Natura zmienia się na naszych oczach. Chociaż przyzwyczailiśmy się do widoku wielu gatunków zwierząt – czy to na żywo, czy chociażby w filmach dokumentalnych – nie jest powiedziane, iż za kilka lat nie pozostaną po nich wyłącznie utrwalone wspomnienie. Wśród nas mieszkają gatunki zagrożone wyginięciem i wcale nie jest ich mało.
Różnorodność na Ziemi
Naukowcy szacują, iż człowiek nie odkrył jeszcze wszystkich żyjących na Ziemi zwierząt i roślin. Zdaniem badaczy wielu też nie zdąży poznać, bo te szybciej znikną z naszej planety, nim zostaną dostrzeżone. Równie realny jest też scenariusz, iż wiele zwierząt niebawem pozostanie jedynie zapisem na kartach historii. Niestety nie są to pojedyncze przypadki.
W publikowanej od wielu lat przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych znajdziemy długą listę zwierząt (niemal 40 tysięcy!), którym grozi wyginięcie. Dokument jest też informacją o populacji gatunków, ich siedliskach oraz czyhających na nich zagrożeń.
Księga klasyfikuje rośliny i zwierzęta w kilku kategoriach. Gatunki zagrożone wyginięciem w najwyższej grupie ryzyka nazywa się krytycznie zagrożonymi. To te, których w naszym otoczeniu zostało najmniej.
Lokalny rejestr
O tym, iż sprawa nie jest od nas odległa i nie dotyczy włącznie zwierząt i roślin z dalekich zakątków świata, niech świadczy fakt, iż w naszym kraju, na wzór globalnego projektu, powstała Polska Czerwona Księga Zwierząt. Rejestr zawiera listę rodzimych, ginących gatunków zwierząt, wraz z dokładnym ich opisem oraz rozmieszczeniem.
Z dokumentu możemy dowiedzieć się, iż tarpan i tur uznane są w Polsce za gatunki wymarłe. Jaszczurka zielona i sęp płowy uchodzą w naszym kraju za zwierzęta zanikłe lub prawdopodobnie zanikłe. Bacznie pilnować musimy też m.in. węża Eskulapa, kozic, żbików czy żubrów.
Poznaj gatunki zagrożone wyginięciem – 6 przykładów
Odpowiednia wiedza na temat zwierząt oraz prawidłowa ich ochrona może pomóc ocalić wiele z nich przed zniknięciem. Nie zmienia to jednak faktu, iż gatunki zagrożone wyginięciem są w potrzebie. Kto dokładnie?
Świneczka karłowata
Pod tą uroczą nazwą kryje się gatunek ssaka z rodziny świniowatych. To najmniejsza (jej wzrost nie przekracza 30 cm) i bardzo rzadka dzika świnia. Zwierzęta te zostały wyparte ze swojego naturalnego domu. Już w latach 60. ubiegłego wieku uważano, iż wymarły. w tej chwili gatunek ten uznaje się za krytycznie zagrożony. Niewielka populacja świneczki karłowatej żyje w Indiach.
Norka europejska
Kiedyś zwierzę to był powszechne w całej Europie, dziś nazywa się go gatunkiem krytycznie zagrożonym. Ten ssak z rodziny łasicowatych jest aktywny w nocy i o zmierzchu. Dobrze pływa i nurkuje. Dlaczego osobników norki europejskiej jest tak mało? Wśród powodów wymienia się m.in.: konkurencję ze strony norek amerykańskich, które są sprawniejszymi łowcami oraz zanikanie naturalnych siedlisk.
Ryś iberyjski
Zwierzęta te wymienia się wśród najbardziej zagrożonych wyginięciem kotowatych. To skuteczni i zwinni myśliwi o charakterystycznym wyglądzie. Rysie iberyjskie przegrywają walkę m.in. z utratą swojego naturalnego środowiska i zmniejszeniem liczby królików, które są ich głównym pożywieniem. Pocieszający jest fakt, iż dzięki odpowiednim działaniom udaje się odbudować populację rysia iberyjskiego.
Ara modra
Ma około pół metra wysokości, piękne niebieskie pióra i… bardzo trudno zobaczyć ją na wolności. Ara modra (gwiazda jednego z filmów animowanych dla dzieci) do niedawna żyła wyłącznie w niewoli. Organizacje zajmujące się ochroną przyrody potwierdzały, iż wszystkie ptaki tego gatunku, żyjące na wolności wymarły. Dzięki „misji ratunkowej” udało się stworzyć hodowlę niebieskich papug. Pierwsze ptaki ponownie zamieszkały w brazylijskich lasach. Wciąż jednak jest ich niewiele.
Wombat australijski
Jego ciało ma ciężką, masywną budowę i piękne futro, które stało się jego zgubą. Chociaż żyje na otwartych terenach, najłatwiej dostrzec go nocą, kiedy to staje się aktywny i wychodzi z nory. Z wyglądu przypomina trochę bobra, trochę chomika. Całkiem niedawno, bo pod koniec XX wieku, futro wombata australijskiego było tak atrakcyjne i cenne, iż gatunek był na skraju wyginięcia.
Chomik europejski
Ten zwierzak to dziki odpowiednik popularnych domowych pupili. Jeszcze mieszka na łąkach i w lasach. Jeszcze, ponieważ chomik europejski jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem. Kilka lat temu, gdy oceniano gatunek, nic nie zwiastowało takie tragedii. Gryzoń zniknął z wielu siedlisk we Francji, Niemczech i Europie Wschodniej (występuje także w Polsce). Eksperci obawiają się, iż bez odpowiedniego wsparcia, w ciągu 30 lat chomik europejski wyginie.
Przeczytaj też: Dlaczego ochrona zwierząt zagrożonych wyginięciem jest tak ważna