2 dni temu
Właściciele domów jednorodzinnych w całej Polsce muszą mieć się na baczności. Funkcjonariusze rozpoczęli masowe, niezapowiedziane kontrole przydomowych instalacji ściekowych. Wystarcza brak jednego dokumentu, żeby dostać mandat na tysiące złotych. Pierwsze statystyki są alarmujące – w samym Krakowie przeprowadzono już 570 kontroli, wykrywając 151 nieprawidłowości.
Fot. Shutterstock
To nie są sporadyczne akcje, ale systematyczne działania obejmujące całą Polskę. Gminy mają prawny obowiązek sprawdzenia każdego gospodarstwa bez kanalizacji co najmniej raz na dwa lata. A konsekwencje nieprzestrzegania przepisów mogą być druzgocące dla domowego budżetu.
Każde gospodarstwo będzie sprawdzone – bez wyjątków
Jak informuje portal Forsal.pl, zmasowane kontrole to efekt nowych regulacji oraz rosnącego problemu nielegalnego odprowadzania ścieków. Gminy są zobowiązane do monitorowania, czy mieszkańcy prawidłowo gospodarują nieczystościami. Urzędnicy nie działają już tylko na zgłoszenie – teraz kontrole realizowane są systematycznie.
Portal Goniec.pl podaje konkretne liczby: ponad dwa miliony gospodarstw w Polsce funkcjonuje bez podłączenia do sieci kanalizacyjnej. Zgodnie z nowymi regulacjami, gminy mają obowiązek sprawdzania wszystkich takich gospodarstw co najmniej raz na dwa lata.
Portal Farmer.pl informuje, iż kontrole są już w pełnym toku. W Krakowie przeprowadzono 570 kontroli, wykrywając 151 nieprawidłowości i nakładając 61 mandatów na łączną kwotę 14 200 złotych. Nowy Targ skontrolował ponad 1500 nieruchomości, a Łomianki blisko 400.
Urzędnicy mogą przyjść o każdej porze dnia i nocy
Portal Dziennik.pl ostrzega, iż kontrole mogą odbywać się o każdej porze, bez wcześniejszego zawiadomienia. W sytuacji, gdy właściciel odmawia okazania dokumentów, urzędnicy mogą wezwać policję. Próba ukrycia dokumentów lub nieobecność właściciela to ryzyko wezwania policji i dodatkowych konsekwencji.
Jak wyjaśnia portal Ekohouse-oczyszczalnie.pl, urzędnicy mają prawo wejść na nieruchomość do kontroli sposobu utylizacji ścieków zgodnie z obowiązującymi przepisami. Kontrola ma na celu sprawdzenie, czy właściciel nieruchomości odpowiednio usuwa ścieki.
Portal Zielonyogrodek.pl potwierdza, iż kontroler nie musi zapowiadać się z wyprzedzeniem – może pojawić się z dnia na dzień, a brak dokumentów to prosta droga do kłopotów.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli masz dom bez podłączenia do kanalizacji, musisz natychmiast przygotować się na możliwą kontrolę. Stawka jest wysoka – mandaty sięgają kilku tysięcy złotych.
Dla właścicieli szamb: Musisz mieć zawsze pod ręką dwa najważniejsze dokumenty – pisemną umowę z firmą asenizacyjną oraz wszystkie rachunki za wywóz ścieków. Brak któregokolwiek z nich może kosztować cię 500-5000 złotych.
Dla właścicieli oczyszczalni przydomowych: Oprócz standardowych dokumentów, kontrolerzy sprawdzą także dokumentację dotyczącą odbioru osadów. Musisz dokumentować każdą usługę związaną z utrzymaniem oczyszczalni.
Dla właścicieli działek rekreacyjnych: Wielu właścicieli ROD nie zdaje sobie sprawy, iż przepisy dotyczą ich w takim samym stopniu. jeżeli na działce znajduje się toaleta ze zbiornikiem, musisz mieć umowę i rachunki za wywóz.
Dla planujących inwestycje: jeżeli budujesz dom na terenach bez kanalizacji, od razu zaplanuj budżet na regularny wywóz ścieków lub rozważ inwestycję w przydomową oczyszczalnię.
Przykłady z życia – konsekwencje mogą być dotkliwe
Pan Marek z Podkarpacia myślał, iż nikt nie sprawdzi jego szamba na odludziu. Gdy przyszli kontrolerzy, okazało się, iż od dwóch lat nie ma umowy z firmą asenizacyjną. Mandat wyniósł 500 złotych, ale co gorsza – musiał natychmiast zawrzeć umowę i udowodnić regularne wywożenie ścieków.
Pani Anna z Mazowsza miała umowę, ale nie zachowywała faktur za wywóz. „Myślałam, iż wystarczy sama umowa. Kontrolerzy chcieli zobaczyć dowody regularnych wywozów z ostatniego roku. Mandatu uniknęłam, ale dostałam 14 dni na dostarczenie brakujących dokumentów” – opowiada.
Szczególnie zaskoczeni byli właściciele działek rekreacyjnych pod Warszawą. Pan Tomasz przyznaje: „Nikt nas nie ostrzegał, iż ROD też podlega tym kontrolom. Na działce mamy przenośną toaletę z małym zbiornikiem. Okazało się, iż to też musi być zgłoszone i regularnie wywożone.”
Wysokie kary już są nakładane
Portal Forsal.pl podaje konkretne stawki mandatów:
- 500 złotych za brak umowy z firmą asenizacyjną
- Do 5000 złotych za odmowę współpracy z kontrolerami
- W skrajnych przypadkach kary administracyjne do 50 000 złotych
Jak informuje portal Farmer.pl, jeżeli kontrola wykaże nieprawidłowości, może skutkować grzywną, nakazem modernizacji zbiornika na koszt właściciela oraz kolejnymi kontrolami i karami za uchylanie się od przepisów.
Portal Ekohouse-oczyszczalnie.pl ostrzega, iż w przypadku powtarzania się naruszeń, sprawa może trafić do sądu, gdzie kara może wynieść choćby 5000 złotych. Konkretnie każdy właściciel nieruchomości jest zobowiązany do zbierania oraz przechowywania dokumentacji finansowej potwierdzającej regularny wywóz odpadów.
Czego dokładnie szukają kontrolerzy
Podczas wizyty urzędnik sprawdza kilka kluczowych elementów. Po pierwsze, weryfikuje pisemną umowę na wywóz nieczystości zawartą z firmą posiadającą odpowiednie zezwolenie. Po drugie, żąda okazania rachunków lub faktur za wywóz szamba z ostatnich miesięcy.
Portal Zielonyogrodek.pl wyjaśnia, iż kontroler sprawdza też częstotliwość opróżniania zbiornika. Szambo o pojemności 10 metrów sześciennych używane przez czteroosobową rodzinę powinno być opróżniane co 2-3 miesiące. Zbyt rzadkie wywożenie może budzić podejrzenia co do nielegalnego pozbywania się nieczystości.
Stan techniczny zbiornika to kolejny element kontroli. Zbiorniki muszą być całkowicie szczelne, aby zapobiec przenikaniu nieczystości do gleby i wód gruntowych. Każda nieszczelność może skutkować nakazem natychmiastowej naprawy na koszt właściciela.
Skutki społeczne i ekonomiczne kontroli
Masowe kontrole szamb będą miały szerokie konsekwencje społeczne i ekonomiczne. Właściciele domów bez kanalizacji muszą przygotować się na wyższe koszty – nie tylko ewentualne mandaty, ale także regularne wydatki na wywóz ścieków.
Branża asenizacyjna odnotowuje już wzrost zamówień. Firmy zajmujące się wywozem ścieków informują o zwiększonym zapotrzebowaniu na usługi, co może prowadzić do wzrostu cen. Niektóre regiony mogą doświadczyć niedoboru firm z odpowiednimi licencjami.
Kontrole przyspieszą także inwestycje w rozbudowę sieci kanalizacyjnej. Gminy, widząc skalę problemu, będą musiały intensywniej pracować nad podłączeniem kolejnych obszarów do centralnych systemów oczyszczania ścieków.
Długoterminowo może to doprowadzić do poprawy stanu środowiska, szczególnie jakości wód gruntowych. Problem nielegalnego odprowadzania ścieków jest poważnym zagrożeniem dla ekosystemów wodnych, zwłaszcza na terenach wiejskich i podmiejskich.
Praktyczne wskazówki – jak przygotować się na kontrolę
Zabezpiecz dokumentację: Zbierz wszystkie rachunki za wywóz ścieków z ostatnich 12 miesięcy i trzymaj je w jednym miejscu. Upewnij się, iż umowa z firmą asenizacyjną jest aktualna i firma ma odpowiednie zezwolenia.
Sprawdź stan techniczny zbiornika: jeżeli masz starsze szambo, zleć kontrolę jego szczelności. Koszt takiej kontroli to kilkaset złotych, ale może uchronić przed mandatem w tysiącach.
Zadbaj o regularność: Ustal z firmą asenizacyjną stały harmonogram wywozów i przestrzegaj go. Prowadź prostą ewidencję – daty wywozów, ilość odebranych nieczystości i dane firmy.
Rozważ alternatywy: jeżeli koszty regularnego wywozu są wysokie, sprawdź możliwość dofinansowania na budowę przyłącza kanalizacyjnego lub instalację przydomowej oczyszczalni ścieków.
Sprawdź status w gminie: Upewnij się, iż twój zbiornik jest zgłoszony do gminnej ewidencji. To obowiązkowe dla właścicieli szamb i przydomowych oczyszczalni.
Długoterminowe rozwiązania warto przemyśleć już teraz
Portal Goniec.pl zwraca uwagę, iż dla wielu właścicieli domów bardziej opłacalnym rozwiązaniem może być instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków. Choć droższa w montażu, z czasem staje się tańsza w eksploatacji i bardziej ekologiczna.
Gminy coraz częściej oferują dofinansowania do takich inwestycji. Oczyszczone ścieki można odprowadzać do gruntu, eliminując koszty regularnych wywozów. To szczególnie opłacalne rozwiązanie dla domów położonych z dala od planowanych tras kanalizacyjnych.
Warto też śledzić plany rozwoju sieci kanalizacyjnej w swojej gminie. Inwestycja w przyłącze może być bardziej ekonomiczna niż wieloletnie koszty wywozu ścieków, szczególnie dla rodzin o wysokim zużyciu wody.
Kontrole będą się nasilać
Portal Dziennik.pl informuje, iż kontrole szamb i przydomowych oczyszczalni w 2025 roku obejmują całą Polskę, a brak wymaganych dokumentów może skutkować surowymi karami finansowymi.
Jak podkreśla portal Farmer.pl, nowe przepisy i kontrole mają za zadanie zminimalizować skażenia wód gruntowych oraz ograniczyć nielegalne praktyki. Efekty już widać – oczyszczalnie odbierają więcej nieczystości niż rok temu.
Portal Ekohouse-oczyszczalnie.pl ostrzega, iż przy niewywiązaniu się z narzuconych zadań w wyznaczonym terminie, gminy mogą zostać obciążone karą finansową do 50 tysięcy złotych. Samorządy mają więc silną motywację do skutecznego egzekwowania przepisów.
Kontrole przydomowych instalacji ściekowych to nie przejściowa akcja, ale trwały element polityki środowiskowej. Właściciele domów bez kanalizacji muszą przygotować się na regularne sprawdzanie zgodności z przepisami i wyższe koszty utrzymania swoich systemów odprowadzania ścieków.
