Modna w tej chwili dieta paleo zakłada spożywanie pokarmów, które, jak uważają jej zwolennicy, odzwierciedlają te spożywane przez ludzi żyjących w paleolicie. Jej podstawą jest mięso. Jednak niedawne badania sugerują, iż wbrew powszechnemu przekonaniu, dieta wczesnych ludzi nie koncentrowała się wyłącznie na białku zwierzęcym, ale obejmowała zróżnicowaną gamę pokarmów roślinnych, w tym zboża czy rośliny strączkowe.
Badania prowadzone pod kierunkiem dr. Hadara Ahituva z Uniwersytetu Bar-Ilan w Izraelu we współpracy z naukowcami z innych instytucji, w tym z Uniwersytetu Hebrajskiego i Uniwersytetu w Lejdzie w Holandii, pokazały nawyki żywieniowe pradawnych kultur zbieracko-łowieckich z nowej perspektywy. Według nich, ludzie w paleolicie żywili się głównie pokarmem roślinnym, zwłaszcza roślinami zawierającymi skrobię, które zapewniały im źródło energii. Prace naukowców przeczą narracji, iż dieta człowieka opierała się głównie na białku zwierzęcym, co sugeruje popularna w tej chwili dieta paleo.
Wyniki oraz opis badań ukazał się na łamach pisma „Proceedings of the National Academy of Sciences” (DOI: 10.1073/pnas.2418661121).
Dieta paleo
Popularna w tej chwili dieta paleo opiera się na znaleziskach archeologicznych. Jej twórcy zinterpretowali często występujące na wykopaliskach kości zwierząt, jako główny pokarm wczesnych ludzi. Jednak kości zwykle dobrze zachowują się zakopane w ziemi przez długi czas, czego nie można powiedzieć o pozostałościach pokarmów roślinnych. Ale nowe technologie wykorzystywane do badań zmieniają ten obraz.
Badania archeologiczne prowadzone wzdłuż brzegów rzeki Jordan na południe od doliny Hula w północnym Izraelu podważają przekonania, jakoby wcześni ludzi w swoim menu mieli głównie mięso. Odkrycie ziaren skrobi na starożytnych narzędziach znalezionych w warstwie osadów sprzed 780 tys. lat, dostarcza nowych informacji na temat roli roślin w diecie paleolitycznych ludzi, w szczególności roślin bogatych w węglowodany niezbędne do zaspokojenia zapotrzebowania energetycznego ludzkiego mózgu.
Odkrycia te sugerują, iż wbrew powszechnemu przekonaniu dieta wczesnych hominidów nie koncentrowała się wyłącznie na białku zwierzęcym, ale obejmowała zróżnicowaną gamę pokarmów roślinnych, w tym żołędzie, zboża, rośliny strączkowe i rośliny wodne.
Nowe odkrycia
Archeolodzy na bazaltowe narzędzia natknęli się na stanowisku archeologicznym Gesher Benot Ya’akov, położonym na dawnym brzegu jeziora Hula. W miejscu tym znaleźli liczne dowody prastarego osadnictwa, w tym wspomniane już narzędzia, skamieniałe szczątki zwierząt oraz pozostałości roślinne.
Naukowcy ustalili, iż ludzie żyjący na tych terenach posługiwali się wyrafinowanymi metodami przetwarzania roślin. Ziarna skrobi znaleziono na bazaltowych narzędziach przypominających tłuczki, które najprawdopodobniej służyły do rozłupywania i miażdżenia materiału roślinnego. Na narzędziach badacze znaleźli pozostałości różnych roślin, w tym żołędzi, zbóż, roślin strączkowych i roślin wodnych, takich jak żółta lilia wodna i wymarły już orzech wodny. Naukowcy zidentyfikowali na nich również mikroskopijne pozostałości pyłków roślinnych, sierści gryzoni i pióra ptaków.
– To odkrycie podkreśla znaczenie żywności roślinnej w ewolucji naszych przodków – powiedział dr Ahituv. – Teraz wiemy, iż wczesne homininy zbierały szeroką gamę roślin przez cały rok, które przetwarzały dzięki narzędzi wykonanych z bazaltu. To odkrycie otwiera nowy rozdział w badaniu wczesnych diet ludzkich i ich głębokiego związku z żywnością roślinną – dodał.
Odkrycia te oferują również wgląd w pradawne społeczności. Wykorzystanie narzędzi do przetwarzania roślin sugeruje wysoki poziom współpracy i struktury społecznej. Nasi przodkowie działali jako część większych grup, a ich zdolność do wykorzystywania różnorodnych zasobów zarówno ze środowiska wodnego, jak i lądowego pokazuje głęboką wiedzę o otaczającym ich świecie.
Źródło: Bar-Ilan University, fot. Hans Splinter/ Flickr/ CC BY-ND 2.0
