Zbieranie grzybów to popularna forma aktywności na świeżym powietrzu. Choć może dostarczyć wiele zadowolenia i smakowitych doznań kulinarnych, wymaga wiedzy, doświadczenia i ostrożności. Nieodpowiednie rozpoznanie grzybów może prowadzić do poważnych zatruć, a choćby zagrożenia życia.
Kto może pomóc w rozpoznaniu grzybów?
Grzyboznawcy – posiadają uprawnienia do oceny grzybów świeżych i suszonych.
Klasyfikatorzy grzybów – oceniają wyłącznie grzyby świeże.
Uprawnienia grzyboznawcy, po ukończeniu specjalistycznego kursu i zdaniu egzaminu, nadaje w drodze decyzji administracyjnej Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.
W razie wątpliwości, warto udać się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie dyżurują grzyboznawcy lub klasyfikatorzy. Ocena grzybów jest bezpłatna.
Pomocne narzędzia:
Atlas grzybów – zawiera opisy, zdjęcia i informacje o występowaniu poszczególnych gatunków.
Aplikacje mobilne – umożliwiają identyfikację grzybów na podstawie zdjęcia, ale nie zastępują wiedzy eksperta.
Chcesz dowiedzieć się więcej o grzybach? Sprawdź, czy najbliższa powiatowa lub wojewódzka stacja sanitarno-epidemiologiczna organizuje jesienną wystawę grzybów. To wyjątkowe wydarzenie pozwala zobaczyć różne gatunki grzybów rosnące w polskich lasach, a także zapoznać się z zasadami bezpiecznego grzybobrania oraz bezpiecznego zachowania się w lesie.
Jak się przygotować do grzybobrania?
Strój: bluza lub kurtka, długie spodnie, peleryna przeciwdeszczowa, kalosze lub buty z wysoką cholewką, czapka lub kapelusz – chronią przed wilgocią, owadami i żmijami.
Koszyk wiklinowy: zapewnia wentylację – w foliowej torbie grzyby gwałtownie się psują.
Nożyk: do delikatnego wykręcania grzybów i oczyszczania ich z resztek ściółki.
Środek odstraszający owady: chroni przed komarami i kleszczami.
Zatrucia grzybami – objawy i pomoc
Najczęstszą przyczyną zatrucia jest pomyłka w rozpoznaniu gatunku lub niewłaściwe przygotowanie potraw. Objawy mogą pojawić się już po kilku godzinach, ale czasem dopiero po kilkunastu.
Typowe objawy zatrucia:
- nudności i wymioty,
- bóle brzucha i głowy,
- gorączka.
Objawy mogą przypominać infekcje przewodu pokarmowego, co utrudnia szybką diagnozę. Ich intensywność zależy od rodzaju toksyn, ilości spożytych grzybów i indywidualnych predyspozycji organizmu.
Pierwsza pomoc:
Natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń pod numer alarmowy 999 lub 112.
Można sprowokować wymioty, ale nie podawaj mleka ani alkoholu – przyspieszają wchłanianie toksyn.
Najgroźniejsze zatrucia są spowodowane spożyciem muchomora sromotnikowego, który bywa mylony z jadalnymi gatunkami, takimi jak kania czubajka czy gąska zielona.
Wartości odżywcze grzybów
Grzyby jadalne mają wiele cennych adekwatności odżywczych i prozdrowotnych:
- Są niskokaloryczne i zawierają dużo wody – podobnie jak warzywa.
- Zawierają białko roślinne, węglowodany złożone, błonnik, witaminy (m.in. D, B1, B2, B6, C, E) oraz składniki mineralne (np. potas, selen, magnez).
- Mają niską zawartość tłuszczu, ale zawierają korzystne nienasycone kwasy tłuszczowe.
- Grzyby rosnące na słońcu mogą wytwarzać witaminę D2 – istotną dla kości, odporności i samopoczucia
Mogą wspierać profilaktykę chorób przewlekłych, takich jak:
- cukrzyca
- nadciśnienie
- osteoporoza
- choroby serca
Zawierają beta-glukany, ergosterol, glutation i ergotioneinę, które mają działanie:
- przeciwzapalne
- przeciwnowotworowe
- antyoksydacyjne
- immunostymulujące
Kto powinien unikać grzybów?
Grzyby, mimo iż smaczne, są ciężkostrawne i mogą być niebezpieczne dla:
- dzieci
- kobiet w ciąży i karmiących piersią
- osób starszych
- osób z chorobami przewodu pokarmowego
ŹRÓDŁO: Sanepid Olsztyn