5 godzin temu
Właściciele prywatnych posesji w całej Polsce mogą odetchnąć z ulgą, ponieważ nadchodzące zmiany w prawie znacząco uproszą dotychczas skomplikowane i czasochłonne procedury związane z usuwaniem drzew z ich własnych działek. Nowe przepisy, które wejdą w życie w lipcu 2025 roku, stanowią odpowiedź na liczne skargi i frustracje milionów Polaków, którzy przez lata zmagali się z biurokratycznymi przeszkodami przy próbach zarządzania drzewostanem na swoich nieruchomościach. Ta długo oczekiwana reforma prawa ma fundamentalnie zmienić sposób, w jaki władze lokalne traktują wnioski o usunięcie drzew, wprowadzając znacznie bardziej przyjazne dla obywateli rozwiązania.
Fot. Warszawa w Pigułce
Serce nowych regulacji stanowi wprowadzenie jednolitego, trzydziestopięciodniowego terminu, w którym odpowiedni organ administracji publicznej może zgłosić sprzeciw wobec planowanego usunięcia drzewa na prywatnej posesji. To pozornie techniczne rozwiązanie w rzeczywistości oznacza prawdziwą rewolucję w dotychczasowym systemie, ponieważ po upływie tego okresu właściciel działki automatycznie otrzymuje prawo do przeprowadzenia wycinki na podstawie mechanizmu znanego jako milcząca zgoda administracyjna. Ten instrument prawny eliminuje jeden z najczęstszych problemów, z jakimi borykali się dotychczas właściciele nieruchomości, czyli nieskończone oczekiwanie na decyzję urzędników.
Obecny system biurokratyczny, który nowe przepisy mają zastąpić, charakteryzuje się niezwykłą złożonością i wieloetapowością, co w praktyce oznacza, iż choćby pozornie proste usunięcie jednego drzewa może się przeciągać przez wiele miesięcy. Zgodnie z obowiązującymi w tej chwili regulacjami, urzędnik odpowiedzialny za sprawę ma dwadzieścia jeden dni na przeprowadzenie oględzin drzewa przeznaczonego do usunięcia, a następnie kolejne czternaście dni na ewentualne zgłoszenie formalnego sprzeciwu wobec planowanej wycinki. W teorii oznacza to, iż cała procedura powinna zakończyć się w ciągu maksymalnie trzydziestu pięciu dni, jednak praktyka pokazuje, iż rzeczywistość jest znacznie bardziej skomplikowana i nieprzewidywalna.
Głównym problemem dotychczasowego systemu okazuje się być chronic brak terminowości w przeprowadzaniu wymaganych oględzin przez urzędników. W wielu przypadkach kontrole terenowe nie realizowane są w wyznaczonym dwudziestodniowym terminie, co automatycznie wydłuża całą procedurę i pozostawia właścicieli działek w niepewności co do dalszych kroków. Ta sytuacja jest szczególnie frustrująca w przypadkach, gdy drzewo stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa mieszkańców lub infrastruktury, a opóźnienia w uzyskaniu zgody mogą prowadzić do poważnych konsekwencji.
Nowe przepisy mają radykalnie uprościć tę skomplikowaną procedurę poprzez wprowadzenie zasady, iż brak reakcji ze strony organu administracji w ciągu trzydziestu pięciu dni jest równoznaczny z wyrażeniem zgody na usunięcie drzewa. To rozwiązanie nie tylko przyspiesza procedury, ale także wprowadza element przewidywalności, na który właściciele posesji czekali od lat. Dzięki temu mechanizmowi właściciele będą mogli precyzyjnie planować prace związane z zagospodarowaniem swoich działek, nie obawiając się nieskończonych opóźnień ze strony administracji.
Reforma przepisów dotyczących wycinki drzew wpisuje się w szerszy trend deregulacji i uproszczenia procedur administracyjnych, które rząd prowadzi w różnych obszarach życia społecznego i gospodarczego. Celem tych działań jest zmniejszenie obciążeń biurokratycznych dla obywateli i przedsiębiorców, co ma przełożyć się na większą efektywność całego systemu administracji publicznej. W przypadku przepisów dotyczących drzew, szczególnie istotne jest znalezienie adekwatnej równowagi między ochroną środowiska naturalnego a prawami właścicieli nieruchomości do swobodnego dysponowania swoją własnością.
Nowe regulacje mają również istotne znaczenie dla bezpieczeństwa publicznego, szczególnie w sytuacjach, gdy drzewa stanowią bezpośrednie zagrożenie dla ludzi lub mienia. Dotychczasowe przepisy często uniemożliwiały szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych, gdy na przykład drzewo zostało uszkodzone przez burzę i groziło upadkiem na budynek mieszkalny lub drogę publiczną. Nowy system ma zapewnić możliwość szybszego podejmowania decyzji w takich przypadkach, co może przyczynić się do zmniejszenia liczby wypadków związanych z upadającymi drzewami.
Wprowadzenie nowych przepisów wymaga również dostosowania procedur wewnętrznych w urzędach gmin, powiatów i miast na prawach powiatu. Urzędnicy będą musieli nauczyć się pracować w nowym systemie, który wymaga większej dyscypliny czasowej i efektywności w rozpatrywaniu wniosków. Może to oznaczać konieczność dodatkowego szkolenia personelu oraz reorganizacji procesów wewnętrznych w wielu jednostkach administracji publicznej.
Planowany harmonogram wdrażania nowych przepisów przewiduje, iż projekt ustawy zostanie ostatecznie zatwierdzony przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2025 roku, a następnie trafi do Sejmu w celu przeprowadzenia pełnej procedury legislacyjnej. Oznacza to, iż właściciele działek będą musieli jeszcze kilka miesięcy czekać na wejście w życie uproszczeń, ale już teraz mogą rozpocząć planowanie prac związanych z zagospodarowaniem swoich nieruchomości z uwzględnieniem nadchodzących zmian.
Szczególnie istotne będzie adekwatne przygotowanie wniosków o usunięcie drzew, aby maksymalnie wykorzystać możliwości, jakie daje nowy system. Właściciele posesji powinni zadbać o to, aby ich wnioski zawierały wszystkie niezbędne informacje i dokumentację, co zwiększy prawdopodobieństwo, iż organ administracji nie zgłosi sprzeciwu w wyznaczonym terminie. Może to obejmować dostarczenie opinii dendrologicznej, dokumentacji fotograficznej oraz szczegółowego uzasadnienia konieczności usunięcia drzewa.
Nowe przepisy będą miały także wpływ na branżę usług ogrodniczych i leśnych, która dotychczas musiała dostosowywać swoje harmonogramy prac do nieprzewidywalnych terminów wydawania decyzji administracyjnych. Dzięki wprowadzeniu stałego, trzydziestopięciodniowego terminu, firmy specjalizujące się w wycince drzew będą mogły znacznie lepiej planować swoje działania i oferować klientom bardziej precyzyjne terminy realizacji usług.
Równie ważne będzie zapewnienie odpowiedniej komunikacji między właścicielami działek a organami administracji publicznej. Nowe przepisy wymagają, aby wnioski były składane w sposób formalnie poprawny i zawierały wszystkie niezbędne informacje. Urzędy będą musiały zapewnić jasne i zrozumiałe procedury składania wniosków oraz udostępnić obywatelom wszystkie niezbędne formularze i wytyczne.
Wprowadzenie mechanizmu milczącej zgody nie oznacza jednak całkowitej rezygnacji z kontroli administracyjnej nad procesem usuwania drzew. Organy przez cały czas będą miały prawo do zgłaszania sprzeciwu w uzasadnionych przypadkach, szczególnie gdy usunięcie drzewa mogłoby naruszyć przepisy dotyczące ochrony środowiska lub gdy drzewo ma szczególną wartość przyrodniczą lub kulturową. najważniejsze będzie jednak to, iż decyzje te będą musiały być podejmowane w wyznaczonym terminie.
Nowe regulacje mogą również wpłynąć na lokalną politykę przestrzenną i środowiskową. Gminy będą musiały wypracować efektywne mechanizmy monitorowania wniosków o wycinkę drzew oraz zapewnić odpowiednie zasoby kadrowe do ich rozpatrywania w wyznaczonych terminach. Może to wymagać reorganizacji niektórych wydziałów urzędów oraz dodatkowego finansowania na zatrudnienie specjalistów.
Właściciele działek, którzy planują skorzystać z nowych możliwości, powinni również pamiętać o odpowiedzialności za bezpieczne przeprowadzenie wycinki drzew. Usuwanie dużych drzew może być niebezpieczne i wymaga odpowiedniego sprzętu oraz doświadczenia, dlatego w wielu przypadkach konieczne będzie skorzystanie z usług profesjonalnych firm. Nowe przepisy nie zwalniają właścicieli z obowiązku przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas prowadzenia takich prac.
Długoterminowe skutki wprowadzenia nowych regulacji będą zależały od tego, jak sprawnie zostanie wdrożony nowy system oraz jak będzie funkcjonował w praktyce. najważniejsze będzie monitorowanie jego działania i ewentualne wprowadzanie korekt, jeżeli okaże się, iż niektóre elementy wymagają doprecyzowania lub modyfikacji. Sukces reformy będzie mierzony przede wszystkim skróceniem czasu potrzebnego na uzyskanie zgody na wycinkę drzew oraz zmniejszeniem liczby skarg obywateli na przewlekłość procedur administracyjnych.
