Żaglowiec skalar (pterophyllum scalare) – opis gatunku. Jak przygotować akwarium dla skalara?

Skalar, czyli pterophyllum scalare to piękna ryba z rodziny pielęgnicowatych. Inna potoczna nazwa, którą się go określa to żaglowiec, wzięła się ona od kształtu jego płetwy grzbietowej. Dzięki pięknemu ubarwieniu cieszy się niesłabnącą popularnością. Od dawna zachwyca wielu akwarystów na całym świecie. jeżeli chcesz dołączyć do tego zaszczytnego grona, koniecznie przeczytaj nasz artykuł! Dowiesz się m.in. jakich warunków potrzebują skalary – wszystko po to, by mogły cieszyć się długim życiem.

Skalar – występowanie

Skalar należy do ryb akwariowych z rodziny pielęgnicowatych. W naturze zamieszkuje obszary Ameryki Południowej, głównie Kolumbii, Brazylii i Peru. Najliczniej występuje na terenach bagiennych oraz zalewowych. Dzikie okazy można spotkać w przejrzystej wodzie pośród bujnej roślinności.

Te majestatyczne ryby wybierają spokojne wody, co pozwala im na manewrowanie z gracją wśród roślinności. Najczęściej pojawiają się w miejscach zaciemnionych gęstą koroną drzew, gdzie znajdują nie tylko schronienie, ale i obfite źródło pożywienia. Preferują wody z kryjówkami, ponieważ zapewniają im one ochronę przed drapieżnikami oraz idealne warunki do rozmnażania.

Jak wyglądają skalary? Wygląd ogólny, barwy, popularne odmiany

Żaglowce to ryby, które zyskały popularność dzięki swojej niepowtarzalnej i eleganckiej prezencji. Skalary osiągają maksymalnie do 15 cm długości i 22 cm wysokości. Ich ciało jest bocznie spłaszczone (przypomina dysk), w połączeniu z długimi, smukłymi płetwami grzbietowymi i odbytowymi oraz ostro zakończonymi płetwami ogonowymi, prezentuje się bardzo dostojnie.

Skalary posiadają dwie płetwy grzbietowe, z których pierwsza jest bardziej wysunięta. Tworzy imponujący kształt, podczas gdy ich płetwy piersiowe i brzuszne są subtelniejsze, ale harmonijnie dopełniają ogólną sylwetkę. Duże, wyłupiaste oczy umieszczone wysoko na głowie pozwalają tym rybom skutecznie wyszukiwać pokarm.

Naturalne ubarwienie tej ryby jest srebrzysto-zielone lub oliwkowe, a przez jego ciało przebiegają pionowo trzy czarne pasy. Mimo wszystko, dzięki starannej selekcji hodowlanej, dostępne są również odmiany skalara o bogatej palecie barw, w tym złotej, czerwonej, niebieskiej, a także czarnej, często uzupełnione o białe lub kolorowe plamy, co czyni każdego skalara unikatowym dodatkiem do akwarium.

Niedawno powstały nowe, dzikie odmiany. Jedną z popularniejszych jest skalar manacapuru. Charakteryzuje się pomarańczowo-czerwonym grzbietem.

Usposobienie skalarów

Skalary są bardzo inteligentne, obserwowanie ich zachowań w akwarium jest niezwykle fascynujące. To ryby stadne, w ich grupie można zauważyć wyraźną hierarchię (jeden osobnik będzie dominujący, niekiedy może dochodzić między nimi do walk o władzę), ale z reguły nie są wobec siebie agresywne. Wręcz przeciwnie, w sytuacji zagrożenia skalary potrafią ze sobą współpracować.

Obserwowane będą zachowywać się zupełnie inaczej – są łagodne i bezkonfliktowe. Gdy tylko opiekun spuści ich z oczu, mogą zaganiać mniejsze ryby lub krewetki w kąt akwarium i polować na nie, dlatego należy starannie dobierać gatunki do akwarium.

Jeśli planujemy zakładać akwarium ze skalarami najlepiej zdecydować się na jedną odmianę. Badania udowodniły, iż ryby te najlepiej czują się w towarzystwie tak samo wyglądających pobratymców.

Hodowla ryby skalar – jak ją rozmnażać?

Płeć skalarów można określić w trakcie tarła po brodawce płciowej, czyli pokładełku. U samic jest bardziej zaokrąglona, a u samców mniejsza i zaostrzona.

Skalary dojrzałość płciową osiągają w wieku 7-10 miesięcy. W większej grupie same dobierają się w parę (wtedy pozostałe ryby warto przenieść do osobnego akwarium). Najchętniej rozmnażają się w temperaturze ok. 28-32 st. C.

Tarło trwa maksymalnie do dwóch godzin. Samica skalara składa ikrę (nawet do 1000 ziaren) i umieszcza ją, zwykle na płaskim liściu, kamieniu lub szybie. Samiec podąża za samicą i zapładnia jaja. Następnie wspólnie opiekują się nimi – usuwają spleśniałą ikrę i dotleniają ją, wachlując płetwami. Kiedy zostaje ona złożona w akwarium gatunkowym, pozostałe ryby mogą z powrotem zostać do niego przeniesione. W przypadku ogólnego akwarium zaleca się zabranie jaj (wraz z przedmiotem, na którym zostało złożone) do innego zbiornika i dotlenianie ich przy pomocy pompki powietrznej oraz usuwanie zgniłych ziarenek.

Młode skalary wykluwają się przez ok. 2-4 dni, a następnie opadają na dno. Początkowo odżywiają się z woreczka żółciowego. Kiedy narybek skalara zaczyna pływać po akwarium, można podawać mu mikroplankton zwierzęcy, zmielony suchy pokarm lub larwy artemii.

Akwarium dla skalara – jakich warunków potrzebuje żaglowiec?

Skalary powinny być trzymane w odpowiednich warunkach, by mogły cieszyć się długim życiem. Dla dwóch par skalarów zaleca się zakup zbiornika o minimalnej długości 120 cm. Dla większej ilości ryb tego gatunku najlepszy będzie taki o długości 200 cm. Natomiast wysokość akwarium powinna wynosić przynajmniej 50 cm. Jego dno najlepiej wyłożyć drobnoziarnistym piaskiem, by rybki nie zadławiły się większymi granulkami. Można udekorować je korzeniami – dzięki temu zapewnimy naszym żaglowcom dodatkowe kryjówki. Nie zapominajmy o roślinach – skalary lubią zaciemnione miejsca, odpowiedni dla nich będzie m.in. nurzaniec, kryptokoryna, żabienica, moczarka. W celu zapewnienia odpowiedniej filtracji najlepiej zamontować filtr zewnętrzny. Warto zadbać również o adekwatne parametry wody w akwarium. Optymalna temperatura powinna wynosić 24-26 st. C, a pH od ok. 6,5 do 7,5.

Jeśli razem ze skalarem planujemy trzymać również inne gatunki ryb, powinniśmy dokładnie przemyśleć, które nadają się na towarzyszy żaglowców. Najlepiej wybierać ryby spokojne i na tyle duże, by skalary nie mogły ich połknąć, np. kiryski, gurami, molinezje.

Choroby skalarów

Typowo, skalary mogą żyć od 8 do 10 lat, chociaż zdarzają się przypadki, gdy przy doskonałej opiece dożywają choćby 12 lat. Aby skalary mogły cieszyć się długim i zdrowym życiem, najważniejsze jest zapewnienie im optymalnych warunków w akwarium, w tym odpowiedniej jakości wody, zbilansowanej diety oraz odpowiedniego towarzystwa.

Podobnie jak inne ryby akwariowe, skalary są podatne na różnorodne choroby, szczególnie gdy ich warunki życia są dalekie od idealnych. Oto kilka typowych schorzeń, na które mogą cierpieć:

• choroba z białymi kropkami (Ichthyophthirius multifiliis, zwana także „Ich” lub „ick”) – jest to jedna z najczęstszych chorób ryb akwariowych. Charakteryzuje się pojawieniem się małych, białych kropek na skórze, płetwach i skrzelach. Jest bardzo zaraźliwa i może być śmiertelna, jeżeli nie zostanie leczona,
• zakażenia bakteryjne – objawiają się poprzez zmiany na skórze, płetwach (np. rozdarcia, krwawienia) lub wokół ust, apatią i zmianami w zachowaniu ryb. Mogą być wynikiem złej jakości wody lub zranień,
• zakażenia grzybicze – widoczne na ciele ryby jako białe lub lekko białoszare, puszyste narośla, najczęściej występują wokół ust, płetw lub uszkodzonych obszarów skóry,
• choroby pasożytnicze, takie jak zakażenia skrzelowe – pasożyty skrzelowe mogą powodować trudności w oddychaniu, co objawia się szybkimi ruchami skrzeli, próbami zrzucenia pasożytów przez tarzanie się o przedmioty w akwarium lub nadmiernym wydzielaniem śluzu,
• wzdęcia i problemy z pęcherzem pławnym – mogą być spowodowane nieodpowiednim żywieniem (np. zbyt dużą ilością suchego pokarmu), co prowadzi do zaburzeń trawiennych i trudności z utrzymaniem pionowej pozycji w wodzie.

Żywienie skalarów – jak karmić te ryby?

Skalary wymagają zbilansowanej diety, która odzwierciedla ich nawyki żywieniowe. W naturalnym środowisku spożywają różnorodne pokarmy, w tym drobne ryby, skorupiaki, robaki oraz roślinność. Oto, co możesz wykorzystać do karmienia tych eleganckich ryb akwariowych:

• granulat i płatki – dostępne w sklepach zoologicznych, to dobry podstawowy pokarm dla skalara, pod warunkiem iż są wysokiej jakości i zawierają zróżnicowane składniki odzwierzęce i roślinne,
• artemia – małe skorupiaki, które są doskonałym źródłem białka; dostępne w formie żywej, mrożonej lub liofilizowanej,
• dafnie – kolejny dobry pokarm dla skalara, oferujący nie tylko wartości odżywcze, ale i umożliwiający stymulację naturalnych zachowań łowieckich,
• ochotka – mrożona lub żywa, jest wysoko ceniona w diecie skalara, zapewnia im białko i tłuszcze,
• rureczniki – to larwy komarów, są bogate w białko i mogą być podawane jako część zróżnicowanej diety, ale z umiarem ze względu na wysoką zawartość tłuszczu,
• pokarm w formie pałeczek roślinnych – dostarcza niezbędnych składników roślinnych, ważnych dla wszystkożernych ryb.
• spirulina – algi w płatkach lub granulkach, bogate w witaminy i minerały, mogą stanowić część diety skalara,
• warzywa – cienkie plasterki ogórka, cukinii, czy gotowany szpinak mogą być cennym urozmaiceniem diety, oferującym dodatkowe witaminy i minerały.

Zbilansowana dieta zapewnia skalarom wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Przy odpowiednim odżywianiu ryby te będą zdrowe i aktywne, ale także lepiej pokażą swoje piękne ubarwienie i zachowania. Pamiętaj, aby dostosować wielkość pokarmu do rozmiaru ryb, szczególnie młodych osobników. Ważne jest również odpowiednie dawkowanie posiłków. Przekarmianie jest jedną z głównych przyczyn problemów ze zdrowiem ryb i pogorszenia jakości wody. Karm je zatem małymi porcjami, tak aby mogły zjeść wszystko w ciągu kilku minut. Zachowanie czystości wody jest kluczowe, szczególnie przy podawaniu pokarmów żywych i mrożonych, które mogą gwałtownie zanieczyścić wodę.

Hodowla skalara – opis gatunku. Podsumowanie

Skalary to inteligentne, piękne ryby. Nic dziwnego, iż od dawna fascynują miłośników akwarystyki. jeżeli chcesz posiadać je w swoim akwarium, artykuł ten stworzony jest właśnie dla Ciebie. Opowiedzieliśmy o żywieniu, typowych chorobach oraz rozmnażaniu skalarów. Pamiętając o wszystkich aspektach zawartych w niniejszym wpisie, możesz zapewnić żaglowcom najlepsze warunki, by mogły żyć jak najdłużej.