Jałowiec chiński (Juniperus chinensis) jest gatunkiem krzewu lub drzewa należącym do rodziny cyprysowatych. Jest rośliną zimozieloną. Rzadko uprawiany w swojej typowej formie, natomiast bardzo często w ogrodach spotyka się odmiany ozdobne. A dostępnych jest ich całkiem sporo, różniących się między sobą choćby bardzo zarówno pokrojem jak i wybarwieniem igieł. A przy tym wszystkie one są mało wymagające, odporne na choroby i ataki szkodników. W warunkach naturalnych rozpowszechniony m.in. w Chinach, na wyspach Japońskich, w Mongolii czy Wyspach Kurylskich.
Jałowiec chiński – bonsai, autor: Jeffrey O. Gustafson, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
Jałowiec chiński – jak wygląda
Jałowiec chiński może przybierać formę krzewu lub drzewa dorastającego do choćby 20 m wysokości. Natomiast odmiany ozdobne są najczęściej krzewami. Pokrój roślin ozdobnych jest niezwykle różnorodny. Może to być stożkowaty krzew dorastający do 2-3 m wysokości, rozłożysta, okrywowa roślina, albo można stylizować jałowca na drzewko bonsai.
Liście jałowca chińskiego mają formę sztywnych, kłujących igieł osiągających 8 do 15 mm długości. Igły pokryte są u nasady białym nalotem, opatrzone są również przylegającymi do pędów drobnymi, tępymi łuskami. Owocami tego gatunku jałowca są kuliste szyszkojagody mające do 10 mm średnicy.
Jałowiec chiński będzie się pięknie prezentował zarówno sadzony w dużych grupach, choćby na skarpach czy zboczach, ale również sadzony jako soliter. Niektóre odmiany można również uprawiać w donicach na tarasach. Nie może go również zabraknąć w ogrodach wrzosowych i ogrodach japońskich.
Uprawa jałowca chińskiego
Jałowiec chiński to kolejna roślina z cyklu zasadzić i samo rośnie. Oczywiście młoda roślina, zaraz po zasadzeniu wymaga podlewania, zwłaszcza, iż pogoda często nie rozpieszcza deszczem. Natomiast starsze egzemplarze nie potrzebują już naszej uwagi i radzą sobie doskonale choćby przy długich okresach bezdeszczowych. Jest to również roślina w pełni mrozoodporna i dobrze znosi choćby trudne warunki środowiskowe, jak choćby wysokie zanieczyszczenie powietrza.
Jeśli jednak chcemy zapewnić jałowcowi chińskiemu optymalne warunki uprawowe, to najlepiej rośnie w glebie średnio żyznej (piaszczysto-ilasta), przepuszczalnej i stale lekko wilgotnej. Ph podłoża powinno być lekko kwaśne. Jałowce o zielonych igłach najlepiej będą rosły w słońcu, a te o igłach żółtych wolą półcień.
Jałowca kupionego w donicy można sadzić od wczesnej wiosny do późnej jesieni, natomiast te z nagim korzeniem najlepiej wiosną lub jesienią. Dołek pod roślinę powinien być co najmniej dwa razy większy niż bryła korzeniowa. Ziemię do zasypania korzeni powinno się wymieszać z piaskiem, perlitem albo keramzytem, poprawi to znacząco jej strukturę, zwłaszcza gdy jest gliniasta. Struktury lekkiej, piaszczystej ziemi poprawiać nie trzeba, natomiast dobrze jest ją użyźnić mieszając z kompostem. Krzew musi się znaleźć w dołku dokładnie na tej samej głębokości na jakiej rósł w donicy.
Jałowiec chiński w naturze – Japonia, autor: 663highland, CC BY 2.5, commons.wikimedia.org
Po zasadzeniu jałowiec należy dokładnie podlać i koniecznie wyściółkować, najlepiej korą sosnową. Ściółkowanie podłoża zabezpiecza je przed nadmiernym odparowywaniem wody, zapobiega nadmiernemu zachwaszczeniu, a zimą chroni korzenie młodych roślin przed przemarznięciem.
Pielęgnacja jałowca chińskiego
Pielęgnacja jałowca chińskiego nie jest zbyt absorbująca. Najczęściej nie wymaga pielęgnacji w ogóle, zwłaszcza starsze egzemplarze. Podlewanie ogranicza się do momentów, gdy naprawdę już długo nie pada. Wyjątkiem są rośliny uprawiane w pojemnikach, te należy podlewać systematycznie, choćby zimą (gdy nie ma mrozu a ziemia w pojemniku jest przesuszona).
Nawozić można raz w roku wiosną podsypując roślinę np. kompostem. Można również użyć granulowanego obornika, nawozu mineralnego w granulacie do iglaków, albo podlać rośliny wodą z dodatkiem biohumusu.
Większość odmian jałowca chińskiego dostępnego w naszych szkółkach zalicza się do strefy mrozoodporności 5A, a zatem są to rośliny w pełni mrozoodporne. Okryć można młodą sadzonkę w pierwszym roku po posadzeniu. Ale i tu są wyjątki. A mianowicie jałowce sadzone w pojemnikach. Donicę przed zimą warto postawić na styropianie i okryć całą choćby słomianą matą.
Jałowiec chiński ‘Expamsa_Variegata’, autor: メルビル, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
Przycinanie jałowca chińskiego
Jałowic chiński bardzo dobrze znosi cięcia, dlatego bez problemów można go dowolnie formować. Tyle, iż sam w sobie jest tak piękny, iż najczęściej nie ma takiej potrzeby. jeżeli jednak chcemy mieć w ogrodzie zielone, fantazyjne figury, to śmiało ściąć można.
Jeśli jednak przyjdzie nam ochota na zmianę pokroju wiekowego jałowca chińskiego, który nigdy nie był cięty, to grozi to uschnięciem rośliny. Radykalne cięcia starszych egzemplarzy nie wyjdą roślinie na dobre. Jeśli zatem chcemy roślinę formować to zacząć należy, gdy pozostało młoda.
Zasady cięcia są proste:
- przycina się młode okazy, albo wiekowe, gdy cięcia były wykonywane systematycznie od początku
- pierwsze cięcia wykonuje się zanim pojawią się wiosenne przyrosty
- kolejne cięcie wykonuje się na przełomie lipca i sierpnia, pędy muszą bowiem zdrewnieć przed zimą
Odmiany jałowca chińskiego
Jeśli chcemy mieć piękny krzew iglasty, do tego zimozielony, wytrzymały i łatwy w uprawie, to jałowiec chiński będzie doskonałym wyborem. I jest w czym wybierać, dostępnych jest bowiem naprawdę sporo odmian. Wśród najciekawszych wymienić można:
Jałowiec chiński ‘Shimpaku’
Jałowiec chiński ‘Shimpaku’ jest krzewem wolno rosnącym, zimozielonym, karłowym. Dorasta do 1 m wysokości, 1,5 metra rozpiętości i ma nieregularny pokrój. Idealny do uprawy w donicach i tworzenia pięknych drzewek bonsai, doskonale bowiem znosi cięcia i znosi choćby ciężkie doniczkowe warunki.
Jałowiec chiński ‘Shimpaku’, autor David Stang, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
Jałowiec chiński ‘Blue Point’
Jałowiec chiński ‘Blue Point’ wyróżnia się przede wszystkim pięknymi igłami barwy niebieskiej. Krzew gwałtownie rośnie, osiągając docelowo choćby 5 m wysokości i stożkowym lub kolumnowym pokroju, przy czym forma nie jest regularna. Korona jest bardzo zwarta i gęsta, dlatego jest to odmiana świetnie sprawdzająca się w roli żywopłotu. ‘Blue Point’ powinien być sadzony w pełnym słońcu, tylko wówczas igły będą intensywnie wybarwione.
Jałowiec chiński ‘Blue Point’, autor: Forest & Kim Starr, CC BY 3.0, commons.wikimedia.org
Jałowiec chiński ‘Blaauw’
Jałowiec chiński ‘Blaauw’, autor: Bff – Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Jałowiec chiński ‘Blaauw’ to bardzo interesująca odmiana, która tworzy zwarte, bardzo gęste kolumny, które rozchylają się w górnej części korony. W przeciągu 10 lat dorasta do 1,5 m wysokości, więc jest odmianą wolno rosnącą. Igły są zielone z niebieskoszarym odcieniem.
Jałowiec chiński ‘Stricta’
Jałowiec chiński ‘Stricta’ (Juniperus chinensis ‘Stricta’) to wolno rosnący krzew należący do rodziny cyprysowatych, dekoracyjna odmiana jałowca chińskiego. Po 10 latach osiąga 3 metry wysokości i 1 metr średnicy. ‘Stricta’ charakteryzuje się regularną, stożkową koroną i spiczastym wierzchołkiem. Jego igły są miękkie, kłujące, niebiesko-zielone. Zimą zmieniają zabarwienie na stalowo-niebieskie, a pojawiające się młode igły mają biały kolor. Pędy jałowca chińskiego ‘Stricta’ są sztywne, ułożone pionowo, z licznymi, krótkimi rozgałęzieniami, równomiernie rozproszone po całej powierzchni korony. Odmiana ‘Stricta’ polecana jest do ogrodów skalnych i japońskich, do nasadzeń w parkach, w ogrodach miejskich, a także w pojemnikach na tarasy i balkony. Doskonały na nieformowane żywopłoty.
Jałowiec chiński ‘Stricta’, źródło: depositphotos.com
Uprawa jałowca chińskiego ‘Stricta’
Odmiana ‘Stricta’ ma skromne wymagania uprawowe. Poradzi sobie na wszystkich glebach lekkich, przepuszczalnych, piaszczystych oraz ubogich w składniki pokarmowe. Dobrze czuje się na stanowisku suchym i słonecznym, jest odporny na mrozy i suszę. Do sadzenia najlepiej wybrać rośliny uprawiane w pojemnikach, lub z bryłą korzeniową. ‘Stricta’ powinien być posadzony wczesną wiosną. Dzięki gęstemu ułożeniu pędów i zwartej formie krzewy te są odporne na zniekształcenia spowodowane obfitymi opadami śniegu. ‘Stricta’ doskonale znosi cięcia. Roślinę można przycinać regulując jej pokrój i wielkość jeżeli rośnie zbyt ekspansywnie. Odporny na zanieczyszczenia powietrza i ataki szkodników. Posiada płytki system korzeniowy, źle znosi przesadzanie.
Fot. główna: Jałowiec chiński ‘Hetzii’, autor: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org