Latolistek cytrynek

1 rok temu

Zdjęcie: Gonepteryx-rhamni-latolistek-cytrynek

Latolistek cytrynek

Latolistek cytrynek, listkowiec cytrynek (Gonepteryx rhamni) to gatunek motyla dziennego z rodziny bielinkowatych (Pieridae). Jest to jedyny europejski motyl zimujący w opadłych liściach. Występuje w Europie, północnej Afryce, strefie umiarkowanej w Azji (aż po Japonię).

Łacińska nazwa gatunkowa oznacza dosłownie ‘kątoskrzydły szakłakowy’ w nawiązaniu do kształtu drugiej pary skrzydeł oraz szakłaku pospolitego, rośliny żywicielskiej gąsienic.

To jeden z najwcześniej pojawiających się wiosną motyli. Dlatego jest jednym z nielicznych owadów, które zapylają pierwiosnki. To typowy zwiastun wiosny.

Latolistek cytrynek jest dość pospolitym w Polsce motylem dziennym o pięknych żółtych skrzydłach. Kolor skrzydeł samca jest bardziej intensywny niż samicy. Wyraźnie widoczne są na nich charakterystyczne pomarańczowe punkty. Można wyczuć lekko cytrynowy zapach skrzydeł, stąd nazwa cytrynek.

Przednie skrzydło motyla może mieć do 3 cm długości i zakończone jest zaostrzonym wierzchołkiem. Skrzydło tylne jest mniejsze i posiada niewielkich rozmiarów ząbek. Rozpiętość skrzydeł może sięgać 5,5 cm.

Gąsienica ma kolor zielony, z jaśniejszymi pasami po bokach. Jest smukła, bez włosków.

Rozwój motyli tego gatunku przypada na początek lata. Samica składa jaja wyłącznie na jednej z dwóch roślin – są to szakłak pospolity oraz kruszyna pospolita. Pełnią one rolę roślin żywicielskich dla larw motyla. Z jaj po 2 tygodniach wylęgają się gąsienice. Larwy rozwijają się przez około 1 miesiąc, a następnie dochodzi do trwającego ok. 2 tygodnie przepoczwarzenia. Wraz z początkiem lipca na świecie pojawiają się dorosłe motyle. W ciągu roku występuje tylko jedno pokolenie. Przez kilka pierwszych dni latają one niemal nieustannie, zbierając pyłek z kwiatów.

W trakcie swojego życia potrafią kilkakrotnie zapadać w letarg, oszczędzając i kumulując w ten sposób energię. Faza aktywności nie trwa zbyt długo, gdyż latolistek cytrynek źle znosi upały. Resztę lata spędza więc w stanie estywacji, inaczej uśpienia, które trwa aż do początku jesieni. Typowa kryjówka na przeczekanie tego okresu to leśna dziupla, zarośla lub opadłe liście.

Późną jesienią motyle znów szykują się do zapadnięcia w stan letargu, tym razem zimowego. Budzą się wraz z nadejściem wiosny i wzrostem temperatur. Zdarza się, iż przyroda płata im figla, przynosząc chwilowe ocieplenie po pierwszych mrozach i śniegach. Przekonane wówczas o nadejściu wiosny latolistki opuszczają swoje kryjówki. Gdy po kilku dniach ocieplenia temperatura znowu spada, zmuszone są do ponownego zapadnięcia w zimowy sen.

Motyl ten preferuje zarówno tereny górskie, jak i nizinne. Najlepiej czuje się przy lesie, na dużych, wolnych przestrzeniach, takich jak łąki, pola czy polany leśne.

Dorosły motyl żywi się nektarem z kwiatów. Na kwiatach pozostaje ze złożonymi skrzydłami.

Latolistek cytrynek jest jednym z najbardziej długowiecznych motyli Europy. Żyje do jedenastu miesięcy.