Zapraszam na drugą część artykułu, w którym zabieram Was w niezwykłą podróż do miejsca, które zdaje się być innym światem – do Kuwejtu. Jak już wiecie, spędziłam tu rok – czasami pełen zachwytu, a czasami wyzwań, które wystawiały moją wytrzymałość na próbę.
W tej części przyjrzymy się bliżej realiom, w których kobiety poszukują swojej tożsamości, balansując pomiędzy tradycją a nowoczesnością. Od teoretycznych swobód po niepisane zasady – kultura Kuwejtu to złożony obraz, gdzie współistnieją otwartość i konserwatyzm.
Czy kobiety mają tu jakieś prawa?
Prawa kobiet w Kuwejcie to zagadnienie bardziej złożone niż mogłoby się wydawać. Z perspektywy mojego doświadczenia jako Europejki prawa te wydają się być ograniczone. Jednakże w porównaniu z innymi krajami muzułmańskimi, takimi jak Arabia Saudyjska, kobiety zarówno miejscowe, jak i przyjezdne cieszą się tu stosunkowo dużą swobodą. Na początku mojego pobytu poinformowano mnie, iż w Kuwejcie nie obowiązują, przynajmniej teoretycznie, żadne restrykcje dotyczące ubioru. Mogłam nosić, co chciałam, bez obawy o konsekwencje. Dlaczego więc używam słowa „teoretycznie”? Bo w praktyce wciąż istnieją pewne niepisane zasady. Chociaż formalne przepisy mogą wydawać się liberalne, to społeczne oczekiwania i codzienne interakcje nakładają swoiste ograniczenia. To ważne, aby zrozumieć, iż swoboda ta jest balansowaniem między prawem a praktyką społeczną.
Choć Kuwejt nie jest tak rygorystyczny jak niektóre inne regiony Bliskiego Wschodu, to istnieje tam niepisany kodeks. Zaleca się zakrywanie kolan, ramion, brzucha i dekoltu, aby dostosować się do lokalnej kultury. Moja własna historia stanowi tego dobry przykład. Pewnego razu, podczas spontanicznego wyjścia z mężem, nie zastanawiając się zbytnio, wyszłam z domu ubrana w krótkie spodenki i bluzkę na ramiączkach. Zupełnie zapomniałam, iż taki strój może nie być odpowiedni. Efekt był taki, iż chciałam jak najszybciej wrócić do mieszkania. Co prawda, nikt bezpośrednio nie zwrócił mi uwagi, ale bycie wytykanym palcami choćby przez małe dzieci było doświadczeniem raczej mało przyjemnym. To zdarzenie pokazało mi, jak ważne jest dostosowanie się do lokalnych norm, szczególnie w kulturowo konserwatywnym społeczeństwie.
Doświadczenie to nauczyło mnie jednego. Europejki planujące podróż do Kuwejtu muszą wziąć pod uwagę fakt, iż lokalne zwyczaje mogą znacznie różnić się od zachodnich standardów. Na przykład, podawanie ręki mężczyznom nie jest praktykowane i może być postrzegane jako niestosowne. Kobiety zachęca się, aby ograniczały fizyczny kontakt w miejscach publicznych.
Kuwejt uważany jest za bezpieczne miejsce dla ekspatriantów, w tym kobiet, ale zawsze zaleca się zachowanie pewnej ostrożności. Unikanie samotnych spacerów nocą i świadomość lokalnych przepisów to podstawowe środki bezpieczeństwa.
Sytuacja bardzo powoli się poprawia, ale…
Prawa kobiet w Kuwejcie są tematem ciągłych dyskusji. Mimo wprowadzania stopniowych zmian przez cały czas istnieją znaczące bariery prawne i kulturowe. W ostatnich latach dokonano co prawda postępów w zakresie równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet, ale prawo wciąż utrzymuje dyskryminujące przepisy.
Kobiety, aby móc zawrzeć małżeństwo, muszą uzyskać zgodę męskiego opiekuna. Ich możliwości uzyskania rozwodu są z kolei dużo bardziej ograniczone w porównaniu do mężczyzn. Ponadto kobiety w Kuwejcie stoją przed ograniczeniami w kontekście przekazywania obywatelstwa swoim dzieciom lub małżonkom, co jest prawem zastrzeżonym wyłącznie dla mężczyzn. Mimo tych przeszkód kobiety stanowią znaczącą część siły roboczej w sektorze publicznym i prywatnym, osiągając imponujące wyniki akademickie, szczególnie w dziedzinach STEM.
Kontrowersje budzi artykuł 153 kodeksu karnego, który pozwala mężczyznom na uzyskanie łagodniejszego wyroku za zabójstwo żeńskiego członka rodziny przyłapanego na cudzołóstwie, traktując to jako wykroczenie karne. Skutkuje to maksymalnie trzyletnim wyrokiem więzienia lub grzywną, co jest poważnym przykładem prawnej dyskryminacji.
Kuwejt zobowiązał się do poprawy sytuacji kobiet. Znajduje to odzwierciedlenie w licznych politykach i regulacjach mających na celu ich wsparcie. Jednakże eksperci zwracają uwagę na konieczność dalszych, kompleksowych zmian prawnych, które skutecznie zlikwidują dyskryminację i zabezpieczą równe prawa dla kobiet w każdym aspekcie życia publicznego i prywatnego.
Prawa kobiet w Kuwejcie są zaskakująco różne od tych w Europie, czego doświadczyłam kilkakrotnie. Kiedy okazało się, iż nasz dom nie nadaje się do zamieszkania ze względu na brud, smród i obecność mrówek, zostaliśmy tymczasowo zakwaterowani w hotelu. Sytuacja, do której doszło w recepcji była dla mnie zaskoczeniem i stanowiła kolejne zderzenie z lokalnymi normami. Recepcjonistka, meldując nas, najpierw poprosiła o przedstawienie aktu małżeństwa, co już samo w sobie jest praktyką nieznaną w większości państw europejskich. Po sprawdzeniu dokumentu zwróciła się do mojego męża z sugestią, aby wygodnie usiadł na jedynym dostępnym krześle, podczas gdy ja zostałam poproszona o stanie za nim. Te symboliczne gesty odzwierciedlają głęboko zakorzenione różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn. Taka sytuacja wywołała we mnie mieszane uczucia. Z jednej strony poczułam się zignorowana i zdegradowana, a z drugiej zrozumiałam, iż jestem gościem w kraju, który ma swoje kulturowe normy i oczekiwania. To doświadczenie stało się dla mnie kolejnym bolesnym, ale wartościowym przypomnieniem o różnorodności kulturowej i o tym, jak prawa i role kobiet różnią się na całym świecie.
Abaye (nie) obowiązkowa
Tradycyjny ubiór w Kuwejcie jest zarówno oznaką kulturowego dziedzictwa, jak i adaptacją do lokalnych warunków klimatycznych. Mężczyźni często wybierają dishdashę, czyli długą, białą tunikę, która jest idealnie dostosowana do gorącego, pustynnego klimatu. Ta tradycyjna szata wykonana jest z wysokiej jakości materiałów takich jak jedwab, bawełna czy len, co podkreśla elegancję i dbałość o detale. Kobiety z kolei noszą abayę – długą, czarną tunikę. Strój ten często uzupełniany jest o hijab lub niqab, który zakrywa włosy lub twarz. Obowiązek ten nie dotyczy kobiet nie-muzułmanek.
Czas na zwiedzanie
Gdy już ochłonęłam i przyzwyczaiłam się do nowych okoliczności, nadszedł czas na odkrywanie Kuwejtu. Pragnęłam zabrać stąd więcej niż tylko wspomnienia – chciałam doświadczyć wszystkiego, co ten kraj mógł zaoferować. A Kuwejt obfituje w atrakcje turystyczne, które przyciągają zarówno miłośników zakupów, jak i przyrody.
Avenues Mall, jedno z największych centrów handlowych w regionie, oferuje nie tylko rozległe przestrzenie sklepowe, ale także rozrywkę na światowym poziomie. Natomiast Al Shaheed Park, największy miejski park w Kuwejcie, zaprasza do spokojnych spacerów pośród zieleni, stanowiąc oazę spokoju w zgiełku miasta. Nie można również pominąć Wysp Kuwejckich, które są rajem dla miłośników nurkowania i sportów wodnych, oferując krystalicznie czyste wody i bogate podwodne ekosystemy.
Miłośnikom architektury i historii Kuwejt serwuje prawdziwe perły. Wieże Kuwejckie, z ich futurystycznym designem, stanowią jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli kraju. Grand Mosque zachwyca swoją majestatyczną przestrzenią i precyzyjnymi zdobieniami, będąc zarówno miejscem modlitwy, jak i skarbcem kulturowym. Z kolei muzeum Dar al Athar al Islamiyyah pozwala zgłębić islamską sztukę i historię regionu, oferując bogate zbiory dzieł sztuki. Każda z tych atrakcji dodawała nowych kolorów do mojej kuwejckiej przygody, pozwalając na pełniejsze zrozumienie tego fascynującego miejsca.
Co ciekawe, centrum życia społecznego w Kuwejcie stanowią galerie handlowe. To właśnie tutaj skupia się pulsujące życie miejskie – od zakupów po posiłki w różnorodnych restauracjach, a choćby zwykłe spacery. Wnętrza tych miejsc, klimatyzowane i przestronne, oferują ucieczkę od palącego słońca i temperatur przekraczających 40 stopni. Nic więc dziwnego, iż stały się one również miejscem dla tych, którzy chcą zadbać o formę – widok kobiet, które obchodzą centrum handlowe kilkanaście razy w ramach treningu, nikogo już nie dziwi. To idealne rozwiązanie dla mieszkańców, którzy szukają chłodu i komfortu, łącząc przyjemne z pożytecznym.
Najważniejsze atrakcje turystyczne
- Wieża Kuwejcka (Kuwait Towers): zespół trzech wież, które stały się symbolem miasta. Wyróżniają się futurystyczną architekturą. Z najwyższej z nich roztacza się przepiękny widok na całą panoramę Kuwejtu.
- Grand Mosque: największy meczet w Kuwejcie, zajmujący powierzchnię 45 000 metrów kwadratowych. Jego monumentalna sala modlitewna i piękne zdobienia sprawiają, iż jest to obowiązkowy punkt dla zwiedzających.
- Dar al Athar al Islamiyyah: organizacja kulturalna prowadząca kilka ośrodków w Kuwejcie. Oferuje wystawy dotyczące islamskiej sztuki i historii.
- Kuwait Zoo: zoo w Farwaniya to możliwość zobaczenia z bliska różnorodnych gatunków zwierząt. Stanowi świetną atrakcję zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.
- Pałac Al Salam: zabytkowy pałac i muzeum, który był świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii Kuwejtu. Jego architektura i historia przyciągają wielu turystów.
- Wieża Wyzwolenia (Liberation Tower): drugi co do wielkości budynek w Kuwejcie, który jest ważnym symbolem wyzwolenia kraju spod irackiej okupacji.
- Avenues Mall: jedno z największych centrów handlowych w regionie, oferujące szeroki wybór sklepów, restauracji i rozrywek. To miejsce idealne dla miłośników zakupów.
- Al Shaheed Park: największy miejski park w Kuwejcie, oferujący przestrzeń do relaksu i obserwacji różnorodnych roślin i ptaków.
- Wyspy Kuwejckie: oferują możliwość nurkowania i innych sportów wodnych w ciepłych wodach Zatoki Perskiej. To doskonałe miejsce dla miłośników przygód na świeżym powietrzu.
- Rynek rybny: na lokalnym rynku rybnym można kupić świeże owoce morza i zobaczyć, jak lokalni kucharze przygotowują tradycyjne potrawy. To atrakcja, która pozwala poznać lokalne smaki i kulturę.
Podsumowanie
W Kuwejcie, kraju pełnym kontrastów, spędziłam rok. Czas ten stał się dla mnie nieocenionym doświadczeniem. Niezliczone wyzwania nauczyły mnie cierpliwości i pokory. Obcowanie z tamtejszą kulturą i tradycją, wzbogacone o codzienne doświadczenia – zarówno te trudne, jak i te inspirujące – pozwoliło mi głębiej zrozumieć ten niezwykły kraj. Tutaj nauczyłam się, jak ważne jest otwarte serce i umysł.
Podróż do Kuwejtu była dla mnie prawdziwą szkołą życia, która pokazała, iż każda kultura ma coś wyjątkowego do zaoferowania. To doświadczenie, choć momentami trudne, okazało się jednym z najbardziej wartościowych w moim życiu, pozostawiając trwałe ślady w mojej pamięci.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Kuwejt – rok w kraju, który zmienił moje spojrzenie na życie (część I)
- Wojna jądrowa – czy jesteśmy skazani na niepewność jutra?
- Zaratusztrianizm a początki judaizmu
- Pierwsze cywilizacje świata – model biblijny
- Monoteizm abrahamowy – ewenement w historii religii
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Majlesalommah. Licencja: CC BY-SA 4.0.