Pochodzenie i charakterystyka
Kapusta sitowata to odmiana gorczycy sarepskiej, należąca do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Pochodzi z Azji, a konkretnie z rejonów Indii i Chin, gdzie od wieków wykorzystywana jest w kuchni i medycynie ludowej. Jej ciemnozielone, pomarszczone liście o intensywnym, lekko musztardowym smaku są niezwykle aromatyczne i wartościowe.
Roślina dorasta do około 40-80 cm wysokości. Tworzy rozety liściowe, a w fazie kwitnienia wypuszcza wysokie pędy z żółtymi kwiatami typowymi dla kapustowatych.

Czy kapustę sitowatą można uprawiać w Polsce?
Tak, kapusta sitowata może być z powodzeniem uprawiana w Polsce, zarówno w gruncie, jak i w tunelach czy szklarniach. Jest to roślina stosunkowo odporna na chłody, dlatego można ją siać już wczesną wiosną. Ze względu na szybki wzrost i krótki okres wegetacyjny, idealnie nadaje się do uprawy w systemie poplonów.
Wymagania uprawowe
Stanowisko: Najlepiej rośnie w słonecznych miejscach, ale toleruje również lekki półcień. W pełnym słońcu wytwarza więcej olejków eterycznych, co wzmacnia jej smak.
Gleba: Preferuje gleby żyzne, próchniczne i dobrze przepuszczalne, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6-7). Należy unikać ciężkich, gliniastych podłoży, w których woda zalega.
Wysiew: Można siać od marca do września, w zależności od tego, czy chcemy zbierać liście (wczesny wysiew), czy nasiona (późniejszy). Nasiona wysiewamy bezpośrednio do gruntu na głębokość ok. 1 cm, w rzędach co 20-30 cm.

Podlewanie: Roślina lubi umiarkowane podlewanie – nie można dopuścić do przesuszenia gleby, ale też nie znosi zalewania. Szczególnie w okresie wzrostu liści potrzebuje stałej wilgotności.
Pielęgnacja: Regularne odchwaszczanie i spulchnianie gleby wokół roślin to podstawa. Można też stosować naturalne nawozy – np. kompost lub gnojówkę z pokrzywy. W warunkach domowych warto ją również ściółkować.
Odmiany – przegląd 5 wybranych
- ’Red Giant’ – charakteryzuje się purpurowymi liśćmi z zielonymi nerwami. Smak ostry, musztardowy. Dekoracyjna i jadalna zarazem. gwałtownie rośnie i dobrze znosi chłody.

- ’Green Wave’ – odmiana o jasnozielonych, bardzo falistych liściach. Delikatniejsza w smaku niż inne. Świetna do sałatek. Idealna do zbioru na „baby leaf”.
- ’Osaka Purple’ – purpurowa odmiana o gładkich, lekko karbowanych liściach. Ma intensywny, pikantny smak, przypominający wasabi.
- ’Southern Giant Curled’ – klasyczna odmiana o mocno karbowanych, zielonych liściach. Doskonała na zbiory jesienne i zimowe. Bardzo plenna.
- ’Komatsuna’ (choć formalnie czasem traktowana jako osobna roślina) – delikatniejsza w smaku, bardziej liściasta. Popularna w kuchni japońskiej, nadaje się do zup i stir-fry.
Właściwości i zastosowanie
Kapusta sitowata to prawdziwa bomba zdrowotna. Zawiera witaminy A, C, K, wapń, żelazo i silne przeciwutleniacze (m.in. sulforafan). Działa:
- przeciwzapalnie,
- przeciwnowotworowo,
- detoksykująco,
- wspiera układ trawienny i odpornościowy.
W kuchni można wykorzystywać zarówno młode liście, jak i dojrzałe rośliny oraz nasiona. Liście świetnie smakują w surówkach, sałatkach, zupach i potrawach azjatyckich. Nasiona można mielić na musztardę lub używać jako przyprawy – zwłaszcza w kuchni indyjskiej.

Roślina ma też zastosowanie jako roślina fitosanitarna – hamuje rozwój niektórych patogenów glebowych (np. nicieni) dzięki obecności glukozynolanów. Dlatego często uprawia się ją jako roślinę międzyplonową.
Kapusta sitowata (Brassica juncea var. rugosa) to roślina łatwa w uprawie, wysoce odporna na warunki klimatyczne Polski, a przy tym bardzo wartościowa zdrowotnie i kulinarnie. Z powodzeniem można ją uprawiać w przydomowym ogródku, na działce czy choćby w donicach na balkonie. Dla ogrodnika ceniącego zdrową kuchnię i naturalne rozwiązania, to roślina niemal obowiązkowa.
Nie dość, iż pięknie wygląda, to jeszcze wzbogaca glebę, odstrasza szkodniki, a w kuchni daje mnóstwo możliwości. Zdecydowanie polecam każdemu, kto chce spróbować czegoś nowego, a przy tym wyjątkowo pożytecznego.
Fot. główna: Judgefloro, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org