Właściciele nieruchomości często nie zdają sobie sprawy z prawnych konsekwencji budowy ogrodzenia na granicy działek. Polskie prawo jasno określa, kto i kiedy może żądać pieniędzy za płot od sąsiada, a przepisy Kodeksu cywilnego nie pozostawiają w tej kwestii żadnych wątpliwości. Niewiedza może kosztować tysiące złotych lub zmusić do kosztownej rozbiórki już wybudowanego ogrodzenia.

Fot. Warszawa w Pigułce
Kwestie związane z budową i utrzymaniem ogrodzeń między sąsiadującymi działkami reguluje artykuł 154 Kodeksu cywilnego, który stanowi podstawę prawną dla rozstrzygania sporów między właścicielami nieruchomości. Znajomość tych przepisów może uchronić przed kosztownymi błędami i konfliktami sąsiedzkimi.
Własna działka – pełna swoboda budowy
Bez uzyskania jakiejkolwiek zgody możliwe jest wybudowanie ogrodzenia jedynie w obrębie własnej działki. najważniejsze jest jednak przestrzeganie zasady, by żaden element płotu nie przekroczył granicy nieruchomości. Właściciel ma pełną swobodę w wyborze materiałów, wysokości i stylu ogrodzenia, pod warunkiem iż nie narusza przepisów budowlanych i planów zagospodarowania przestrzennego.
Takie rozwiązanie oznacza, iż ogrodzenie powstaje całkowicie na koszt jednego właściciela, ale jednocześnie nie może on liczyć na jakiekolwiek wsparcie finansowe ze strony sąsiada. W przypadku późniejszych napraw czy wymiany, wszystkie koszty ponosi wyłącznie osoba, która zdecydowała się na budowę płotu na swojej działce.
Granica działek wymaga pisemnego porozumienia
Postawienie ogrodzenia dokładnie na linii granicznej pomiędzy dwiema działkami wymaga bezwzględnie uzgodnienia z sąsiadem. Jak podkreśla „Rzeczpospolita”, można to zrobić jedynie za jego zgodą, która musi mieć formę pisemną.
Przed rozpoczęciem budowy ogrodzenia właściciel musi poinformować sąsiada o swoich planach oraz otrzymać jego pisemną zgodę. Dokument powinien zawierać szczegółowe informacje o rozmiarach, kształcie oraz szacunkowych kosztach budowy i późniejszego utrzymania ogrodzenia.
Brak pisemnej zgody może prowadzić do poważnych komplikacji prawnych, włącznie z koniecznością rozbiórki już wybudowanego płotu na koszt osoby, która go postawiła bez odpowiednich uzgodnień.
Kodeks cywilny jasno określa zasady podziału kosztów
Gdy sąsiedzi wyrazili zgodę na budowę płotu między działkami, koszty muszą być podzielone między stronami zgodnie z przepisami prawa. Artykuł 154 Kodeksu cywilnego stanowi jednoznacznie: „Mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów”.
Przepis ten oznacza, iż korzystający z wymienionych urządzeń są obowiązani ponosić wspólnie koszty ich utrzymania. W przypadku gdy zajdzie konieczność naprawy lub wymiany płotu, sąsiedzi powinni również ją wspólnie sfinansować, dzieląc wydatki po równo.
Zasada ta dotyczy nie tylko kosztów budowy, ale także wszystkich przyszłych wydatków związanych z utrzymaniem ogrodzenia w dobrym stanie technicznym.
Konsekwencje budowy bez zgody sąsiada
Właściciele, którzy zdecydują się na postawienie płotu na granicy działek bez uzyskania zgody sąsiada, narażają się na poważne konsekwencje prawne. Przede wszystkim nie mogą żądać od sąsiada współuczestniczenia w kosztach budowy ani późniejszego utrzymania ogrodzenia.
Co więcej, sąsiad ma pełne prawo żądać rozbiórki takiego płotu, a koszty demontażu obciążają osobę, która go postawiła bez odpowiednich uzgodnień. Oznacza to, iż właściciel może stracić nie tylko pieniądze wydane na budowę, ale także ponieść dodatkowe koszty związane z usunięciem ogrodzenia.
Praktyczne wskazówki dla właścicieli
Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac związanych z budową ogrodzenia, właściciele powinni dokładnie sprawdzić przebieg granicy swojej działki w księdze wieczystej i na mapie geodezyjnej. choćby niewielkie pomyłki w określeniu granicy mogą prowadzić do kosztownych sporów sądowych.
W przypadku planowania ogrodzenia na granicy działek, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych rozmów z sąsiadem i zawarcie pisemnego porozumienia określającego wszystkie aspekty inwestycji. Warto również rozważyć skorzystanie z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie nieruchomości.
Właściciele powinni pamiętać, iż przepisy dotyczące ogrodzeń mają na celu zapewnienie sprawiedliwego podziału kosztów i obowiązków między sąsiadami. Ich przestrzeganie chroni przed konfliktami i może zaoszczędzić znaczne kwoty pieniędzy w przyszłości.