Gnojowica i Gnojówka – nawozy pochodzenia zwierzęcego

1 dzień temu
Zdjęcie: Gnojowica i Gnojówka


Od razu zaznaczamy, iż gnojowica czy też gnojówka pochodzenia zwierzęcego jest w ogrodach przydomowych raczej niestosowana, a to ze względu na intensywny zapach a także groźbę przenawożenia. I naprawdę jest tyle innych nawozów pochodzenia zwierzęcego, jak choćby oborniki granulowane, iż lepiej od gnojowicy i gnojówki trzymać się z daleka, czy też trzymać te nawozy z daleka od ogrodów Ale to nie oznacza, iż nie można się o nich czegoś interesującego dowiedzieć.

Natomiast gnojówki pochodzenia roślinnego jak gnojówka z pokrzywy, gnojówka ze skrzypu polnego czy inne tego typu gnojówki roślinne są w ogrodach przydomowych niezwykle pożądane!

Co to jest gnojowica

Gnojowica to płynna mieszanina składająca się z kału i moczu zwierząt gospodarskich, wzbogacona o wodę technologiczną oraz resztki pasz. Jest to cenny nawóz naturalny, powszechnie wykorzystywany w rolnictwie do nawożenia roślin uprawnych. Charakteryzuje się zawartością suchej masy w przedziale od 8% do 10%, choć jej dokładna wartość może się różnić w zależności od warunków powstawania i przechowywania. Gnojowica najczęściej powstaje w systemach bezściółkowego chowu bydła i trzody chlewnej.

Co to jest gnojówka

W odróżnieniu od gnojowicy, gnojówka to przefermentowany mocz zwierząt gospodarskich, zawierający jedynie niewielką domieszkę kału. Jest ona zbierana z pomieszczeń inwentarskich, w których stosuje się tak zwany system płytkiej ściółki.

Gnojowica a gnojówka

Gnojowica i gnojówka, choć często mylone ze względu na swoją płynną formę i pochodzenie od zwierząt gospodarskich, różnią się fundamentalnie składem. Gnojowica jest kompleksową mieszaniną obejmującą zarówno stałe (kał) jak i płynne (mocz, woda) komponenty, podczas gdy gnojówka to przede wszystkim przefermentowany mocz. Ta zasadnicza różnica w składzie determinuje odmienne profile chemiczne obu nawozów, co z kolei wpływa na ich specyficzne zastosowania w rolnictwie.

Gnojowica i Gnojówka, autor: Slurry Spreading by Keith Evans, CC BY-SA 2.0, commons.wikimedia.org
Rozróżnienie między gnojowicą a gnojówką jest kluczowe, ponieważ ich odmienna geneza prowadzi do znaczących różnic w profilach składników odżywczych. Gnojówka, będąca głównie moczem, będzie naturalnie bogatsza w gwałtownie dostępne składniki, takie jak potas i azot, ale będzie wykazywać niedobory fosforu. Gnojowica, zawierająca również kał, dostarcza szerszego spektrum składników odżywczych, w tym większe ilości fosforu i materii organicznej. Ta specjalizacja składu oznacza, iż nie są one wzajemnie zamienne, ale raczej uzupełniają się, wymagając odmiennych strategii zarządzania i ukierunkowanych zastosowań, aby zaspokoić specyficzne potrzeby pokarmowe roślin i uniknąć niezrównoważenia. W rezultacie, rolnicy muszą rozumieć te rozróżnienia, aby optymalnie zarządzać nawożeniem, zamiast traktować wszystkie płynne nawozy naturalne jako jednorodne.

Wpływ gnojowicy i gnojówki na środowisko

Zarządzanie gnojowicą i gnojówką wiąże się z potencjalnymi zagrożeniami dla środowiska, które są adresowane przez szczegółowe ramy regulacyjne na poziomie krajowym i unijnym.

Potencjalne ryzyka środowiskowe

  • Zanieczyszczenie Wód: Niewłaściwe zarządzanie może prowadzić do przedostawania się azotu i fosforu zawartych w gnojowicy i gnojówce do wód gruntowych i powierzchniowych, co skutkuje eutrofizacją. W celu ochrony zbiorników wodnych wprowadzono ścisłe strefy buforowe.
  • Emisja Gazów: Gnojowica jest znaczącym źródłem emisji amoniaku (NH₃), tlenków azotu (NOₓ) i metanu (CH₄). Emisje amoniaku są szczególnie wysokie, gdy gnojowica jest rozprowadzana metodą rozbryzgową. Zwiększona zawartość materii organicznej w glebie po zastosowaniu gnojowicy może prowadzić do wyższych emisji podtlenku azotu (N₂O) w wyniku denitryfikacji, zwłaszcza przy wysokiej zawartości azotu amonowego i węgla.
  • Zapach: Rozkład gnojowicy wiąże się z nieprzyjemnymi zapachami, które mogą być uciążliwe zarówno dla rolników, jak i sąsiadów.
Gnojowica i gnojówka, jako płynne nawozy naturalne, odgrywają strategiczną rolę w nowoczesnym rolnictwie, oferując unikalne korzyści w porównaniu z innymi nawozami i wpływając na ekonomię gospodarstwa.

Gnojowica i Gnojówka w porównaniu z innymi nawozami organicznymi

Nawozy naturalne vel nawozy organiczne, takie jak obornik, gnojówka, gnojowica i pomiot ptasi, są cennym źródłem składników odżywczych i próchnicy. Gnojowica i gnojówka, będąc w formie płynnej, charakteryzują się szybszą dostępnością składników odżywczych w porównaniu do stałego obornika. Pomiot ptasi zawiera kilkukrotnie więcej azotu niż obornik i wyższą zawartość suchej masy. Należy pamiętać, iż roczny limit azotu wynoszący 170 kg N/ha dotyczy wszystkich tych nawozów naturalnych.

Fot. główna: Adrian Plaxton, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Idź do oryginalnego materiału