Agama brodata
Agama brodata (Pogona vitticeps) to gatunek jaszczurki z rodziny agamowatych żyjącej na suchych siedliskach kontynentu australijskiego – na ciepłych sawannach i stepach pokrytych trawą.
Agamy brodate żyją około 11 lat i osiągają długość ciała 45–55 cm, z czego połowę stanowi ogon. Charakteryzują się mocną skórą pokrytą grubą warstwą łusek, co chroni je przed urazami i utratą płynów. Dzięki podstawowym kolorom szarym, beżowym i brązowo-czerwonym agamy brodate doskonale kamuflują się w środowisku naturalnym. Zwierzęta te mogą także zmieniać barwę swojej skóry w zależności od swojego nastroju i temperatury otoczenia.
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech agam brodatych jest ich broda, która składa się z ostro zakończonych łusek wokół głowy i grzbietu. Gdy zwierzę jest pobudzone, może nadymać podgardle, tworząc kolczastą brodę. W przypadku niebezpieczeństwa agamy brodate mogą unieść kolczaste gardło w imponujący wachlarz, którym lubią odstraszać wrogów.
Głowa jaszczurki ma trójkątny kształt. Z każdej strony znajduje się również owalny otwór. Jest to narząd słuchu agam brodatych. Na sklepieniu czaszki znajduje się trzecie oko, tak zwany narząd ciemieniowy, dzięki którego gad może dostrzec różnice w jasności.
Agamy brodate są popularnymi zwierzętami terrariowymi, ponieważ są łagodne i lubią bliskość z człowiekiem. jeżeli chcemy założyć terrarium dla jaszczurki tego gatunku, musimy pamiętać, iż dla jednego osobnika potrzebne jest około 120x60x60 cm przestrzeni. Zalecane jest terrarium szklane lub drewniane, wykonane z płyty meblowej. Ważne jest, aby zapewnić agamom brodatym dostęp do korzeni lub ścianek, po których będą się wspinać. Wymagają one także lampy UVB oraz lampy grzewczej.
Agamy brodate to zwierzęta wszystkożerne. Ich dietę stanowią głównie stawonogi, takie jak karaczany, świerszcze i szarańcza, ale również części roślin, takich jak roszponka, rukola i trzykrotka.
Agamy brodate są zwierzętami prowadzącymi dzienny tryb życia. Komunikują się ze sobą kiwaniem głowami, machaniem przednimi łapami i przysiadaniem na nich. W razie potrzeby potrafią biec na tylnych nogach. Żyją samodzielnie, a spotkania z innymi osobnikami zdarzają się tylko w czasie rozmnażania.
Pora godowa u agam brodatych przebiega na początku października. Samice wygrzebują tunel, do którego składają od 12 do 22 jaj w pergaminowych osłonkach i zagrzebują je. Inkubacja trwa 89–96 dni w temperaturze około 26°C. Po wyjściu z osłonek jajowych młode agamy brodate mierzą 9 cm. Po trzech miesiącach osiągają już 20 cm długości. W niewoli okres godowy przebiega od stycznia do sierpnia – w trakcie jednego sezonu samica potrafi wyprowadzić kilka lęgów.
Agamy brodate w środowisku naturalnym zapadają w stan hibernacji, która jest ich naturalnym sposobem na przetrwanie. Hibernują zimą, zwykle od listopada lub grudnia przez okres od 2 do 3 miesięcy. W tym czasie ich metabolizm spowalnia, a zwierzęta przechodzą w stan spoczynku (nie jedzą, nie piją i nie przemieszczają się), co pozwala im zaoszczędzić energię i przetrwać okres, w którym pożywienie jest trudno dostępne.
Agamy brodate nie muszą zapadać w stan hibernacji, jeżeli są hodowane w domowych warunkach, gdzie temperatura i oświetlenie są kontrolowane przez właściciela. Decyzja o wprowadzeniu jaszczurki w stan hibernacji powinna być zależna od kilku czynników, takich jak wiek, zdrowie, płeć i ogólny stan zwierzęcia.
Aby przygotować agamę brodatą do hibernacji, należy stopniowo obniżać temperaturę w terrarium do około 18°C w ciągu 3 tygodni, zmniejszać oświetlenie do 7–8 godzin dziennie, a później całkowicie wyłączyć światło. Przed hibernacją należy również ograniczyć ilość pokarmu i przerwać karmienie na 1 tydzień. W terrarium powinna być zapewniona woda do picia.
Po zakończeniu hibernacji agamę brodatą należy stopniowo przywracać do normalnych warunków, przez 3 tygodnie powoli zwiększając temperaturę i światło. Ważne jest, aby monitorować jaszczurkę podczas całego procesu hibernacji i unikać przerywania snu, ponieważ może to być szkodliwe dla zwierzęcia.
Agamy brodate to fascynujące stworzenia, które z pewnością zainteresują miłośników gadów i zwierząt terrariowych. Warto jednak pamiętać, iż to dzikie zwierzęta, które wymagają odpowiedniego traktowania i szacunku dla swojego naturalnego środowiska.
Źródła
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Pogona_vitticeps
2. https://www.zooplus.pl/magazyn/terrarystyka/portrety-zwierzat-terrariowych/agama-brodata
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Virtual-Pano. Licencja: CC BY 4.0.