Melon – uprawa, pielęgnacja i zastosowanie

6 dni temu

Zdjęcie: Melon

Jak wygląda melon i jego odmiany

Melony należą do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Roślina ta ma płożące lub wspinające się po podporach pędy, które mogą osiągać choćby 2-3 metry długości. Liście są duże, zielone i sercowate o chropowatej strukturze.

Owoce melona mają różnorodne kształty – od kulistych, przez owalne, aż po lekko wydłużone – a ich skórka bywa gładka, siatkowana lub żebrowana, w odcieniach od jasnozielonego po żółty i pomarańczowy. Miąższ melona, zależnie od odmiany, jest soczysty, słodki, o kolorze od białego, przez zielony, aż po intensywnie pomarańczowy. W środku owocu znajduje się wydrążony rdzeń, wypełniony licznymi, płaskimi nasionami.

Wyróżniamy kilka głównych typów melonów:

Melony cukrowe – o słodkim, aromatycznym miąższu, jak np. popularny melon miodowy (honeydew).
Melony kantalupa – z charakterystyczną siatkowatą skórką, znane z intensywnego zapachu.
Melony zimowe – twardsze, mniej słodkie, o dłuższym okresie przechowywania.

Każdy z tych typów ma wiele odmian, które różnią się smakiem, czasem dojrzewania i wymaganiami uprawowymi.

Odmiany melonów

Melon 'Bosman’ – odmiana charakteryzująca się gładką, żółto-pomarańczową skórką i słodkim, jasnym miąższem, idealna do uprawy w polskim klimacie.
Melon 'Charentais’ – małe, okrągłe owoce z cienką, siatkowaną skórką i aromatycznym, pomarańczowym miąższem, bardzo popularne w kuchni francuskiej.
Melon 'Honeydew’ – melon o gładkiej, jasnozielonej lub żółtej skórce i delikatnym, zielonkawym miąższu, słynący z wyjątkowej soczystości.
Melon 'Yubari King’ – luksusowa odmiana z Japonii o idealnie okrągłych owocach, siatkowanej skórce i niezwykle słodkim pomarańczowym miąższu.
Melon 'Galia’ – odmiana o siatkowanej, żółtej skórce i jasnozielonym, bardzo soczystym miąższu, znana z subtelnie miodowego aromatu.
Melon 'Cantaloupe’ – klasyczny melon z grubą, siatkowaną skórką i jasnopomarańczowym, słodkim i intensywnie pachnącym miąższem.

Uprawa melona krok po kroku

Wybór stanowiska i gleby

Melony wymagają ciepła, słońca i żyznej, dobrze przepuszczalnej gleby. Najlepiej sadzić je w miejscach osłoniętych od wiatru, do tego dobrze nasłonecznionych. z glebą o pH 6,0–7,0. Melony nie tolerują zastojów wodnych, dlatego warto zapewnić im dobrze zdrenowane podłoże lub uprawiać je na podwyższonych grządkach.

Uprawa melonów z nasion

Kiedy siać nasiona melona?

Wysiew nasion melona najlepiej zacząć w połowie kwietnia. W naszym klimacie nasiona powinny być wysiane do doniczek znajdujących się pod osłonami, bo inaczej zbiory mogą nam się nie udać.

Jak siać melona?

Nasiona wysiewa się do doniczek o średnicy 8–10 cm, wypełnionych mieszanką ziemi uniwersalnej i piasku w proporcji 3:1. Należy je umieścić na głębokości 1–2 cm.

Temperatura kiełkowania melonów

Optymalna temperatura to 22–25°C. Kiełkowanie trwa zwykle 7–10 dni.

Uprawa melonów z rozsady

Rozsadę melona przygotowujemy w warunkach domowych lub w szklarni najlepiej z początkiem kwietnia. Rośliny powinny być gotowe do wysadzenia na miejsce stałe po 4–5 tygodniach, gdy osiągną wysokość około 10–15 cm i mają 3–4 liście adekwatne.

Kiedy sadzić melony na miejsce stałe?

W drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko przymrozków, przesadzamy rozsadę na grządki lub w tunelu foliowym, co zapewni wyższe plony

Rozstaw sadzenia melonów

Melony potrzebują przestrzeni, dlatego zalecany rozstaw to 100×50 cm.

Pielęgnacja melonów

Melony wymagają regularnego podlewania, szczególnie w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców. jeżeli uprawiamy je pod osłonami, nie należy dopuszczać do przesuszenia podłoża. Należy unikać zalewania liści, aby zapobiec chorobom grzybowym.

Melony są roślinami wymagającymi, potrzebującymi dużej ilości składników odżywczych. Dlatego w ich pielęgnacji najważniejsze jesy systematyczne ich nawożenie. Można ściółkować podłoże kompostem, co dostarczy roślinom składników pokarmowych, można podsypywać je granulowanym obornikiem (ale nie może on dotykać delikatnych pędów), można go podlewać wodą z dodatkiem biohumusu. Oczywiście bowiem stawiamy na nawozy naturalne.

Jeśli wybierzemy odmiany pnące melona, to możemy uprawiać je na podporach. Dzięki temu owoce lepiej dojrzewają, bo dociera do nich więcej promieni słonecznych i są mniej narażone na choroby.

Zapylanie melonów

Melony wytwarzają zarówno kwiaty męskie jak i żeńskie. Na otwartej przestrzeni zapylaniem zajmują się owady, np. pszczoły albo trzmiele, ale w warunkach szklarniowych może być konieczne manualne zapylanie dzięki pędzelka.

Dojrzewanie i zbiór melonów

Melony dojrzewają około 70–90 dni od wysadzenia na miejscu stałym. Owoce są gotowe do zbioru, gdy:

skórka staje się lekko miękka
wydzielają charakterystyczny, słodki zapach
ogonek przy owocu zaczyna pękać

Właściwości odżywcze melona

Melon to prawdziwa bomba witaminowa. Jest bogaty w witaminy A, C, E i K, ale także w minerały, takie jak potas, magnez i wapń. Dzięki wysokiej zawartości wody (około 90%) melon doskonale nawadnia organizm, a niski indeks glikemiczny sprawia, iż jest odpowiedni choćby dla osób dbających o linię.

Korzyści zdrowotne melona:

Wspiera odporność dzięki wysokiej zawartości witaminy C.
Poprawia wygląd skóry dzięki antyoksydantom i beta-karotenowi.
Reguluje ciśnienie krwi dzięki obecności potasu.
Pomaga w odchudzaniu ze względu na niską kaloryczność i dużą zawartość błonnika.

Zastosowanie melona w kuchni

Melon jest wszechstronny i można go wykorzystać na wiele sposobów:

na surowo: jako zdrową przekąskę, w sałatkach owocowych lub w formie carpaccio z szynką parmeńską.
w napojach: melonowe smoothie, koktajle lub sorbety to doskonały sposób na ochłodzenie w upalne dni.
na przetwory: melon nadaje się do produkcji dżemów, konfitur czy kompotów.

Ciekawostki z życia melonów

melon w kosmosie: melony były częścią eksperymentów NASA nad żywnością dla astronautów, dzięki swojej długiej trwałości i wartości odżywczej
rekordowy melon: największy melon na świecie ważył ponad 60 kg i został wyhodowany w Stanach Zjednoczonych
symbol luksusu w Japonii: w Japonii melony odmiany Yubari King osiągają ceny choćby kilku tysięcy dolarów za sztukę. Są one często wykorzystywane jako luksusowy prezent

Bibliografia:

K. Kruk, Synteza Wyników Doświadczeń Odmianowych, Warzywa dyniowate (ogórek, dynia olbrzymia, dynia zwyczajna, melon), 1995 r., tom 1079, s. 1-36
M. Szymczykiewicz, Kwietnik, Trochę egzotyki na grządce, 2007 r., nr 08, s. 40-41
N. Michałowska, Owoce, Warzywa, Kwiaty, 2008 r., nr 19, s.26
G. Zawiślak, Działkowiec, 1996 r., nr 6, s. 8

Fot. główna: البلغم, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Idź do oryginalnego materiału