Co najmniej 100 par bielików przygotowuje się do rozpoczęcia lęgów na terenie woj. lubuskiego. To największy drapieżnik wśród ptaków szponiastych gniazdujących w naszym kraju – mówi Michał Bielewicz, Regionalny Konserwator Przyrody w Gorzowie Wlkp.
Bieliki już remontują swe gniazda lub budują nowe oraz wykonują wspólnie loty tokowe wzmacniające więzi pomiędzy ptakami w parze. Wszytko po to, by na przełomie lutego i marca złożyć pierwsze jaja. Bieliki to jedne z ptaków najszybciej przystępujących w naszym kraju do lęgów.
Tegoroczna łagodna zima w Lubuskiem sprawiła, iż toki bielików ruszyły już pełną parą. Toki to wstęp do najważniejszego w roku okresu dla wszystkich ptaków, czyli lęgów
– powiedział Bielewicz.
Długi okres inkubacji jaj i wychowywania piskląt trwający aż do końca sierpnia powoduje, iż bieliki muszą się śpieszyć z rozpoczęciem sezonu lęgowego, a samo odchowanie piskląt jest dużym wyzwaniem dla ich rodziców.
Gniazdo bielika może ważyć choćby tonę, mieć 4 m wysokości i 2,5 m średnicy. Na jego lokalizację ptaki wybierają potężne drzewa, najczęściej w wieku powyżej 120 lat, które gwarantują stabilne utrzymanie imponującej konstrukcji gniazdowej. Nie tylko gniazda bielików są duże, również ich rewiry lęgowe mogą obejmować choćby do 300 km kwadratowych.
Ornitolodzy szacują, iż w woj. lubuskim gniazduje ponad 100 par tych ptaków – pięciokrotnie więcej niż jeszcze w latach 80. W regionie bieliki i ich siedliska są pod stałą opieką przyrodników z RDOŚ w Gorzowie Wlkp., lubuskich leśników oraz ornitologów z Komitetu Ochrony Orłów.
Na początku ub. stulecia ten ptak był na krawędzi wymarcia, ale zdolność do adaptacji w zmieniającym się środowisku, połączona z wieloletnią ochroną gatunku, doprowadziła do tego, iż populacja w Polsce osiągnęła liczebność ponad 1,5 tys. par lęgowych, będąc w tej chwili trzecią co do wielkości w Europie
– zaznaczył Bielewicz.
Dodał, iż bielik oraz jego siedliska przez cały czas wymagają ochrony i taką są otaczane w woj. lubuskim, m.in. poprzez tworzenie kolejnych stref ochronnych w miejscach ich gniazdowania. Te działania przynoszą efekt, gdyż w 2014 r. takich stref było 78, a w 2024 r. – już 124.
Bielik ma istotne znaczenie ekologiczne. Polując na chore lub osłabione zwierzęta pełni funkcje sanitarne w środowisku, zapewniając utrzymanie na wysokim poziomie zdrowotności populacji gatunków, które znajdują się w jego menu. Podobnie jak rybołów, jest również ważnym gatunkiem wskaźnikowym stanu jakości środowiska.
W Lubuskiem te piękne i majestatyczne ptaki można najczęściej spotkać w dolinach dużych rzek: Odry, Warty czy Noteci, a także w pobliżu kompleksów stawów rybnych i jezior, gdzie polują na ptactwo wodne i ryby.
Samice bielika ważą choćby do 6 kg, a rozpiętość ich skrzydeł dochodzi do 2,5 m. Samce są nieznacznie mniejsze. Dorosłe, mające ponad pięć lat ptaki, są ciemnobrązowe, mają jasnopłowe szyje i głowy oraz śnieżnobiałe ogony i intensywnie żółte dzioby. Mogą dożyć choćby 30 lat. W pary łączą się na całe życie, a jedynie po śmierci partnera szukają innego.
W Polsce bielik jest objęty ścisłą ochroną gatunkową, która wymaga także wdrożenia specjalnych stref ochrony ostoi tego ptaka. Na poziomie europejskim gatunek podlega ochronie w ramach tzw. Dyrektywy Ptasiej oraz licznych konwencji międzynarodowych.