Pomimo tego, iż czas od wysiania rzodkiewki jest stosunkowo krótki, to nierzadko przytrafiają się choroby rzodkiewki. Najczęściej są wynikiem nieprawidłowej pielęgnacji, choćby zbyt obfitego podlewania, ale nie tylko. Często również uaktywniają się szkodniki rzodkiewki, doprowadzając nierzadko do całkowitego zniszczenia uprawy. Warto więc poznać zagrożenia jakie czyhają na uprawę rzodkiewek by im zapobiegać i skutecznie zwalczać.
Choroby rzodkiewki i Szkodniki rzodkiewki – pchełki, autor: Whitney Cranshaw, CC BY 3.0 us, commons.wikimedia.org
Choroby rzodkiewki
Jest kilka chorób, które można zaobserwować w uprawie rzodkiewki, na szczęście występują dość rzadko. Rzodkiewka lubi chłody, czego większość patogenów już niekoniecznie (niestety wyjątkiem jest tu mączniak rzekomy) i ma stosunkowo krótki okres wegetacji. Niemniej jeżeli ma choćby za dużo wilgoci w podłożu, to jest to zaproszeniem dla np. chorób grzybowych. Ale nie tylko one atakują rzodkiewkę.
Czerń krzyżowych – Czerń rzodkiewki
Warzywa krzyżowe, do których zalicza się rzodkiewka dość często zapadają na chorobę grzybową czerń krzyżowych. Chorobę tę wywołuje grzyb Aphanomyces raphani. Skutkiem jest rzodkiewka czarna w środku. Ale zanim stanie się czarna, początkowo pojawiają się na skórce rzodkiewki szarawe, ciemniejące z czasem przebarwienia oraz zgrubienia, które w końcu pękają tworząc poprzeczne ranki stające się miejscami atakowanymi przez inne patogeny. Rozwojowi czerni rzodkiewki sprzyja właśnie wysoka wilgotność podłoża.
Mączniak rzekomy rzodkiewki
I mączniak rzekomy i rzodkiewka lubią niskie temperatury, mączniak do tego dużą wilgotność gleby i powietrza. Dlatego tak ważne w pielęgnacji rzodkiewki jest jej systematyczne, ale tylko umiarkowane podlewanie. Mączniak rzekomy rzodkiewki jest wywoływany przez grzyb o nazwie Peronospora parasitica. Objawy choroby widoczne są zarówno na liściach jak i korzeniach rzodkiewki. Na liściach są to żółte plamy na ich wierzchu, a analogicznie w tych samych miejscach na spodzie liści pojawia się biały, mączysty nalot. Natomiast korzeń pokrywa się nierównomiernymi plamami, które wraz w zrostem warzywa powiększają się, a tkanka w ich obrębie zaczyna się wykruszać powodując charakterystyczne spękania.
Może jednak być tak, iż mączniak rzekomy rzodkiewki zaatakuje rośliny zaraz po ich wysianiu doprowadzając do zamarcia wschodów.
Parch zwykły rzodkiewki
Parch zwykły to odglebowa choroba bakteryjna powodowana przez bakterie o nazwie Streptomyces scabies. Symptomami parcha zwykłego na rzodkiewce są niewielkie zgrubienia i białe plamki na skórce korzenia rzodkiewki, które z czasem zaczyna otaczać biała obwódka, a same plamki pokrywają się ciemniejszym nalotem. Ta choroba bakteryjna rzodkiewki pojawia się najczęściej wówczas, gdy warzywo rośnie w podłożu o wysokim pH oraz o dużej zawartości wapnia.
Jak chronić rzodkiewkę przed chorobami
By nie być zmuszonym do stosowania oprysków chemicznych do zwalczenia powyższych chorób bardzo ważna jest profilaktyka. A najlepszą jest stosowanie płodozmianu, czyli nie wysiewanie rzodkiewki oraz innych warzyw krzyżowych w tym samym miejscu przez 3-4 kolejne lata.
A wszystkiego o zasadach płodozmianu, o tym jakie warzywa sadzić obok siebie, o złym sąsiedztwie warzyw i o wielu innych zasadach uprawy warzyw dowiecie się z naszego poradnika:
Płodozmian warzyw
jeżeli w danym sezonie wystąpiła któraś z chorób, konieczne jest odkażenie. Dotyczy to zwłaszcza upraw pod osłonami. Odkażanie szklarni czy tunelu foliowego zapewni uprawom bezpieczeństwo w następnym sezonie. Ważne jest również systematyczne odkażanie narzędzi. Kolejny doskonały sposób na uniknięcie chorób rzodkiewki to zaprawianie nasion. Natomiast ze względu na parcha rzodkiewki, warzyw tych nie sadzi się na ziemiach bogatych w wapń, czyli glebach zasadowych.
Zdrowe plony umożliwi również zakup odmian odpornych na choroby rzodkiewki.
W celu ochrony rzodkiewek przed chorobami a także w celu ich zwalczenia można również samodzielnie przygotować napary, wyciągi czy wywary z roślin i podlewać nimi uprawę rzodkiewki bądź stosować opryski.
Szkodniki rzodkiewki
Rzodkiewka nie ma wielu wrogów jeżeli chodzi o szkodniki, za to są one bardzo dokuczliwe jeżeli się pojawią, a gdy zaatakują w dużej liczbie, niestety są w stanie gwałtownie rozprawić się z całą uprawą rzodkiewki i pozbawić nas plonów.
Choroby rzodkiewki i Szkodniki rzodkiewki – śmietka kapuściana, autor: Rasbak, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org
Śmietka kapuściana na rzodkiewce
Śmietka kapuściana (Delia radicum) jest muchówką, owadem groźnym dla upraw warzyw kapustowatych, zwłaszcza gdy występuje w dużej ilości. Oczywiście to nie same muchy żywią się roślinami, a ich larwy, które wylęgają się z jaj, które muchówki składają w glebie i na szyjce korzeniowej rzodkiewki. Żółtobiałe larwy wgryzają się w korzeń uszkadzając tym samym tkanki, co objawia się brązowymi przebarwieniami i zmianami gnilnymi. W jednej roślinie może się znaleźć choćby kilkaset larw. Taka podziurkowana i zniekształcona rzodkiewka nie nadaje się już do spożycia. Komu by się chciało jeść, gdy zobaczyłby robaki w rzodkiewce. Robaczywe rzodkiewki nadają się już tylko do utylizacji.
Pchełki na rzodkiewce
Na rzodkiewce może żerować kilka rodzajów pchełek. Są to Pchełka smużkowana ( Phyllotreta nemorum), Pchełka falistosmuga (Phyllotreta undulata) oraz Pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes). Pchełki to malutkie, różnobarwne chrząszcze, które wygryzają malusieńkie, okrągłe otwory w liściach warzyw kapustowatych, w tym właśnie rzodkiewki. Żerują przeważnie nocą, gdy temperatura jest wysoka i jest sucho. Potrafią liście rzodkiewki zamienić w sito. jeżeli zagoszczą na siewkach i młodych rzodkiewkach, to niestety najczęściej unicestwiają całą uprawę. Można przed nimi chronić liście rzodkiewki osłaniając szczelnie warzywa agrotkaniną.
Uprawa rzodkiewki może zostać zaatakowana również przez mszyce, wciornastki, miniarki, nicienie oraz ziemiórki, ale to już rzadko.
Jak chronić rzodkiewkę przed szkodnikami
Ważne w ochronie rzodkiewki przez szkodnikami jest stosowanie kilku zasad:
- uprawa współrzędna warzyw
- stosowanie płodozmianu
- zakup nasion takich odmian, które są odporne na ataki szkodników
- stosowanie tablic lepowych, które alarmują o pojawieniu się szkodników
- systematyczne odchwaszczanie uprawy
- likwidacja resztek pożniwnych w których zimują szkodniki
- stosować profilaktyczne i interwencyjne opryski z przygotowanych naparów i wywarów
Fot. główna: depositphotos.com