6 miesięcy temu
Hasło tegorocznego Krakersa i hasło przewodnie sekcji Laboratorium odbywającej się w formie konkursu to „Czuj, Czuj Odczuwaj”, switch pokoleniowy, przełączenie się pomiędzy generacjami, ale także pomost rozpięty od przeszłości do aktualności. Hasło jest trawestacją słynnego harcerskiego wezwania czuj, czuj czuwaj!, zawołania będącego rodzajem powitania lub pożegnania w organizacji, która łączy funkcje placówki opiekuńczej i kulturalnej w której, edukacja i oświata spełniają istotną rolę.
Intuicja podpowiada nam, iż dla osób biorących udział w Krakersie i startujących w konkursie istotne są takie pojęcia i wartości takie jak opieka, troska, uważność. Nie jest więc to jak w pierwowzorze fraza wykrzyknikowa, motywująca do czujności czy gotowości, a zachęta do zanurzenia się w sobie, pogłębienia odczuć, skupienia na emocjach, związana ze stanem medytacji oraz rodzaj mantry. Istotną rolą wydarzeń typu Cracow Art Week jest scalanie środowiska artystycznego. Coraz większą wagę przykłada się do psychologicznej warstwy dzieł sztuki, ale też do kondycji psychicznej samych twórców. Artyści wychodzą poza problematykę sztuki, następuje psychologizacja twórczości. Widoczne są pozytywne skutki oddziaływania sztuki na odbiorców wykorzystywane w arteterapii.
Współcześni artyści dbają o swój dobrostan i równowagę emocjonalną, korzystają z psychoterapii i dzięki temu są bardziej świadomi, pewni swoich celów. Zajmują się pracą twórczą z wyboru, ze wszystkimi konsekwencjami, podejmując często duże ryzyko, niemniej szanują to co sami tworzą, szanują siebie nawzajem, swoje aktywności, dokonania, utożsamiają się problemami całego środowiska artystycznego. Dzielą się przestrzenią, na przykład pracowni, a także stypendiami czy zdobytymi grantami. Są bardziej świadomi siebie, potrzeb i problemów pojawiających się w polu sztuki, mniej oceniają, są wrażliwi na siebie nawzajem i na otaczający świat. Empatia, czułość, wrażliwość, pragnienie pełnego, spełnionego życia charakteryzują dużą cześć artystów nie tylko młodej generacji. Dostrzeganie innych perspektyw, nieantopocentrycznych, związanych z gatunkami towarzyszącymi, zwierzętami, roślinami jest już trendem, który został szerzej dostrzeżony w 2015 roku, kiedy odbyła się premiera filmu Laurie Anderson pod tytułem „The Heart of a Dog” [Serce psa]. Film stanowi swoistą autobiografię amerykańskiej artystki, ale postacią, która przykuwa w nim uwagę najbardziej, jest tytułowy pies – Lulabelle – którym Anderson opiekowała się wspólnie ze swoim partnerem, Lou Reedem. Autorka filmu już wcześniej wsławiła się cyklem koncertów adresowanych do psów, a w omawianym obrazie postanowiła sportretować swoje życie w ścisłym związku z biografią zwierzęcej towarzyszki (określanej w wywiadach jako „przyjaciółka”, „nauczycielka”, a choćby „alter ego”). Krytycy z wielu państw docenili oryginalną koncepcję scenariusza. Warto podkreślić jednak, iż Anderson nie jest jedyną artystką współczesną, która w swojej praktyce oddaje hołd naszym nie-ludzkim kompanom. Co więcej, współcześni twórcy obsadzają w roli ludzkich „przyjaciół” nie tylko zwierzęta domowe. Pracownie artystów i galerie sztuki przeradzają się wręcz – symbolicznie i dosłownie – w domy dla rozmaitych gatunków towarzyszących, od zwierząt, przez zboża, aż po bakterie. Dlatego w ramach tegorocznej edycji KRAKERSa chcielibyśmy uhonorować nie-ludzkich kompanów człowieka – również tych, których łączą z nami wstydliwe lub trudne relacje (jak choćby zwierzęta gospodarskie czy gatunki roślin, które w niektórych ekosystemach stają się „inwazyjnymi” – nieproszonymi – monopolistami). Losy ludzi i samej sztuki splatają się z nie-ludzkimi od wieków. Uhonorujemy zatem nie-ludzi jako partnerów, przyjaciół, nauczycieli, sąsiadów (nawet jeżeli bywają trudni), odbiorców artystycznych działań, a choćby ich współtwórców!
Obecny w sferze publicznej, ale też w naszych codziennych rozmowach temat kondycji planety i odczuwalnych zmian klimatycznych staramy się wspólnie z artystami, kuratorami, edukatorami, aktywistami przekuć w opowieść o najczulszych i najbardziej intymnych doznaniach. Swoje odkrycia twórcy, animatorzy, wykładowcy uczelni artystycznych komunikujący się poprzez sztukę współdzielą z publicznością, wszyscy łączymy się poprzez doświadczanie, odczuwanie.
