Mizuna – uprawa, pielęgnacja, zastosowanie

Zdjęcie: Mizuna

Mizuna (Brassica rapa var. japonica) to wciąż jeszcze mało znane u nas warzywo liściaste należące do rodziny kapustowatych. Jest to grupa roślin kapustnych, które od czasów starożytnych uprawiane są w Japonii. Ze względu na swój specyficzny, ostry smak oraz bogactwo składników pokarmowych jest to warzywo bardzo na świecie popularne, uprawiane na masową skalę w aż 30 krajach. Natomiast 70% jego światowej produkcji przypada na Chiny, Japonię, Indie, Koreę Południową oraz USA.

Mizuna jest krewniaczką naszych bardzo popularnych warzyw jak: kapusta głowiasta, kalarepa, rzepa i rzodkiewka.

Inne nazwy Mizuny to:

• kapusta japońska
• japońska musztarda
• japońskie zioło
• japońska gorczyca
• musztardowiec
• japoński szpinak musztardowy
• kapusta mizuna
• sałata japońska

Częścią jadalną mizuny są łodygi, liście, kwiaty i nasiona. Mają wyrazisty, pikantny, lekko pieprzny smak przypominający smak musztardy.

Jak wygląda Mizuna

Mizuna należy do grupy roślin kapustnych, które to są tradycyjnymi składnikami kuchni japońskiej. Jednak kapusty te nie tworzą tradycyjnych główek tylko szeroką liściową rozetę mającą od 15 do 40 cm rozpiętości. Liście tych roślin dorastają do 40 cm wysokości i przybierają różne formy: te które mają silnie wydłużone i całobrzegie to odmiany Mibuna i Kyona (Brassica rapa var. Nipposinica), a te z liśćmi silnie powcinanymi to właśnie Mizuna (Brassica rapa var. japonica). jeżeli jednak mizuna wypuści pęd kwiatostanowy, może on osiągnąć wysokość choćby 100 cm.

Jeśli mizuna zakwitnie, jej liście robią się niesmaczne, można zaś wówczas spożywać jej kwiaty!

Liście mizuny mają barwę intensywnie jasnozieloną, ale są również odmiany o liściach wręcz purpurowych. Roślina kwitnie na w maju i czerwcu, a jej kwiaty mają intensywnie żółty kolor i delikatnie, bardzo przyjemnie pachną. Można je spożywać na surowo, są również piękną dekoracją sałatek i innych potraw.

Uprawa mizuny

Mizuna nie ma wielkich wymagań glebowych, będzie rosnąć choćby w słabym podłożu. Ale największe plony zbierzemy jeżeli zapewnimy jej ziemię kompostową, lekką i przepuszczalną. Do tego o stałej, umiarkowanej wilgotności. Ziemia nie może być sucha w trakcie i po wysiewie nasion, nie może być również zbyt mokro. Stanowisko dla warzywa powinno być maksymalnie nasłonecznione.

Mizuna doskonale sprawdza się w uprawie gruntowej jak i balkonowej oraz pod osłonami.

Mizuna należy do warzyw, które można z powodzeniem wysiewać dwa razy w roku, czyli wiosną i jesienią. Jest to warzywo dnia krótkiego, jeżeli więc gwałtownie nie zbierzemy liści, to roślina wybije w pęd kwiatostanowy, a liście wówczas stają się niesmaczne. Za to do dyspozycji pozostają jadalne kwiaty. jeżeli je pozostawimy ich miejsce zajmą nasiona, które same się wysieją, wzejdą jeszcze w bieżącym sezonie i kolejne plony liści mizuny zbierzemy jesienią. Oczywiście sami również możemy wysiać nasiona (zebrane lub kupione) z początkiem sierpnia aż do połowy września, by mieć do dyspozycji przez całą jesień te niezwykle smaczne i zdrowe liście.

Mizuna wytrzymuje mrozy sięgające 10°C!

Natomiast pierwszy wysiew nasion mizuny ma miejsce w marcu, kwietniu i maju. Warzywo to wsiewa się od razu na miejsce stałe, można jednak również kupić gotowe sadzonki i to zarówno wiosną jak i późnym latem.

Nie ma potrzeby tworzenia rozsady mizuny, ponieważ nasiona kiełkują już w temperaturze 2°C i wschodzą już po jednym, dwóch dniach (chyba, iż jest zimno to trwa to dłużej). Roślina ta generalnie lubi chłód. Liście do pierwszego zbioru są gotowe już po 2-3 tygodniach. Liście ścina się pojedynczo, albo wyrywa całą roślinę z korzeniem, tak jak sałatę.

Pielęgnacja mizuny

Kluczowe w uprawie mizuny jest jej podlewanie. A to dlatego, iż roślina ma bardzo płytki system korzeniowy i do tego wytrzymuje tylko bardzo krótkie okresy przesuszenia. Dlatego od momentu wysiania aż po zbiory trzeba pilnować by ziemia była stale umiarkowanie wilgotna.

W uprawie amatorskiej mizuny się nie nawozi, no chyba, iż wysialiśmy ją w kompletnie jałowej ziemi, wówczas trzeba ją systematycznie zasilać biohumusem.

Mizuna nie choruje, więc i ten kłopot z głowy. W zasadzie nie atakują jej szkodniki. Wyjątkiem może być pchełka ziemna, która potrafi z liści zrobić sitko. Ale dużo rzadziej atakuje mizunę niż rukolę czy rzodkiewkę. Wystarczy zaraz po wysiewie okryć uprawę agrowłókniną by pchełki ziemne nie narobiły szkód.

Właściwości i zastosowanie mizuny

Mizuna jest warzywem niskokalorycznym, szklanka liści to bowiem tylko 14 kcal. Oprócz tego, iż ma wyrazisty smak, zawiera w sobie cenne składniki jak witamina A i C, sporo błonnika, przeciwutleniacze – glukozynole oraz minerały: żelazo i potas. Ale to nie wszystko, bowiem badania wykazały, iż mizuna zawiera kemferol, przeciwutleniacz, który blokuje rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych, chroniąc przy tym komórki zdrowe i przeciwdziałając zapaleniu.

Spożywanie mizuny poprawia trawienie, powoduje ona bowiem zwiększenie wydzielania soków trawiennych.

Mizuna w kuchni

Jak już wspominane było powyżej, można jeść liście, kwiaty oraz nasiona mizuny. Mają wyrazisty, nieco musztardowy smak, więc można je dodawać do wielu dań. Świetne na kanapki lub jako składnik sałatek będzie się bowiem pysznie komponowała z sałatami, rukolą czy owocami. Do tego sos majonezowy, winegret czy feta oraz oliwa. Ale liście można również dodawać do dań na ciepło, idealnie nadają się również do smażenia, gotowania na parze czy duszenia.

Kuchnia azjatycka nie istnieje wręcz bez mizuny, którą dodaje się do zup, sosów, dań mięsnych, rybnych, kasz i ryżu. Ale nie tylko kuchnia azjatycka korzysta z tego warzywa, również choćby kuchnia włoska, bowiem mizuna doskonale komponuje się z makaronami, ubogaca również smak pizzy.

Odmiany mizuny

W sklepach dostępnych jest kilka odmian mizuny, zarówno zielonej jak i czerwonej. Można również kupić mieszanki kilku odmian albo nasiona do uprawy mikrolistków.

• Mizuna ‘Beni Houshi’ – odmiana ma jasnofioletowe łodygi i zielone liście
• Mizuna ‘Red Empire’ – odmiana o ciemnopurpurowych liściach
• Mizuna ‘Red Knight’ – liście barwy ciemnofioletowej
• Mizuna ‘Kyona’ – liście koloru zielonego
• Mizuna ‘Green’ – liście koloru zielonego
• Mizuna ‘Lime Streaked’ – liście barwy jasnozielonej
• Mizuna ‘Red Mizuna’ – liście barwy ciemnoczerwonej

Fot. główna: Kingfiser, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org