Warzywa kapustne – uprawa w przydomowym ogródku

4 tygodni temu

Zdjęcie: Warzywa kapustne

Do grona warzyw kapustnych zaliczamy 9 roślin z rodzin krzyżowych, a wśród nich najczęściej uprawiane w przydomowych ogródkach to kapusta biała głowiasta oraz kalafior. Warzywa te uprawiane są nie tylko dlatego, iż świetnie smakują, ale również ze względu na właściwości warzyw kapustnych. Jak należy uprawiać warzywa kapustne, aby móc cieszyć się zdrowym pokarmem z własnej grządki? Poniżej skrócony opis uprawy każdej z tych niezwykle smacznych roślin.

Uprawa kapustnych w ogrodzie obejmuje warzywa:

brokuł (Brassica oleracea botrytis italica)
brukiew (Brassica napus var. napobrassica)
jarmuż (Brassica oleracea acephala var. sabellica)
kalafior (Brassica oleracea botrytis)
kalarepa (Brassica oleracea gongylodes)
kapusta brukselska, brukselka (Brassica oleracea gemmifera)
kapusta chińska (Brassica chinensis)
kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea capitata f. alba)
kapusta głowiasta czerwona (Brassica oleracea capitata f. rubra)
kapusta pekińska (Brassica pekinensis)
kapusta włoska (Brassica oleracea sabauda)

Ogólne wymagania uprawowe warzyw kapustnych

Warzywa kapustne mają swoje wymagania i do najprostszych upraw nie należą. Nie jest jednak tak, iż nie ma szans by w przydomowych ogrodzie nie wyhodować sobie dorodnych okazów.

Przede wszystkim należy zadbać o podłoże. Gleba musi być żyzna, najlepiej próchnicza, dobrze uprawiona. Odczyn powinien być obojętny albo bardzo do obojętnego zbliżony. jeżeli stosowaliśmy obornik, to kapustne w tym miejscu można sadzić już w pierwszym roku. By plony były satysfakcjonujące powinno się stosować jak najbardziej zróżnicowane nawożenie. Choćby brak azotu lub molibdenu może spowodować, iż kapusta nie zawiąże główek, dlatego dobrze jest znać przyczyny dlaczego kapusta nie zawiązuje główek i temu zjawisku przeciwdziałać.

Warzywa kapustne w większości wymagają stanowisk słonecznych, osłoniętych od wiatru. Jednak w przypadku kalafiora nadmiar słońca i zbyt wysokie temperatury prowadzą do jego żółknięcia. Optymalne temperatury dla warzyw to 15-20^oC, one kochają słońce i dobrze nagrzaną ziemię. Gdy temperatury spadają przez czas jakiś nie ma to wpływu na warzywa, są odporne. jeżeli natomiast chłody realizowane są dłużej, może dojść do pośpiechowatości, czyli wybijania się pędów kwiatostanowych już w pierwszym roku uprawy u roślin dwuletnich.

Przeczytaj także… Warzywa cebulowe – wymagania, uprawa, gatunki

Kapustne są świetnym przedplonem dla innych warzyw, jednak same po sobie i po warzywach rzepowatych nie powinny być sadzone w tym samym miejscu choćby przez 3-4 lata. Takie są zasady płodozmianu. Bardzo istotna jest kwestia poziomu wilgotności. Podlewanie jest koniecznością, gdyż przesuszanie podłoża powoduje pękanie główek kapusty. Sama pielęgnacja uprawy nie jest zbyt skomplikowana. Warzywa są najczęściej duże, co utrudnia chwastom życie. Ale oprócz systematycznego podlewania bardzo ważne jest również nawożenie pogłówne upraw warzyw kapustnych.

Większość warzyw kapustnych produkowana jest z rozsady. Możemy ją sobie wyprodukować sami, wysiewając nasiona kapusty białej, czerwonej, włoskiej, pekińskiej oraz kalafiora i brokuła już lutym (produkcja trwa ok. 6-8 tygodni). Uprawa rozsady wymaga stałej temperatury oraz wysokiej wilgotności. Gotową rozsadę możemy również bez problemu zakupić wiosną. Rozmieszczenie kapustnych w warzywniaku wymaga zmianowania, dlatego należy zachować pomiędzy ich uprawami w danym podłożu 3-4 letnie przerwy.

Warzywa kapustne uprawiane są z rozsady – najczęściej jej produkcja trwa od 6-8 tygodni. U niektórych odmian można rozpocząć jej produkcję już w lutym. Rośliny te cenią odpowiedną wilgotność gleby, dlatego ważne jest regularne podlewanie.

Warzywa kapustne – uprawa poszczególnych gatunków

Brokuł jest warzywem o krótkim okresie wegetacji, dlatego najlepiej uprawiać go jako poplon. Uprawa brokuła nie jest skomplikowana, roślina wymaga jednak stałej wilgotności podłoża. Wysiewać można go z początkiem czerwca, a sadzonki wysadzać do gleby w połowie lipca. W nawożeniu ceni on nawozy o wysokiej zawartości mikroelementów – szczególnie molibdenu i boru. Różyczki brokułów wspaniale smakują surowe, nadają się także do mrożenia.

Brukiew – jest rośliną dwuletnią uprawianą jako warzywo lub roślina pastewna. W Polsce nie jest w tej chwili zbyt popularnym warzywem (masowo spożywana była w czasie wojny), za to w Norwegii jest częstym gościem na stole. Jej nadmierne spożywanie może prowadzić do niedoczynności tarczycy. W Polsce wysiewa się ją w kwietniu na głębokości 1-1,5 cm.

Brukiew to warzywo niezwykle odżywcze. Zawiera witaminy z grupy B (m.in. kwas foliowy, witaminę B1, ryboflawinę), A, C i K. Brukiew to w ponad 80% woda. W brukwi znajdują się liczne składniki mineralne: cynk, wapń, miedź, fosfor oraz żelazo. Ponadto odnajdziemy w niej również olejek gorczyczny, który zawiera siarkę, która pobudza organy trawienne oraz stosowana jest leczniczo przy chorobach wątroby, anemii, reumatyzmie oraz bronchicie (chorobie tchawicy i rozgałęzień oskrzelowych).

Kalafior można wysiewać w rozsadniku w lutym, marcu lub czerwcu – w zależności od odmiany. Uprawa kalafiora nie jest prosta, choć roślina ma stosunkowo niskie wymagania, jednak jest wrażliwa na zmiany temperatur. Jego rozsadę należy sadzić bardzo ostrożnie, gdy ma bardzo delikatne korzenie. W okresie dojrzewania kalafiora warto załamywać liście, aby ochronić jego jadalne części przed światłem.

Jest to warzywo niezwykle cenne, gdyż bardzo bogate w najróżniejsze witaminy (K, B1, B2, B6, C) pierwiastki (jod, chlor, karoteny, cynk, miedź, fluor, sód, wapń, potas, magnez, mangan, żelazo, fosfor) a także kwasy pantotenowy i nikotynowy. Zawiera również olejki eteryczne, które wydzielają się podczas gotowania dając nieprzyjemny zapach (to siarka). Nie dość, iż pełen bogactw, to jeszcze bardzo smaczny.

Jarmuż to roślina o najmniejszych wymaganiach w rodzinie kapustnych a uprawa jarmużu jest niezwykle prosta. Najlepiej uprawiać ją jako poplon jesienią i zimą. Może z powodzeniem zimować w gruncie, a podczas zbiorów najlepiej obrywać jej liście od dołu.

Kalarepa to warzywo kapustne o krótkim okresie wegetacji – około 40 dniowym. Jest świetnym przedplonem lub poplonem. W uprawie wiosennej warto wysiać ją w połowie lub końcem lutego. Warto sadzić ją w sąsiedztwie sałaty, fasoli oraz grochu.

Kalarepa ma niewielkie wymagania glebowe i nadaje się do długotrwałego przechowywania (nawet kilkanaście tygodni). Zawiera niemal większość witamin i substancji mineralnych. W jej składzie jest luteina, chroniąca oczy. A także jest źródłem izotiocyjanów i indoli – substancji, które chronią organizm przed rozwojem nowotworów.

Brukselka – znana jako kapusta brukselska jest rośliną najczęściej wysiewaną na rozsadniku w okolicach kwietnia. Rozsadę wysadzamy do gruntu końcem maja lub w czerwcu. Uprawa brukselki nie jest prosta, gdyż roślina ta ma wysokie wymagania w kwestii nawadniania w okresie tworzenia i wzrostu główek. W drugiej połowie września, warto na jej uprawie zastosować ogławianie. Warzywo to podobnie jak jarmuż, może zimować w gruncie i dostarczać pokarmu na bieżąco. Jest bogatym źródłem witamin (A, B1, B2, B3, C), kwasu foliowego oraz błonnika.

Kapusta chińska, pak choy – jest rośliną dwuletnią. Polsce uprawiana od niedawna, ale wciąż zyskująca na popularności. Idealna jako poplon na zbiór letni i jesienny. Posiada krótki okres wegetacyjny (40-50 dni). Może być uprawiana z siewu (wysiew od końca czerwca do połowy lipca) lub rozsady. Roślina bardzo wrażliwa na pikowanie, lepiej jest ją wysiać w torfowych multidoniczkach. Wysadzamy do gruntu w fazie 4 liści. Kapusta chińska dobrze znosi przymrozki. Zarówno liście jak i ogonki można spożywać na surowo, po obróbce cieplnej oraz ukiszone (nadaje się do krótkotrwałego kwaszenia). Kapusta chińska zawiera dużo błonnika, jest bogatym źródłem witaminy A, C i K oraz zawiera silne przeciwutleniacze i fitosanitarne składniki odżywcze.

Kapusta głowiasta oferuje dwie odmiany – kapusta biała oraz kapusta czerwona. Ta pierwsza uprawiana jest na ogół wcześnie, a jej zbiory wypadają wówczas w czerwcu, z kolei czerwona sadzona jest później na zbiór letni lub jesienny. Kapusta ta wymaga intensywnego nawożenia, szczególnie czerwona ma wysokie zapotrzebowanie na potas, który wpływa na jej zabarwienie. Późne odmiany tego warzywa doskonale sprawdzają się w przechowywaniu. Uprawa kapusty białej i uprawa kapusty czerwonej nie należą do trudnych.

Kapusta ma bardzo mało kalorii. Jest bogatym źródłem fosforu, siarki, potasu, miedzi, manganu, wapnia. W zewnętrznych liściach znajduje się też duża dawka żelaza i kwasu foliowego. Zawiera bardzo dużo witaminy C (porównywalnie do cytryny) oraz witamin z grupy B a także A, E, K, PP.

Kapusta pekińska to odmiana o owalnych, żyłkowatych i lekko falistych liściach formujących się w podłużne główki. Najlepiej rośnie sadzona z rozsady i świetnie sprawdza się w uprawie wiosennej, jak i jesiennej. Jest to roślina, która źle znosi pikowanie, dlatego warto zadbać o pojedynczy wysiew nasion do doniczek. W okresie tworzenia się główek, kapusta pekińska ma duże zapotrzebowanie na wodę, a przy tym warto ją regularnie odchwaszczać.

Kapusta pekińska jest warzywem niskokalorycznym. Zawiera tyle samo witaminy C co cytryna. Do tego witaminy A, z grupy B oraz rutynę i beta-karoten. To bogactwo minerałów takich jak: wapń, potas i magnez.

Kapusta włoska to znacznie bardziej wartościowa odżywczo – w porównaniu z kapustą głowiastą odmiana. Ma długi okres wegetacji, stąd jej nasiona należy wysiewać w rozsadniku wczesną wiosną. Nie należy jednak do wymagających, dlatego nieźle znosi gorsze warunki klimatyczne i glebowe. Kapusta włoska zawiera mnóstwo witamin, składników mineralnych i cennego błonnika. Warzywo zawiera beta-karoten, witaminy: A, C, E, K, wapń, potas, żelazo, miedź, siarkę oraz magnez. Zawiera także silne przeciwutleniacze.