W sercu dawnej kopalni KSM Ruda, pośród odradzającej się przyrody, stoi majestatyczny dąb szypułkowy (Quercus robur), który liczy sobie około 245 lat. To drzewo nie tylko imponuje swoim wiekiem i rozmiarami, ale także pełni kluczową rolę w ekosystemie, będąc schronieniem dla licznych gatunków ptaków, owadów i małych ssaków. Jego rozłożysta korona zapewnia cień i chłód, a głębokie korzenie stabilizują glebę, zapobiegając erozji, w miejscu dawnej eksploatacji surowców mineralnych. Dąb ten jest żywym świadkiem historii, który przetrwał zmiany krajobrazu i działalność człowieka, stając się symbolem siły i wytrwałości natury.
Teren, na którym rośnie ten monumentalny dąb, związany jest z rozwojem hutnictwa żelaza w Kuźni Raciborskiej. Rozwój przemysłu wymagał dostarczania dużej ilości drewna oraz węgla drzewnego, które wypalano w tzw. mielerzach. Kiedy pierwsze liście zaczęły rozwijać się na delikatnych gałązkach dębu, wokół terenów dzisiejszej kopalni surowców mineralnych rozciągały się rozległe lasy. Teraz wokół drzewa znajdują się liczne pola uprawne. Dąb przeżył wiele przemian: był świadkiem rozkwitu przemysłu górniczego, a później jego transformacji. Nasz dąb przetrwał te trudne dla przyrody czasy i dzisiaj zachwyca swoim wyglądem.
Na wiosnę pączki dębu wyglądają jak tysiące szmaragdowych minerałów przyczepionych do gałęzi drzewa. Efekt ten potęguje tafla wody, w której odbija się wizerunek tego wyjątkowego drzewa. Wiekowy dąb był świadkiem wielu wydarzeń, więc na pewno skrywa w swoich drzewnych słojach wiele tajemnic i wiedzę jaką chciałby mieć niejeden baśniowy czarodziej.
Dąb szypułkowy, który odkryliśmy podczas inwentaryzacji przyrodniczej w ramach projektu „Ochrona awifauny i płazów poprzez poprawę warunków siedliskowych na terenach kopalni Ruda”, ma obwód 343 cm, co wskazuje na szacunkowy wiek około 245 lat. Jego imponujące rozmiary i piękno sprawiły, iż postanowiliśmy zgłosić go do konkursu na Drzewo Roku 2025. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r., nasz dąb spełnia już kryteria uznawania go za pomnik przyrody, co dodatkowo podkreśla jego wyjątkowość. Nieopodal dębu znajduje się staw, którego turkusowa woda zachwyca przez cały rok i jest miejscem odpoczynku dla migrujących ptaków.
Dąb jest nie tylko świadkiem przemian w kopalni KSM Ruda, ale także inspiracją do walki
o ochronę środowiska naturalnego. Jego obecność przypomina nam o konieczności dbania
o naszą planetę i zachowania jej piękna dla przyszłych pokoleń. Wokół dębu prowadziliśmy działania mające na celu poprawę naturalnych siedlisk, co przyczynia się do ochrony awifauny i płazów. Dzięki takim inicjatywom możemy cieszyć się bogactwem przyrody i jej różnorodnością, także w miejscach w których prowadzone były działania górnicze.
Dla nas, ten dąb jest symbolem nadziei i determinacji. Jego długowieczność, siła i zdolność do przetrwania w trudnych warunkach są inspiracją do dalszej pracy na rzecz ochrony środowiska. Drzewo to przypomina nam, iż choćby w najbardziej niesprzyjających warunkach przyroda potrafi zwyciężyć. Wierzymy, iż dzięki wysiłkom na rzecz przyrody, takie drzewa jak ten dąb szypułkowy będą mogły cieszyć oczy i serca ludzi przez kolejne stulecia, przypominając o pięknie i sile natury. Warto, abyśmy docenili piękno i wartość starych drzew oraz dołożyli wszelkich starań, aby chronić je dla przyszłych pokoleń.
STRESZCZENIE:
SZMARAGDOWY CZARODZIEJ Stojący w sercu dawnej kopalni KSM Ruda, 245-letni dąb szypułkowy jest żywym świadkiem licznych przemian krajobrazu – od przemysłowego po rolniczy. Jego rozłożysta korona, zapewnia schronienie licznym gatunkom zwierząt. Głębokie korzenie stabilizują podłoże, gdzie kiedyś wydobywano surowce mineralne. Na wiosnę, gdy pączki rozwijają się w nowe liście, drzewo wygląda jakby pojawiło się na nim tysiące szmaragdowych minerałów, odbijających się w pobliskim stawie. Ten zielony olbrzym, o obwodzie 343 cm, jest nie tylko symbolem siły natury, ale także inspiracją do ochrony środowiska. Drzewo stało się inspiracją do wspierania i ochrony bioróżnorodności oraz zachowania dziedzictwa przyrodniczego.
Moje działania możesz wesprzeć stawiając mi wirtualną kawę poprzez poniższy link :
Z góry dziękuję!
Przemek Bartos