Szparag lekarski – uprawa w ogrodzie

4 dni temu

Zdjęcie: Szparag lekarski

Jak wygląda szparag lekarski

Szparag lekarski dorasta do ok. 1,5 m wysokości, ale zdarza się, iż może osiągnąć i 2 m. Ponad ziemię wyrasta pęd z rzadka pokryty łuskowatymi liśćmi, od dołu pojedynczy, natomiast u góry mocno, wiechowato się rozgałęzia. Gdy szparagi zakwitają, pokrywają się jasnozielonymi lub żółtawymi, dzwonkowatymi, pojedynczymi lub po kilka w grupie kwiatuszkami, a po ich przekwitnięciu owocami w formie jagód. Gdy dojrzeją, owoce mają barwę czerwoną. Kryją w sobie 3 komory nasienne, w których znajduje się od 1 do 6 nasion.

Pędy mają bardzo ładny, jasnozielony kolor, a na nich występują drobne, łuskowate liście. W okresie kwitnienia szparag wytwarza drobne, żółtozielone kwiaty zebrane w grona. Po przekwitnięciu pojawiają się czerwone jagody zawierające czarne nasiona.

Część podziemna szparaga jest mocno rozbudowana i zróżnicowana. System korzeniowy sięga choćby 3 m głębokości i 2,5 m rozpiętości. Roślina posiada kłącze zwane karpą, które jest dość mocno rozgałęzione, tym niemniej krótkie. Całe pokryte jest łuskowatymi liśćmi i z czasem mocno drewnieje. Z kłącza tego wyrasta najczęściej kilka pędów nadziemnych, ale również całkiem sporo szarych, grubych, mięsistych korzeni. To one pełnią funkcję rezerwuaru pokarmu i przez wiele lat pozostają pod ziemią. Z kolei one wytwarzają korzenie boczne, które pojawiają się wraz z początkiem sezonu wegetacyjnego, a po jego zakończeniu zamierają. Ich funkcją jest pobieranie wody właz ze składnikami pokarmowymi.

Uprawa szparagów

Szparag lekarski nie należy do prostych w uprawie. Tym niemniej warto spróbować, by cieszyć się własnym zbiorami tego przepysznego i wartościowego warzywa.

Wymagania szparagów

Szparagi kochają ciepło, więc sadzić należy je w miejscach mocno nasłonecznionych. Jednocześnie musi to być miejsce przewiewne. Prawdziwą trudność w uprawie szparagów sprawia optymalne przygotowanie podłoża. Bo w tym wypadku sama jakość gleby, która musi być żyzna, próchnicza, sucha, wapienna, przepuszczalna i przewiewna, ale koniecznością jest by była głęboko uprawiona. Jak bowiem napisałam powyżej, system korzeniowy szparagów bardzo silnie się rozrasta. jeżeli więc chcecie uprawiać szparagi, to nie można tego robić mając obniżony, podmokły teren i gliniastą, ciężką ziemię.

A zatem przygotowując podłoże trzeba je przekopać na głębokość co najmniej 40 cm i obficie zasilić kompostem i obornikiem.

Siać czy sadzić szparaga lekarskiego?

Szparagi można uprawiać na dwa sposoby. Można je zasiać, albo zasadzić podzielone karpy. jeżeli zdecydujesz się na ich wysianie, pierwsze plony zbierzesz po 3 latach. Sadzenie karp pozwoli zeprać pierwsze plony w kolejnym sezonie.

Uprawa szparagów z nasion

Nasiona szparagów wysiewa się wczesną wiosną (marzec/kwiecień) w rozsadniku, albo w skrzyneczkach. Pierwsze siewki pojawiają się po około 3-4 tygodniach. Należy je przerwać by rośliny miały wystarczająco dużo miejsca na rozwój. W profesjonalnej uprawie na miejsce docelowe wysadza się roczne karpy. W naszej uprawie można sadzić w ogrodzie sadzonki, które uzyskały ok. 15 cm wysokości. Sadzi się je w na takiej głębokości by wystawały ok. 5 cm nad ziemią w rzędach oddalonych od siebie 1-1,5 m, w rozstawie między roślinami ok. 30-40 cm.

Uprawa szparagów z sadzonek

Zamiast kupować nasiona szparagów, można kupić gotowe do sadzenia karpy. Najlepiej, gdy są to roczne okazy. Wydadzą plony w kolejnym sezonie. jeżeli szparag lekarski będzie miał stworzone optymalne warunki, będziemy cieszyć się zbiorami choćby kilkanaście lat.

Karpy sadzi się na głębokości ok. 20-25 cm co 30-40 cm, w rzędach co 1-1,5 m. Najlepiej jest więc wykopać dołek o głębokości 30 cm i szerokości 30-40 cm. Na jego dnie usypuje się kopczyk na którym kładzie się karpę, równomiernie rozkładając na nim korzenie. Następnie całość zasypujemy.

Uprawa szparagów poprzez dzielenie karp

Można również rozmnażać szparagi poprzez podział kęp lub przez sadzenie korzeni (tzw. koron) w miejscu stałym. Uzyskać je można wykopując stare karpy i dzieląc je.

Jeśli chcemy by szparagi były białe a nie zielone czy fioletowe, nad uprawą usypujemy kopce, które pozbawią pędu dostępu do światła. Wówczas na naszym talerzu wylądują białe szparagi!

Pielęgnacja szparagów

Uprawa szparagów jest dość pracochłonna, a to dlatego, iż wymagają poświęcenia sporej ilości czasu w pielęgnację. Wszystko oczywiście zależy od areału. jeżeli posadziliśmy kilka sadzonek, to nie mają większych wymagań od innych zasadzonych w naszym ogrodzie warzyw. Na początku ważne jest podlewanie szparagów. Oczywiście jeżeli nie pada. Bo tu przesadzać nam nie wolno. jeżeli bowiem będą miały zbyt mokro, gwałtownie dojdzie do gnicia korzeni. Kolejnym ważnym elementem pielęgnacji jest ich systematyczne odchwaszczanie, zwłaszcza zanim nad ziemią pojawią się pędy.

Szparag lekarski jest warzywem wymagającym pod względem zapotrzebowania na składniki pokarmowe, dlatego uprawę trzeba systematycznie zasilać. W ogrodzie najlepiej jest stosować nawozy organiczne: kompost, obornik świeży lub obornik granulowany, biohumus, gnojówka z pokrzywy. Wczesną wiosną powinny to być nawozy bogate w azot, później te obfitujące w fosfor i potas. Każdej jesieni warto ściółkować uprawę szparagów. Mogą to być liście, kora albo zrębki lub kompost. Raz, iż ochroni to korzenie przed przemarzaniem, a dwa dostarczy składników pokarmowych w postaci próchnicy.

Zbiory szparagów

Zbiorów szparagów dokonuje się codziennie. A jeżeli uprawiamy białe, tzn. nie dopuszczamy do nich słońca, dzięki czemu nie mają szans na wytworzenie barwników, to choćby dwa razy dziennie. Na pierwsze warzywa możemy liczyć już po połowie kwietnia, ostatnie będą miały miejsce z końcem czerwca, czasem jeszcze w lipcu. Co zrobić by jak najdłużej zbierać szparagi? Wystarczy posadzić odmiany wczesne, średnio wczesne i późne, to maksymalnie wydłuży plonowanie szparagów.

Pędy obcina się, gdy osiągają 20-30 cm wysokości. Białe ścina się gdy, wciąż są w ziemi, inaczej po wyjściu na światło dzienne zaczną tracić biały kolor.

Białe szparagi mają mniej witamin i minerałów!

Przechowywanie szparagów

Jeśli chcemy by szparagi dłużej zachowały świeżość, należy trzymać je w pojemniku na warzywa w lodówce. Trzymane w cieple bardzo gwałtownie tracą wodę i więdną.

Właściwości szparagów

Szparag lekarski jest warzywem niskokalorycznym, do tego bogatym w błonnik, jest więc doskonały dla tych, którzy dbają o linię albo chcą zrzucić nieco kilogramów. Świeże szparagi to również bogactwo witamin (C, wszystkich z grupy B, A i E), a także minerałów (fosfor, wapń, magnez, sód, potas, cynk, żelazo, jod, miedź i mangan). Substancje zawarte w warzywie działają moczopędnie i oczyszczająco, wspomagają trawienie, a także wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Ponadto spożywanie szparagów sprzyja produkcji insuliny, regulując poziom cukru we krwi.

Zastosowanie szparagów

Szparag lekarski jest u nas warzywem coraz bardziej popularnym, a wręcz pożądanym. Można z niego wyczarować wiele bardzo smacznych potraw. Zupa krem ze szparagów to prawdziwa poezja smaków. Ale szparagi można również piec, dusić, smażyć i zjadać surowe. Szparag może być daniem głównym ale i przystawką. Naprawdę warto poświęcić mu nieco czasu i wysiłku, by wprost z ogrodu trafił do naszej kuchni.

Klęska urodzaju? W przypadku szparagów to nie problem! Szparagi można bowiem zamrażać, marynować a choćby suszyć.

Ciekawostki o szparagu lekarskim

Szparag jest jedną z najstarszych znanych roślin uprawnych, uprawiany był już przez starożytnych Greków i Rzymian.
Swoje walory smakowe i odżywcze zawdzięczają wysokiej zawartości aminokwasu asparaginy, ona również powoduje mocny zapach moczu po jego spożyciu.
W starożytnej Grecji szparag był uważany za afrodyzjak i przepisywany jako środek na impotencję.
Szparagi białe uprawiane są w glebie, z dala od światła słonecznego, dzięki czemu nie dochodzi do syntezy chlorofilu, stąd ich jasny, kremowy kolor.
Niektóre odmiany szparaga mają fioletowe pędy

Bibliografia: