Stokrotka pospolita vel stokrotka łąkowa vel stokrotka trwała vel stokrotka zwyczajna (Bellis perennis) jest gatunkiem byliny z rodziny astrowatych. Stokrotki rosnące w naturze spotkać można na terenach niemal całek Europy, również w Azji. U nas kwiatuszki stokrotek rosną wszędzie, jest to bowiem bardzo popularna roślina. Ich uprawa jest dziecinnie prosta, a pięknie prezentuje się zarówno w donicach jak i zdobiąc trawnik.
Stokrotka jest rośliną jadalną
Jak wygląda stokrotka pospolita
Stokrotka pospolita dorasta do maksymalnie 20 cm, choć te wysiane na trawniku i systematycznie koszone takiej wysokości nie osiągają, trzymając się jednak bliżej powierzchni ziemi. Stokrotka łąkowa tworzy na trawniku wręcz przyklejoną do ziemi rozetę liści, dlatego kosząc trawnik nie doznaje poważniejszych uszkodzeń a skoszone kwiatuszki odrastają. Natomiast stokrotka trwała, jeżeli ją zasadzić w donicy będzie miała te listki bardziej okazałe. Oczywiście wygląda jak i rozmiar rośliny uzależniony jest również od jej odmiany.
Stokrotka pospolita, autor: Helge Busch-Paulick, CC BY-SA 3.0 de, commons.wikimedia.org
Stokrotka zwyczajna tworzy podziemne rozłogi, kłącza dość mocno się rozgałęziają. Pędem jest tzw. głąbik na szczycie którego wyrasta kwiatostan w formie pojedynczego koszyczka. W środku kwiatostanu ułożone są żółte, rurkowate kwiaty obydwu płci (ok. 2 mm długości), natomiast na zewnątrz wkoło nich wyrastają białe, różowe (w różnych odcieniach) lub czerwone kwiatki języczkowe żeńskie (długości ok. 1 cm). W przypadku odmian pełnych kwiatostany wytwarzają tylko języczkowate lub rurkowate kwiaty, które są sporo większe, osiągając do 5 cm średnicy. Stokrotki kwitną od wczesnej wiosny do późnej jesieni.
Kwiaty stokrotki zwyczajnej zapylane są przez motyle, muchówki oraz błonkówki, a ich owocem jest żółtobrunatna niełupka o długości ok. 1 mm.
Uprawa stokrotki trwałej w ogrodzie
Stokrotka trwała ma niewielkie wymagania i jest łatwa w uprawie. jeżeli warunki w których rośnie mają być optymalne, to ziemia powinna być lekko kwaśna, żyzna, najlepiej próchnicza, przepuszczalna o stałej, umiarkowanej wilgotności. Dobrze jest również by rosła w miejscu nasłonecznionym, ale i poradzi sobie w półcieniu, choć będzie nieco słabiej kwitnąć. Stokrotki niezbyt dobrze znoszą siarczyste mrozy, dobrze jest wiec znaleźć dla nich miejsce zaciszne.
Stokrotka pospolita ‘Speedstar Plus Carmine’, autor: Agnieszka Kwiecień, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
Choć stokrotki są bylinami, to najpiękniej kwitną w drugim roku po zasadzeniu, stąd traktowane są u nas jako rośliny dwuletnie. Natomiast bez problemu same się wysiewają, więc wkomponowane w trawnik raczej nie wyginą, wystarczy nie kosić ich po przekwitnięciu i pozwolić się wysiać.
Optymalny rozstaw roślin na rabacie to 20 x 15 cm, chyba, iż ma ma pełnić rolę okrywową, wówczas sadzi się je gęściej.
Stokrotka rozmnaża się przez wysiew nasion, tworzy rozłogi, które dają nowe rośliny ale można ją również rozmnażać poprzez podział odcinając od rośliny matecznej odrosty.
Pielęgnacja stokrotki pospolitej
Pielęgnacja stokrotki łąkowej jest mało pracochłonna. Młode rośliny źle znoszą towarzystwo chwastów, więc należy uprawę stokrotek pospolitych odchwaszczać. Roślina ma płytki system korzeniowy, wymaga zatem podlewania w okresach bezdeszczowych. Stokrotki powinno się również nawozić, ale wystarczy zrobić to wczesną wiosną, by zagwarantować obfite kwitnienie, a do jesieni można jeszcze zasilić rośliny raz czy dwa. Może to być biohumus, można ściółkować kompostem a można zastosować nawóz wieloskładnikowy dla roślin kwitnących. Ściółkowanie podłoża zatrzyma przy okazji na dłużej wilgoć.
Stokrotka pospolita ‘Tasso Red’, autor: Agnieszka Kwiecień, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
Stokrotka łąkowa nie jest rośliną mrozoodporną, więc jeżeli chcemy ją zachować, należy rabaty przykryć grubą warstwą ściółki.
Uprawa stokrotki pospolitej w doniczce – stokrotki na balkonie
Kwitnące często już stokrotki pojawiają się w sprzedaży równocześnie z bratkami, żonkilami, szafirkami czy hiacyntami już wczesną wiosną. Wszystkie one pięknie prezentują się na balkonie, gdy wkoło jeszcze szaro, buro i zimno.
Stokrotki traktowane są w uprawie doniczkowej jako rośliny jednoroczne. Sadzi się gotową rozsadę, którą można kupić za nieduże pieniążki lub samodzielnie wcześniej wysiać do skrzyneczki (z początkiem marca) i przepikować do pojedynczych pojemników, gdy roślinki mają już po 3-4 listki. W doniczkach, skrzyneczkach czy innych pojemnikach sadzi się je w rozstawie co ok. 15-20 cm.
Stokrotka pospolita – stokrotki na balkonie, źródło: depositphotos.com
Stokrotki uprawiane na balkonie, zwłaszcza nasłonecznionym, wymagają w upalne dni codziennego, a choćby dwukrotnego podlania w ciągu dnia, rano i wieczorem. Trzeba je również systematycznie nawozić (co 2 tygodnie), świetnie sprawdzi się w tym wypadku wieloskładnikowy nawóz do roślin kwitnących. Ale można również używać biohumusu czy obornika granulowanego.
By pobudzić stokrotkę łąkową do bujnego kwitnienia należy systematycznie usuwać przekwitnięte kwiatostany.
Zastosowanie stokrotki łąkowej
Stoktorka łąkowa uprawiana jest przede wszystkim jako roślina ozdobna, gdyż pięknie, obficie i przez cały sezon kwitnie. Ale to nie wszystko, stokrotka pospolita jest rośliną jadalną w całości i oprócz walorów wizualnych, pięknie się bowiem prezentują jej kwiatki na talerzu, smakowych (stokrotka ma miętowy smak) ma również zastosowanie jako roślina zielarska, lecznicza.
Kwiat stokrotki łąkowej zawiera garbniki, substancje gorzkie, kwasy organiczne. olejki eteryczne, saponiny oraz całkiem sporo soli mineralnych.
Stokrotka pospolita wykorzystywana jest powszechnie w medycynie ludowej. A to dlatego, iż wykazuje działanie przeciwgorączkowe oraz ogólnie wzmacnia organizm. Stosuje się ją również przy krwawieniach z pęcherza moczowego oraz krwawieniach z płuc.
Ziele stokrotki łąkowej w postaci wywaru stosuje się w kąpielach oraz robi z niego okłady w stanach zapalnych skóry, gdy źle goją się rany, gdy występują na skórze wykwity i owrzodzenia, a to dlatego, iż ma działanie przeciwzapalne.
Napary zaś stosuje się gdy kobiety mają nieregularne miesiączki, gdy należy poprawić przemianę materii. Jest to również doskonały środek moczopędny. Przy okazji napar ze stokrotki obniża ciśnienie krwi i przeciwdziała miażdżycy.
Stokrotka pospolita – kwiat jadalny, źródło: depositphotos.com
Taki malutki kwiatuszek, ale tyle dobrego jest w stanie uczynić Warto więc siać i sadzić stokrotkę pospolitą, jeżeli choćby nie dla jej adekwatności, to już na pewno dla nienachalnej, czarującej urody.
Odmiany stokrotki pospolitej
Stokrotka ‘Pomponette’ – kwiaty nieduże, przypominające pompony, barwy białej, różowej, czerwonej
Stokrotka ‘Habanera Red White’ – kwiaty pełne, białe z czerwonymi końcówkami
Stokrotka ‘Super Enoma’ – duże pełne kwiatostany barwy białej, różowej, czerwonej
Stokrotka ‘Speedstar Red’– kwiaty półpełne z żółtymi środkami i karminowymi płatkami
‘Rominette Rosa’ – kwiaty pełne, różowe
Stokrotka ‘Old Strain’ – kwiaty pojedyncze, białoróżowe
Fot. główna: Willow, CC BY 2.5, commons.wikimedia.org