Eukaliptus – hodowla, adekwatności i zastosowanie

Eukaliptus to roślina, której wszechstronne adekwatności wykorzystywano już wieki temu w medycynie naturalnej przez Aborygenów. Dziś olejek eukaliptusowy i ekstrakty z tej australijskiej rośliny pomagają nie tylko przy przeziębieniach i stanach zapalnych, ale też w pielęgnacji skóry, walce ze stresem i poprawie koncentracji. Dzięki różnorodnym gatunkom eukaliptus staje się także popularną ozdobą w ogrodach i wnętrzach.

Rodzaje i hodowla

Eukaliptusy pochodzą z Australii, ale dziś można je znaleźć na całym świecie, w tym w subtropikalnych rejonach Afryki i Ameryki Południowej. Należy do nich około 600 gatunków, z których najpopularniejsze to eukaliptus królewski, eukaliptus cytrynowy, eukaliptus tęczowy i niebieski. Wysokość tych drzew różni się znacząco – niektóre mogą osiągać nawet 100 metrów, co czyni je jednymi z najwyższych roślin na świecie. W uprawie domowej preferowane są mniejsze odmiany. Mogą być one hodowane jako rośliny doniczkowe, choć wymagają one jasnego stanowiska i odpowiedniego podlewania, szczególnie w okresie letnim​.

fot. Nathan Johnson; CC BY-NC-SA 2.0 Deed

Aby uprawiać eukaliptus w domowych warunkach, warto zapewnić mu żyzną i przepuszczalną glebę. Młode rośliny należy regularnie podlewać, natomiast dorosłe drzewa dobrze znoszą susze dzięki naturalnej odporności. Hodowla w klimacie umiarkowanym jest jednak utrudniona. Eukaliptus nie jest odporny na mróz, dlatego w Polsce najlepiej uprawiać go w donicach. Można je bowiem przenieść do wnętrz na zimę​.

Właściwości

Eukaliptus jest znany ze swoich licznych adekwatności leczniczych, głównie dzięki zawartości olejku eukaliptusowego bogatego w eukaliptol, cytronellal i garbniki. Olejek ten wykazuje silne działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, co sprawia, iż jest niezastąpiony przy przeziębieniach, infekcjach dróg oddechowych oraz przy problemach skórnych, takich jak łupież czy infekcje skóry. Dodatkowo olejek eukaliptusowy stosowany w inhalacjach ułatwia odkrztuszanie i łagodzi ból gardła, a także wspiera leczenie zapalenia zatok i astmy​.

fot. Sydney Oats; CC BY 2.0 Deed

W aromaterapii eukaliptus działa uspokajająco i pomaga łagodzić stres oraz zmęczenie. Jego zapach pobudza umysł, a kąpiel z dodatkiem olejku działa relaksująco i wspiera zasypianie. Eukaliptus może także łagodzić bóle mięśniowe i stawowe. Maści i olejki z jego dodatkiem są często stosowane na schorzenia reumatyczne oraz przy bólach pleców​.

Zastosowanie eukaliptusa

Eukaliptus wykorzystuje się nie tylko w medycynie, ale i w przemyśle kosmetycznym oraz spożywczym. Jego olejek znajduje zastosowanie w produkcji maści, płynów do płukania ust, naturalnych past do zębów oraz w preparatach dla cery dojrzałej, ze względu na jego właściwości przeciwzmarszczkowe. Jako składnik aromatyczny, liście eukaliptusa aromatyzują potrawy mięsne, np. dziczyzny i zup​.

fot. Jean and Fred Hort; CC BY 2.0 Deed

Eukaliptus ma również zastosowanie w przemyśle drzewnym, jako surowiec budowlany i meblarski. Drewno to cechuje wysoka odporność na gnicie, co czyni je materiałem idealnym do produkcji mebli oraz jako materiał budulcowy. Ciekawym faktem jest także to, iż naturalne pożary, które mogą zagrażać tym drzewom, w rzeczywistości wspierają ich odnowę. Ciepło z ognia sprawia, iż nasiona eukaliptusa wydostają się z owoców i zaczynają kiełkować, umożliwiając odrodzenie się lasu​.