7 godzin temu
Po zimie spędzonej w ciepłych krajach i pokonaniu kilku tysięcy kilometrów, rybołowy powróciły na lęgowiska na Ziemi Lubuskiej. W regionie swoje gniazda ma ok. 30 proc. krajowej populacji tego gatunku – mów Michał Bielewicz, Regionalny Konserwator Przyrody w Gorzowie Wlkp.
W naszym kraju rybołowy są rzadkie i narażone na wyginięcie. Z szacunków badaczy wynika, iż w Polsce żyje zaledwie około 40 par lęgowych tych drapieżnych ptaków; w samym woj. lubuskim ich liczbę szacuje się na 11.
W woj. lubuskim rybołowy mają do dyspozycji wiele jezior, rzek i lasów, a to stwarza im idealne miejsce do gniazdowania i rozmnażania się. Z tego też powodu nasz region jest jedną z najważniejszych krajowych ostoi tego gatunku
– tłumaczy Bielewicz.
W tym roku większość par lęgowych przyleciała na Ziemię Lubuską na przełomie marca i kwietnia; niekiedy powroty się przeciągały i jeden z partnerów pojawiał się z 2-3-tygodniowym opóźnieniem. Ptaki te zimują głównie w Zachodniej i Środkowej Afryce.
Z pierwszych tegorocznych obserwacji wiemy, iż rybołowy już wróciły do swoich rewirów w Puszczy Barlineckiej, lasach lubniewickich i międzyrzeckich oraz na tereny leśne w części południowej naszego regionu
– wyjaśnia Bielewicz.
Na Ziemi Lubuskiej ochrona rybołowów obejmuje m.in. coroczny monitoring stanowisk lęgowych, budowę sztucznych gniazd na drzewach i słupach energetycznych, ochronę żerowisk i terenów lęgowych oraz prowadzenie kampanii edukacyjnej wśród leśników, myśliwych i właścicieli stawów rybnych oraz dzierżawców jezior.
Od 2011 do 2025 r. w woj. lubuskim zamontowano ponad 100 sztucznych gniazd na drzewach i słupach energetycznych. Do tego dochodzą strefy ochrony ostoi rybołowów – całoroczne o promieniu do 200 m od gniazda oraz okresowe, o promieniu do 500 m, które obowiązują od początku marca do końca sierpnia.
W obrębie tych stref zabronione jest przebywanie osób, a także wycinanie drzew i krzewów czy wznoszenie obiektów, urządzeń i instalacji, a także prowadzenie prac zmieniających stosunki wodne tych obszarów
– mówi Bielewicz.
Rekordowy pod względem narodzin rybołowów zamieszkujących Lubuskie w XXI wieku był 2022 r. Skuteczne lęgi zarejestrowano wówczas u ośmiu z 11 par ptaków, które odchowały w sumie 20 młodych. Rok wcześniej skuteczne lęgi odnotowano u sześciu par, które odchowały 16 piskląt.
Rybołowy osiągają masę do 2 kg, przy rozpiętości skrzydeł dochodzącej do prawie dwóch metrów. Mają ciemno brązowo-białe ubarwienie oraz charakterystyczny ciemny pas wzdłuż oczu i na piersi wokół szyi. Ich głównym pożywieniem są ryby. Po powrocie do gniazd samice składają jaja mniej więcej w połowie kwietnia. Po odchowaniu młodych, czyli najczęściej pod koniec sierpnia, rybołowy znów opuszczą nasz kraj i odlatują na zimowiska.
W Polsce rybołów jest objęty ścisłą ochroną gatunkową i ujęty na Czerwonej Liście Ptaków Polski oraz w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt; w skali Europy objęty jest ochroną na mocy prawa międzynarodowego, tj. Konwencji Berneńskiej i Dyrektywy Ptasiej.
W naszym kraju miłośnicy tych drapieżników mogą je obserwować na żywo za pośrednictwem kamer internetowych zainstalowanych przy kilku gniazdach – np. w Lubuskiem urządzenie takie znajduje się przy gnieździe na maszcie jednej ze stacji bazowej telefonii komórkowej, a w sąsiednim woj. zachodniopomorskim – na terenie Puszczy Barlineckiej.
Takie przekazy nie tylko mają ogromną wartość naukową, ale również edukacyjną i popularyzującą idee ochrony tego skrajnie zagrożonego gatunku w Polsce
– zaznacza Bielewicz.
