Dlaczego warto kompostować?
Szacuje się, iż choćby 40–50% naszych domowych odpadów to tzw. bioodpady – resztki roślinne, skórki owoców i warzyw, fusy z kawy czy zioła. Wyrzucane do kosza i trafiające na składowiska nie tylko marnują swój potencjał jako nawóz, ale również generują emisje metanu, silnego gazu cieplarnianego. Kompostowanie to prosty sposób na zamknięcie obiegu materii i realne ograniczenie śladu węglowego gospodarstwa domowego.
Od czego zacząć?
Na początku warto zdecydować, gdzie chcemy kompostować: w ogrodzie, na działce czy na balkonie. Dla posiadaczy choćby niewielkiego ogródka najłatwiejszym rozwiązaniem jest klasyczny kompostownik ogrodowy: drewniany, plastikowy lub zrobiony samodzielnie z palet. W przypadku mieszkań sprawdzi się kompostownik balkonowy lub domowy, np. z systemem Bokashi lub kompostownikiem z dżdżownicami (tzw. vermikompostownikiem).
Najważniejsze zasady? Kompostownik powinien być zacieniony, przewiewny i mieć odpływ nadmiaru wilgoci. Regularne przerzucanie materiału przyspiesza proces rozkładu, a zachowanie odpowiednich proporcji odpadów zielonych i brązowych zapewnia równowagę biologiczną.
Co wrzucać do kompostownika latem?
Lato to czas obfitości warzyw i owoców, dlatego właśnie teraz najłatwiej o dobry materiał kompostowy. Wrzucać można m.in.:
odpadki kuchenne: skórki z warzyw i owoców, obierki ziemniaków, liście sałaty, fusy z kawy i herbaty (bez woreczków), skorupki jajek;
odpady ogrodowe: trawa, liście, chwasty bez nasion, ścięte zioła, zwiędłe kwiaty, łodygi warzyw;
suche materiały: papierowe ręczniki (czyste), tektura, suche liście, rozdrobnione gałązki, trociny.
Dla utrzymania równowagi w kompostowniku ważne jest zachowanie proporcji ok. 1:1 między odpadami zielonymi (bogatymi w azot – świeże resztki roślinne) a brązowymi (bogatymi w węgiel, suche liście, papier, trociny). Kompost powinien być lekko wilgotny, ale nie mokry.
Czego unikać?
Do domowego kompostownika nie należy wrzucać mięsa, ryb, produktów mlecznych, oleju, chorych roślin, resztek gotowanych potraw ani cytrusów w nadmiarze. Te materiały przyciągają szkodniki, powodują nieprzyjemny zapach lub zakwaszają kompost. Należy także unikać roślin traktowanych pestycydami oraz materiałów z tworzyw sztucznych czy metalu.
Jak poznać, iż kompost jest gotowy?
Proces kompostowania trwa zwykle od 2 do 6 miesięcy, w zależności od temperatury, wilgotności i rodzaju materiałów. Gotowy kompost ma ciemnobrązowy kolor, ziemisty zapach i sypką konsystencję. Można go stosować jako ściółkę pod rośliny, domieszkę do ziemi w doniczkach, lub naturalny nawóz do grządek i warzywników.
Kompostowanie to styl życia
Własny kompostownik to krok w stronę bardziej świadomego, ekologicznego stylu życia. Oprócz wymiernych korzyści dla ogrodu i planety, to także sposób na budowanie relacji z naturą i zrozumienie, iż resztki nie muszą być odpadem, mogą być początkiem czegoś wartościowego. Latem, gdy natura daje nam najwięcej, warto nauczyć się tego, jak z jej darów korzystać mądrze i z szacunkiem.