrody Białegostoku i wskazać miejsca występowania najcenniejszych zasobów natury. Miasto Białystok realizuje ten projekt przy współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Białymstoku i Politechniki Białostockiej oraz innych ośrodków naukowych.

„Chronione i rzadkie rośliny Białegostoku” to dwunasta część cyklu publikacji. Jej autorką jest prof. Emilia Brzosko z Uniwersytetu w Białymstoku. Opracowanie poświęcone jest cennym gatunkom roślin występujących w enklawach naturalnej zieleni. Wiele z nich rośnie na obrzeżach miasta, głównie w białostockich lasach – Lesie Zwierzynieckim, Lesie Antoniukowskim, Lesie Pietrasze, Lesie Solnickim oraz w części Lasu Turczyńskiego. Można je spotkać zarówno przy często uczęszczanych trasach spacerowych, jak i w ostojach wymagających wnikliwych poszukiwań. Obecność tych roślin jest nie tylko świadectwem bogactwa przyrodniczego regionu, ale także dowodem na to, iż przy odpowiedniej ochronie i gospodarowaniu przestrzenią możliwe jest współistnienie miasta z przyrodą.

Bioróżnorodność Białegostoku

Autorka publikacji opisała 54 gatunki roślin rzadkich i chronionych, stwierdzonych na ponad 110 stanowiskach. Najliczniejszą grupę stanowią storczykowate (Orchidaceae) z 9 gatunkami występującymi w Białymstoku. Wśród gatunków roślin ujętych w opracowaniu – 34 podlegają w Polsce ochronie prawnej, w tym 12 jest objętych ochroną ścisłą. W publikacji zostały także opisane gatunki nie posiadające żadnego statusu ochronnego, których wartość wynika z rzadkiego występowania nie tylko w przestrzeni miejskiej, ale również w całej północno-wschodniej Polsce.

„Mokradła Białegostoku” to trzynasta część cyklu publikacji. Jej autorami są prof. Piotr Banaszuk i dr Dan Wołkowycki z Politechniki Białostockiej. To niezwykle ważna pozycja biorąc pod uwagę obecne przemiany klimatyczne, bowiem mokradła są naturalnymi magazynami wody i węgla, filtrami zanieczyszczeń i ostoją bioróżnorodności. Są to ekosystemy przejściowe między terenami lądowymi a trwale zalanymi wodami. Charakteryzują się unikalnymi warunkami hydrologicznymi, specyficznymi typami gleb oraz roślinnością przystosowaną do życia w warunkach nadmiernego uwilgotnienia.

Autorzy publikacji wskazali na położenie przeważającej części Białegostoku w zlewni rzeki Białej. To powoduje, iż nad Białą i jej dopływami usytuowanych jest większość miejskich terenów podmokłych. Mokradła występują w północno-zachodniej części miasta, dolnym odcinku doliny Białej, fragmentach dolin Jaroszówki, Dolistówki, Bażantarki i cieku spod Dojlid Górnych. Stwarzają one dogodne warunki do bytowania roślin i zwierząt. Szatę roślinną białostockich mokradeł tworzą m.in. szuwary, czyli zbiorowiska roślinne budowane przez okazałe rośliny zielne, takie jak turzyce, pałki, trzciny czy tatarak. Ponadto obszary te stanowią najważniejsze siedliska, miejsca żerowania i lęgów dla wielu gatunków, stanowiąc też korytarze ekologiczne dla zwierząt takich, jak chociażby bobry, które są symbolicznym przedstawicielem fauny mokradeł.

Nowe publikacje, podobnie jak wcześniejsze z tego cyklu, są dostępne w wersji papierowej oraz będą dostępne w wersji elektronicznej na stronie internetowej Miasta Białystok.

Od 2019 r. ukazało się już 13 części publikacji z serii „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”:

1. „Różnorodność biologiczna miasta”
2. „Szata roślinna Białegostoku”
3. „Motyle dzienne Białegostoku”
4. „Porosty Białegostoku”
5. „Ptaki Białegostoku”
6. „Ssaki Białegostoku”
7. „Pająki Białegostoku”
8. „Grzyby poliporoidalne Białegostoku”
9. „Owady zapylające – Pszczoły”
10. „Płazy i gady Białegostoku”
11. „Chrząszcze Białegostoku”
12. „Chronione i rzadkie rośliny Białegostoku”
13. „Mokradła Białegostoku”

Wszystkie opracowania zawierają bogatą szatę graficzną, wiele unikatowych fotografii i rycin. Mogą służyć jako materiał do dalszych badań i analiz naukowych oraz jako materiał edukacyjny. Pomimo tego, iż zawierają treści specjalistyczne, są przygotowane pod kątem każdego zainteresowanego czytelnika i są przewodnikami po przyrodzie Białegostoku.

Źródło: UM Białystok