1 rok temu
Cykoria liściowa (Cichorium intybus var. foliosum) czy inaczej Cykoria liściasta to rodzaj cykorii, która nie tworzy zwartych główek, jej liście tworzą bowiem rozetę. Jest to warzywo liściaste, dwuletnie. Tego rodzaju cykorii się nie pędzi jak w przypadku cykorii sałatowej, ani nie bieli co ma miejsce w uprawia cykorii endywii. Jej liście, choć zielone, nie mają w sobie aż tyle goryczy jak te niebielone cykorii sałatowej. Uprawa jest niezwykle prosta a plony bardzo obfite. Warto uprawiać cykorię liściastą ze względu nie tylko na walory smakowa, ale również dlatego, iż to bogate źródło składników odżywczych przez większą część roku.
Jak wygląda cykoria liściowa
Cykoria liściowa ma lancetowate, długie liście barwy intensywnie zielonej, w zależności od odmiany mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze. Wyglądem przypominają nieco liście mniszka lekarskiego. Zarówno blaszka liściowa jak i ogonki są jadalne. Blaszka liściowa jest bardzo delikatna i miękka, natomiast ogonki są kruche i chrupiące.
Cykorię liściową powinno się wykorzystać zaraz po zerwaniu liści, gdyż w temperaturze pokojowej bardzo gwałtownie więdną. By nieco przedłużyć ich świeżość pęczek liści należy umieścić ogonkami w pojemniku w wodą i wstawić do lodówki. By maksymalnie przedłużyć plonowanie cykorii liściastej trzeba najpierw obrywać liście zewnętrzne powalając by środek rozety wypuszczał wciąż świeże. Jest to warzywo bardzo plenne, a zbiory realizowane są od maja do pierwszych większych przymrozków. Wytrzymują bowiem te niewielkie zarówno wiosenne jak i jesienne.
Cykoria liściowa – Cykoria liściasta, źródło: depositphotos.com
Cykoria liściasta – uprawa
Cykorię liściową można uprawiać bezpośrednio w gruncie, ale też pod osłonami w szklarniach i tunelach foliowych, również tych nieogrzewanych.
Cykoria liściasta jest rośliną wręcz dziecinnie prostą w uprawie. Wystarczy średnio żyzna ziemia, najlepiej uniwersalna o odczynie obojętnym, żeby nie była ani zbyt lekka ani zbyt ciężka. Podłożem powinno zostać przed wysianiem przekopane na głębokość szpadla, bo cykoria liściowa lubi dobrze uprawione gleby. Miejsce najlepiej słoneczne. jeżeli jednak nie jesteśmy w stanie spełnić tych wymagań, to roślina ta poradzi sobie w dużo słabszej glebie, tylko plony może nie będą aż tak spektakularne.
Nasiona cykorii liściastej wysiewa się wprost do gruntu od marca do końca maja, a jeżeli będziemy zbierać systematycznie tylko zewnętrzne liście, pozostawiając środek rozety, to warzywo będzie gościć na naszych talerzach od maja aż do przymrozków.
Nasiona sieje się na głębokości 1-1,5 cm i delikatnie zasypuje ziemią. Odstępy między rzędami powinny wynosić ok. 30-40 cm.
Cykoria liściowa – odmiany
O ile na południu i zachodzie Europy cykoria liściowa jest bardzo popularna w kuchni, to u nas niestety wciąż jeszcze gości rzadko, zbyt rzadko. Dlatego zachęcamy do wysiewania tego niezwykle prostego w uprawie warzywa, które jest prawdziwą skarbnicą składników pokarmowych. Dostępne są u nas dwie odmiany cykorii liściowej:
Cykoria liściowa ‘Spadona’
Cykoria liściowa ‘Spadona’ (Cichorium intybus var. foliosum ‘Spadona’) to odmiana niezwykle plenna, którą od momentu wysiania w marcu (można wysiewać do końca maja) zbiera się aż do przymrozków. Najlepiej pozyskiwać sukcesywnie liście zewnętrzne, ale i ścięta w całości będzie się kilkakrotnie w ciągu sezonu odradzać. Liście są delikatne zarówno w budowie jak i w smaku, a ogonki kruche. Kształtem przypominają liście mniszka lekarskiego i tworzą rozety.
Można ją uprawiać zarówno w gruncie jak i pod osłonami. Nie wymaga szczególnie żyznego podłoża, wystarcza jej to średniej jakości. Nasiona sieje się na głębokości 1-2 cm i delikatnie przykrywa ziemią. Odległości między rzędami powinny wynosić ok. 30 cm. Należy dbać o systematyczne podlewanie uprawy, jeżeli nie pada. Nie można jednak roślin przelewać. Nasiona kiełkują już po dwóch tygodniach. Warzywa są gotowe do pierwszych zbiorów są już maju (te wysiane w marcu).
Cykoria liściasta ‘Biondissima Di Trieste’
Cykoria liściasta ‘Biondissima Di Trieste’ (Cichorium intybus var. foliosum ‘Biondissima Di Trieste’) to również bardzo plenna odmiana cykorii liściastej o liściach intensywnie zielonych, wydłużonych, o odwrotnie jajowatym kształcie, tworzących odziomkowe rozety. Liście są delikatnej struktury i mają chrupkie ogonki. To cenione warzywo nie tylko ze względu na swój delikatny, orzechowy smak, ale również dlatego, iż jest bardzo wartościowe odżywczo.
I w wypadku tej odmiany uprawa jest bardzo prosta, bo wystarczy wysiać nasiona z początkiem marca do końca maja a po niespełna dwóch miesiącach można się już cieszyć bogactwem smaku cykorii liściastej. Pierwsze listki są gotowe do zbioru już po 35 dniach od wysiania nasion. choćby ścięte wszystkie, będą się odradzały aż do października, gwarantując w trakcie sezonu kilkukrotny zbiór.
Nasiona wysiewa się w rzędach oddalonych od siebie o 20 cm na głębokości ok. 1,5 cm. Ziemia może być przeciętna, ale stanowisko powinno być nasłonecznione. Odmiana ta znosi dobrze lekkie przymrozki, zarówno te wiosenne jak i jesienne.
Właściwości cykorii liściowej
Sałata liściowa zawiera duże ilości witamin A, PP, C, B1, B6 oraz soli mineralnych: wapnia, fosforu, potasu oraz żelaza. Ma sobie również związki chemiczne mające pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Pozytywnie oddziałuje na chorych cierpiących na choroby nerek i wątroby. Ma silnie działanie odkwaszające organizm. Wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn.
Zastosowanie cykorii liściastej
Cykorię liściową najlepiej jest spożywać świeżą. Można ją kłaść na kanapki dokładnie tak samo jak sałatę. Jest doskonałym dodatkiem do surówek i sałatek. Świeżymi listkami można posypać upieczoną pizzę czy zapiekankę, jak to czyny się z rukolą. Można ją również wrzucać do zup, np. gotując zupę jarzynową czy botwinkę. Po zblanszowaniu z cebulką, czosnkiem na maśle może być dodatkiem do dań obiadowych, albo jajecznicy. Ale najlepiej smakuje i ma najwięcej wartości zjadana świeża, bezpośrednio po zerwaniu.
Fot. główna: Goldlocki, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
