Róża pomarszczona – uprawa i pielęgnacja

Zdjęcie: Róża pomarszczona – Róża japońska

Róża pomarszczona vel Róża fałdzistolistna vel Róża japońska (Rosa rugosa) jest gatunkiem krzewu należącym do rodziny różowatych. Do Europy została sprowadzona ze wschodniej Azji. W Polsce już powszechnie występuje w stanie dzikim, zaczynając stanowić problem dla bioróżnorodności, stała się bowiem rośliną dość inwazyjną. Jest też powszechnie uprawiana. Co prawda nie wygląda tak efektywnie, jak jej klasyczne koleżanki, np. odmiany wielkokwiatowe, jednak jest w niej coś sielskiego, co sprawia, iż na jej widok, na myśl przychodzi dzieciństwo spędzone u babci na wsi. Jak pielęgnować i uprawiać róże pomarszczone w ogrodzie?

Jak wygląda róża pomarszczona

Róża pomarszczona to krzew dorastający do 1,5 – 2 m wysokości. Jej pokrój jest gęsty i krzaczasty, a liczne pędy są rozgałęzione i łukowato wygięte, gęsto pokryte ostrymi, choć drobnymi cierniami. Liście są duże, pierzaste, silnie pomarszczone. Z wierzchu błyszczące a od spodu owłosione, latem są intensywnie zielone, a jesienią przebarwiają się na żółto.
Kwiaty róży pomarszczonej pojawiają się w czerwcu i zdobią krzew do września. Są duże, pojedyncze, o pięciu różowych płatkach i charakteryzują się intensywną, różaną wonią. Jesienią w miejscach kwiatów pojawiają się duże, pękate, czerwone owoce, które są nie tylko dekoracyjne, ale mają również walory spożywcze i lecznicze.

Do najciekawszych odmian róży pomarszczonej, które można znaleźć w rodzimych ogrodach należą:

• ‘ALBA’ – silnie rosnąca, osiąga choćby 2 metry wysokości. Ma białe, pojedyncze kwiaty,
• ‘ANGELIA PURPLE’ – dorasta do 1,5 – 2 metrów. Ma duże, półpełne, intensywnie ciemnoróżowe kwiaty,
• ‘HANSA’ – osiąga 1,5 metra wzrostu. Jej kwiaty są duże, pełne i fioletowo-czerwone,
• ‘KÓRNIK’ – duże, śnieżnobiałe kwiaty, są gęsto rozmieszczone na krzewie o wysokości do 1,5 metra,
• ‘DWARF PAVEMENT’ – niskorosła odmiana, osiągająca nie więcej niż 70 cm wysokości, o jasnoróżowych, półpełnych kwiatach,
• ‘PASSION ROKOKO’ – średniej wielkości krzew, dorastający do metra wysokości już od maja pokrywają półpełne, różowe kwiaty.

Od róży pomarszczonej wywodzą się interesujące odmiany róż parkowych i okrywowych, a niektóre z nich, zupełnie nie przypominają pierwowzoru. (Np. żółto kwitnąca ‘AGNES’, czy ‘PINK GROOTENDORST’ o drobnych, różowych kwiatach zebranych w gęste kwiatostany na szczytach pędów).

Uprawa róży pomarszczonej

Róża pomarszczona jest niezwykle łatwa w uprawie. Odporna na choroby i szkodniki idealnie sprawdzi się w ogrodach tych osób, które nie mają zbyt wiele czasu w pielęgnację roślin. Róże te doskonale radzą sobie na glebach ubogich i świetnie znoszą warunki miejskie, związane z zanieczyszczeniami powietrza. Do tego ten gatunek jest całkowicie mrozoodporny i nie wymaga okrycia na zimę.
Wymaga jedynie słonecznego stanowiska i gleby o lekko kwaśnym lub obojętnym pH. Lepiej radzi sobie na lekkich i piaskowych glebach, ale w tych ciężkich i wilgotnych też spokojnie da sobie radę.
W naturze najchętniej zasiedla nadmorskie wydmy – jest odporna na wiatr, susze czy brak nawożenia.

Trzeba jednak wiedzieć, iż róża pomarszczona jest rośliną dość inwazyjną, dającą dużo odrostów korzeniowych, które jeżeli nie zostaną usunięte, mogą tworzyć gęste, nieprzebyte zarośla. Tę cechę można jednak wykorzystać, tworząc z róży pomarszczonej nieprzebyte żywopłoty.

Różę pomarszczoną najlepiej jest sadzić wiosną lub jesienią, wybierając sadzonki o zdrowych, zielonych liściach i co najmniej 3 pędach. jeżeli sadzimy więcej niż jeden krzew, dobrze jest zachować odległość 60 – 80 cm pomiędzy sadzonkami. Pomimo niskich wymagań róży, warto wzbogacić glebę przed nasadzeniem, mieszając ją z przekompostowanym obornikiem. Sadzimy tak, by miejsce okulizacji znalazło się 3 do 4 cm pod powierzchnią gruntu, a następnie podlewamy.

Pielęgnacja róży pomarszczonej

Co prawda róży pomarszczonej nie trzeba nawozić, jednak zasilenie jej od czasu do czasu pozwoli dłużej cieszyć się jej kwitnieniem. Pierwsze nawożenie powinno odbyć się na wiosnę, gdy krzewy zaczynają kwitnąć, a następną dawkę podaje się, gdy pierwsze kwitnienie zaczyna słabnąć. To, o czym należy bezwzględnie pamiętać przy nawożeniu róży pomarszczonej, to termin ostatniego nawożenia. jeżeli róża będzie zasilona zbyt późno, wyrosłe po nawiezieniu nowe pędy przemarzną zimą. Dlatego ostatnie dawki nawozu podaje się najpóźniej pod koniec lipca.

Róży pomarszczonej nie trzeba regularnie przycinać. Warto przycinanie róży wykonać wiosną, pierwszego roku po posadzeniu, co pozwoli jej lepiej się rozkrzewić i utrzymać zwarty pokrój. Natomiast cięcia znosi doskonale i gdy zaczyna nadmiernie szaleć w ogrodzie, można ją bez problemu choćby radykalnie przyciąć.

Róża pomarszczona – zastosowanie

Choć róża pomarszczona nie jest typową różą ozdobną, można dla niej znaleźć szereg zastosowań. Świetnie nadaje się do tworzenia wspomnianych wcześniej żywopłotów, a jej liczne odrosty korzeniowe sprawiają, iż róże te będą rosły stabilnie choćby na mocno pochyłym terenie, takim jak nasypy kolejowe, zbocza czy skarpy. W przypadku większych terenów dobrze sprawdzą się jako rośliny okrywowe.

Róża pomarszczona ma też szerokie zastosowanie w kuchni i ziołolecznictwie. To właśnie z jej płatków robi się aromatyczną konfiturę różaną, a z jej owoców, będących skarbnicą witaminy C, można śmiało robić herbaty, nalewki i konfitury. Pachnące płatki są chętnie wykorzystywane również w kosmetyce, jako składnik kremów i balsamów.

Fot. główna: