Mając sześćdziesiąt dziewięć lat, zrozumiałam, iż najstraszniejsze kłamstwo to to, gdy dzieci mówią kochamy cię, podczas gdy w rzeczywistości kochają tylko twoją emeryturę i mieszkanie.
Mamo, pomyśleliśmy zaczęł ostrożnie mój syn Tadeusz, ledwo przekraczając próg. Jego żona, Halina, stała za nim, kiwnięciami potwierdzając każdy jego wyraz, jakby chciała udowodnić, iż choćby jego najmniejsze słowo było pełne mądrości.
Wniosła do przedpokoju zapach drogich perfum i odrobinę mdłego niepokoju.
Zaczyna się źle szepnęłam, zamykając drzwi. Giedy wy dwoje zaczynacie 'myśleć, zawsze kończy się to źle.
Tadeusz udawał, iż nie słyszy. Wszedł do salonu, oglądając każdy mebel, jakby wyceniał jego wartość. Halina kręciła się wokół poduszki na kanapie tej, którą właśnie przestawiła specjalnie tylko po to, by odłożyć ją z powrotem z miejsca.
Martwimy się o ciebie oznajmiła z udawaną troską. Jesteś sama. A w twoim wieku wszystko może się zdarzyć.
Wsunęłam się głębiej w swój ulubiony fotel, czując pod palcami znoszone, znajome obicie. Znałam ten fotel lepiej niż własne dzieci.
Na przykład co? zapytałam. Nadciśnienie od waszej 'troski?
Och, mamo, nie zaczynaj warknął Tadeusz. To świetny pomysł. Sprzedajemy ten lokal i nasze kawalerkię, bierzemy kredyt i kupujemy duży dom na wsi! Z ogrodem! Będziesz z wnukami, oddychać czystym powietrzem.
Mówił to, jakbym ofiarował mi bilet do raju. Oczy Haliny błyszczały fałszywą szczerością. Była dobrą aktorką.
Patrzyłam na nich, na ich twarze, na powtarzające się gesty. W ich oczach widziałam tylko chciwość pośredników, wyczuwających życiową okazję. Żadnego ciepła. Żadnej prawdy.
I wtedy zrozumiałam wszystko. Najokrutniejsze kłamstwo to to, gdy twoje dzieci mówią kochamy cię, ale tak naprawdę kochają twoją emeryturę i mieszkanie.
To nie był smutek. To było uczucie, jakby wszystko w końcu wracało na swoje miejsce.
Dom, mówisz westchnęłam. A na czyje nazwisko?
No na nasze, oczywiście wyrwało się Halinie, zanim ugryzła się w język. Tadeusz rzucił jej mordercze spojrzenie.
Żeby oszczędzić ci formalności, mamo dodał pośpiesznie. My się wszystkim zajmiemy. Wszystkimi papierami.
Skinęłam poważnie głową, wstałam i podeszłam do okna. Na zewnątrz ludzie spieszyli się, pochłonięci własnymi sprawami. A ja stałam tam przed wyborem: poddać się albo rozpocząć wojnę.
Wiecie co, dzieci powiedziałam, nie odwracając się. To interesujący pomysł. Pomyślę o tym.
Za plecami usłyszałam westchnienie ulgi. Myśleli, iż wygrali.
Oczywiście, mamo, nie spieszaj się dodała Halina łagodnym tonem.
Tylko iż będę myśleć tutaj, w moim mieszkaniu odparłam, odwracając się do nich. Powinniście już iść. Jestem pewna, iż macie wiele do zrobienia. Kredyty do obliczenia. Plany domu do przestudiowania.
Spojrzałam im prosto w oczy, a ich uśmiechy zaczęły gasnąć. Zrozumieli: to nie był koniec. To dopóiero początek.
Od tego dnia zaczęła się kampania. Codzienne telefony, wszystkie starannie zaplanowane.
Rano dzwonił Tadeusz suchy, metodyczny:
Mamo, znalazłem świetną działkę! Wszędzie sosny, rzeka obok! Wyobraź sobie wnuki, oddychające świeżym powietrzem!
Po południu słodki głos Haliny:
Zrobimy ci osobny pokój, mamo! Z widokiem na ogród. Własną łazienkę! Przyniesiem twoj fotel i fikusa. Wszystko, jak lubisz!
Uderzali w każdą słabość: wnuki, samotność, moje zdrowie. Każda rozmowa była przedstawieniem, w którym grałam staruszkę, którą trzeba ratować.
Słuchałam, kiwałam głową i mówiłam, iż jeszcze myślę. A w międzyczasie działałam.
Moja przyjaciółka Jadwiga pracowała w kancelarii notarialnej. Jeden telefon i już byłam u niej, analizując wszystkie scenariusze.
Nina, nigdy nie podpisuj darowizny ostrzegła. Wyrzucą cię bez mrugnięcia okiem. Może dobra umowa dożywocia. Ale oni nie zechcą. Chcą wszystko. Od razu.
Jej słowa utwierdziły mnie w postanowieniu. Nie byłam ofiarą. Byłam ocalałą. I nie zamierzyłam się poddać.
Kulminacja nastąpiła w sobotę. Zadzwonili. Tadeusz i Halina stali przed drzwiami z mężczyzną w garniturze, z teczką w ręku.
Mamo, to Jacek, pośrednik powiedział Tadeusz swobodnie, wchodząc. Przyszedł tylko wycenić naszą własność.
Mężczyzna wszedł, lustrując mieszkanie jak sęp. Ściany, sufit, podłoga. Nie widział domu. Widział metry kwartoowe. Towar na sprzedaż.
Coś we mnie pękło.
Co wyceniać? zapytałam nagle ostrym tonem.
Mieszkanie, mamo. Żeby wiedzieć, od czego zaczynamy odparł Tadeusz, już otwierając drzwi do mojego pokoju. Śmiało, Jacek.
Pośrednik zrobił krok, ale stanęłam mu na drodze.
Wychodzić powiedziałam tak cicho, iż wszyscy zastygli.
Mamo, co ty robisz? wyjąkał Tadeusz.
Powiedziałam wychodzić. Wy oboje spojrzałam na Halinę, przyklejoną do ścięny. I powiedz swojemu mężowi, iż jeżeli jeszcze raz przyprowadzi obcego do mojego domu bez mojej zgody, wezwę policję. I złożę doniesienie o próbie oszustwa.
Pośrednik, wyczuwając zmianę wiatru, pierwszy się wycołał.
Ja oddzwonię wybełkotał, uciekając.
Tadeusz wbił we mnie wzrok, maska kochającego syna opadła.
Oszalałaś, stara wariatko
Jeszcze nie przerwałam. Ale ty się bardzo starasz. A teraz wynoście się. Potrzebuję odpoczynku. Od waszej 'miłości.
Nastąpił tydzień ciszenia. Żadnych telefonów. Żadnych wizyt. Wiedziałam, iż to nie koniec. Przegrupowywali się.
W następny piątek zadzwoniła Halina, jej głos ociekał skruchą.
Nino, wybacz nam,
