Żaby wodne – co to za gatunek? Najważniejsze informacje

Żaba wodna – co to za gatunek?

Żaba wodna (Pelophylax kl. esculentus) to nazwa płazów, które są hybrydami. Powstały dzięki skrzyżowaniu dwóch gatunków – żaby jeziorkowej oraz żaby śmieszki. Co ciekawe, kijanka żaby wodnej osiąga nieco większe wymiary niż przeobrażone z niej zwierzę, ma bowiem choćby 12 cm długości. W Polsce wyróżniamy sześć gatunków żab. Dzieli się je umownie na żaby zielone i brunatne. Wśród zielonych wymienimy oczywiście wodną, jeziorkową i śmieszkę. Natomiast do brunatnych należą żaba moczarowa, żaba zwinka oraz żaba trawna.

Jak wygląda żaba wodna?

Samice żaby wodnej są zwykle większe niż samce, mierzą choćby do 11,5 cm. Jej wygląd zewnętrzny, z kolorystyką oscylującą wokół odcieni trawy i dodatkowo zdobiony jasną linią wzdłuż kręgosłupa, przypomina żabę jeziorkową. Takie podobieństwo często prowadzi do pomyłek. Charakterystycznymi elementami jej wyglądu są również silne, równomiernie zbudowane nogi oraz złoto-pomarańczowe oczy z poziomą źrenicą. Na skórze płaza można zauważyć brodawki oraz różnorodne, nieregularne ciemne plamy, które na kończynach przeobrażają się w pasy.

Jak odróżnić żabę od ropuchy?

Odróżnienie żaby od ropuchy może być najważniejsze dla niektórych osób, szczególnie tych, którzy chcą lepiej zrozumieć świat tych płazów. Podstawowe różnice dotyczą fizjologii i zachowania. Ropuchy mają zwykle grubszą i bardziej szorstką skórę niż żaby, które prezentują się gładko i błyszcząco. Również modzele godowe są bardziej wyraźne u samców ropuch (nieco większe niż u żab).

Co więcej, żaby z reguły wykazują większą zręczność w poruszaniu się. Ich skoki są bardziej dynamiczne, a nogi dłuższe i smuklejsze. Ropuchy natomiast charakteryzują się bardziej lądowym trybem życia. Przemieszczają się głównie na krótkich dystansach w poszukiwaniu pożywienia czy partnera do rozrodu. Warto również zwrócić uwagę na różnice w jajach obu tych grup: skrzek żab jest bardziej przejrzysty i śliski, podczas gdy jaja ropuch są otoczone bardziej lepką substancją.

Gdzie występuje żaba wodna?

Żaba wodna jest gatunkiem, który można znaleźć w różnych regionach Polski. Preferuje obszary z bogatymi zbiornikami wodnymi takimi jak jeziora, stawy czy rzeki. W okresie godowym, wiosną, można je z łatwością dostrzec w mniejszych zbiornikach wodnych, gdzie gromadzą się w celu rozrodu. Ważnym elementem ich środowiska jest obecność roślinności wodnej. Zapewnia im ona schronienie oraz miejsce na składanie skrzeku.

Osobniki występują zresztą nie tylko w naszym kraju. Żabę wodną można spotkać w całej Europie Środkowej. Obszar jej występowania niemal dokładnie pokrywa się z terenem, jaki zamieszkuje żaba jeziorkowa.

Tryb życia żaby wodnej

Płazy te prowadzą wodny tryb życia, szczególnie w okresie młodzieńczym. Kijanki, czyli młode żaby, przebywają w wodzie, gdzie rozwijają się do momentu przejścia w formę dorosłą. Później żaby wodne często pozostają w pobliżu wód. Zarówno w środowisku wodnym, jak i na lądzie, jest bardzo zwinna. Świetnie nurkuje i pływa, a przy tym daleko skacze.

Żaby wodne najczęściej zimują zagrzebane w mule. Ukrywają się już w październiku, kiedy pojawiają się pierwsze przymrozki. Zimę przeczekują całymi gromadami.

Czym żywi się żaba?

Żaby są zwierzętami owadożernymi, co oznacza, iż ich dieta opiera się głównie na owadach. Ich menu może obejmować różne typy owadów: muchówki, komary, motyle, pluskwiaki, ważki oraz chrząszcze i inne. Niektóre żaby ponadto żywią się dżdżownicami, pajęczakami i ślimakami, a także kijankami – choćby własnego gatunku.

Umiejętność chwytania pokarmu językiem, który jest niezwykle długi i lepki, sprawia, iż są zdolne do łapania choćby gwałtownie poruszających się ofiar. Ten wyjątkowy narząd ułatwia im polowanie, pozwala bowiem na zaskoczenie ofiary i błyskawiczne schwytanie jej. Podczas polowania żaby wykorzystują swoje doskonale rozwinięte oczy, które pozwalają im na lokalizację zdobyczy choćby w trudnych warunkach świetlnych.

Oprócz tego ważnym elementem diety żab są różne typy roślinności wodnej. Niektóre gatunki żab są wszystkożerne i potrafią zjadać zarówno zwierzęta, jak i rośliny, co sprawia, iż są one ważnym ogniwem w ekosystemie wodnym.

Rozmnażanie się żab

Rozmnażanie się żab jest procesem, który zwykle ma miejsce wiosną. W tym czasie żaby gromadzą się w mniejszych zbiornikach wodnych, gdzie zachodzą różne procesy godowe. Samce, w celu przyciągnięcia samic, wydają charakterystyczne dźwięki, które mogą być różne w zależności od gatunku.

Po kopulacji samice składają skrzek, który jest otoczony przez śliską substancję chroniącą przed drapieżnikami. Jaja są składane w wodzie, gdzie zachodzi proces rozwoju zarodków, które z czasem przeobrażają się w kijanki. Początkowo oddychają przez skrzela, ale w miarę rozwoju przechodzą metamorfozę, podczas której rozwijają się kończyny, zanikają skrzela, a rozwija się układ oddechowy oparty na płucach. Proces ten może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od gatunku.

Ochrona żab

Ochrona żab jest kluczowym elementem w zachowaniu równowagi ekosystemów, w których żyją. Żaby odgrywają istotną rolę w kontrolowaniu populacji owadów, a ich obecność jest wskaźnikiem harmonii ekosystemu. Niestety, wiele gatunków żab jest w tej chwili zagrożonych z powodu zanieczyszczenia wód, utraty siedlisk i globalnego ocieplenia. W Polsce żaba wodna została objęta ochroną częściową.

W celu ochrony żab konieczne jest podejmowanie działań mających na celu zachowanie ich siedlisk oraz ograniczenie negatywnego wpływu człowieka na ich środowisko życia. Edukacja ekologiczna, badania nad zachowaniem i biologią żab oraz kooperacja z lokalnymi społecznościami mogą być najważniejsze w utrzymaniu tych niezwykłych stworzeń dla przyszłych pokoleń.

Co warto wiedzieć o żabach wodnych? Podsumowanie

Żaby są fascynującymi stworzeniami, które od zawsze wzbudzały zainteresowanie zarówno naukowców, jak i miłośników przyrody. Ich niezwykłe życie, zróżnicowana dieta i unikalne strategie rozmnażania sprawiają, iż są one prawdziwym cudem natury.