Ten klasyczny sos grzybowy to kwintesencja polskiej kuchni, łącząca w sobie głęboki smak leśnych grzybów ze śmietanową delikatnością. Idealnie komponuje się z kopytkami, ale sprawdzi się również z innymi daniami mącznymi.
Podstawowe informacje
Czas przygotowania: 30-40 minut Poziom trudności: średni Porcji: 4-6 Kaloryczność na 100g: około 180 kcal
Składniki podstawowe
- 300g świeżych borowików lub podgrzybków (lub 80g suszonych)
- 2 duże cebule szalotki
- 3 łyżki masła klarowanego
- 250ml śmietany 30%
- 1 łyżka mąki pszennej
- 2 ząbki czosnku
- 150ml bulionu grzybowego lub warzywnego
- Sól morska i świeżo mielony czarny pieprz
- Świeża natka pietruszki
- 1 łyżeczka suszonego tymianku
- 1 liść laurowy
Składniki dodatkowe
- 50ml białego wytrawnego wina
- 1 łyżeczka sosu Worcester
- 1 łyżeczka musztardy Dijon
- Szczypta gałki muszkatołowej
Sposób przygotowania
Przygotowanie składników
- Przygotowanie grzybów świeżych:
- Dokładnie oczyść dzięki szczoteczki lub wilgotnego ręcznika
- Nie myj pod bieżącą wodą – grzyby nasiąkną
- Pokrój w równe plastry o grubości 3-4mm
- Dla grzybów suszonych:
- Namocz w ciepłej wodzie na minimum 2 godziny
- Zachowaj wodę z moczenia – przyda się do sosu
- Pokrój na mniejsze kawałki
- Przygotowanie pozostałych składników:
- Cebulę pokrój w drobną kostkę
- Czosnek drobno posiekaj lub przeciśnij przez praskę
- Odstaw czosnek na 10 minut dla lepszego aromatu
Przygotowanie bazy sosu
- Przygotowanie podstawy:
- Rozgrzej masło klarowane na patelni
- Zeszklij cebulę przez 5-7 minut na średnim ogniu
- Dodaj czosnek, smaż przez minutę
- Wsyp tymianek i dodaj liść laurowy
- Smażenie grzybów:
- Zwiększ ogień do wysokiego
- Dodaj grzyby
- Smaż 8-10 minut do zezłocenia
- Opcjonalnie: dodaj wino i odparuj przez 2-3 minuty
Wykończenie sosu
- Przygotowanie zagęszczenia:
- Wymieszaj śmietanę z mąką na gładką masę
- Zmniejsz ogień do średniego
- Łączenie składników:
- Powoli wlewaj mieszaninę śmietany, ciągle mieszając
- Stopniowo dodawaj bulion
- Gotuj na małym ogniu 5-7 minut do zgęstnienia
- Dopraw solą i pieprzem
- Opcjonalnie dodaj sos Worcester i musztardę
Profesjonalne wskazówki
Wybór grzybów
Najlepsze będą młode, zwarte grzyby. Borowiki można łączyć z podgrzybkami w proporcji 70/30. W wersji ekonomicznej sprawdzą się pieczarki z dodatkiem suszonych grzybów dla głębi smaku.
Sekret idealnej konsystencji
Sos powinien mieć konsystencję gęstej śmietany – powinien „oblekać” łyżkę. jeżeli jest zbyt gęsty, można go rozrzedzić bulionem, jeżeli zbyt rzadki – zagęścić zawiesiną z mąki ziemniaczanej.
Przechowywanie
Sos zachowuje świeżość w lodówce do 3 dni, a zamrożony choćby do 2 miesięcy. Przy podgrzewaniu warto dodać odrobinę śmietany dla przywrócenia kremowej konsystencji.
Warianty przygotowania
Wersja kremowa
Dodaj więcej śmietany 36%, zredukuj z białym winem i wykończ odrobiną truflowej oliwy dla wykwintnego smaku.
Wersja rustykalna
Zostaw grzyby w większych kawałkach i dodaj podsmażoną wędzonkę. Użyj masła ze sklarowaną cebulą dla głębszego smaku.
Wersja wegańska
Zastąp śmietanę mleczkiem kokosowym, użyj oliwy zamiast masła i zagęść płatkami drożdżowymi.
Serwowanie
Podawaj sos gorący, najlepiej z kopytkami lub innymi kluskami. Przed podaniem posyp świeżo posiekaną natką pietruszki i świeżo zmielonym pieprzem. Sos świetnie komponuje się również z ziemniakami, kaszą czy plackami ziemniaczanymi.
