1 dzień temu
Na mapie pojawiła się niespodziewanie - nowy skrawek lądu wyrwany z głębin Atlantyku. Surtsey, utworzona przez potężną erupcję wulkaniczną, od początku była traktowana jak przyrodniczy skarb. Zamiast uczynić z wyspy atrakcję turystyczną, Islandczycy objęli ją ścisłą ochroną. Dzięki temu stała się jednym z najcenniejszych terenów badawczych na świecie. Miejscem, gdzie naukowcy mogą z bliska obserwować, jak na zupełnie nowym lądzie krok po kroku rodzi się życie.
REKLAMA
Zobacz wideo Nieoczywiste miejsca nad wschodnim Bałtykiem [VLOG]
Czy Surtsey się kurczy? Wyspa systematycznie jest podmywana przez ocean
Wszystko zaczęło się nagle, 14 listopada 1963 roku. Rybacy wypłynęli w morze, nie spodziewając się, iż będą świadkami narodzin nowej wyspy. Zupełnie niespodziewanie spod powierzchni Atlantyku - w rejonie archipelagu Vestmannaeyjar, na południe od Islandii - zaczęły wydobywać się dym, lawa i popiół. W ciągu kilku dni ze wzburzonych fal wyłonił się ląd, który nazwano Surtsey - na cześć Surtra, ognistego olbrzyma z nordyckich mitów. Trzyletnia erupcja doprowadziła do powstania wyspy o powierzchni 2,7 kilometrów kwadratowych i wysokości 174 metrów nad poziomem morza.
Zobacz też: Ta hiszpańska wyspa ma plażę jak z bajki. Tu zamiast piasku leży "popcorn"
w tej chwili powierzchnia wyspy zmniejszyła się do około 1,3-1,4 kilometra kwadratowego. Wszystko dlatego, iż ocean sukcesywnie ją podmywa. To nie rozmiar czyni jednak ten skrawek lądu tak wyjątkowym. Surtsey od początku objęta została całkowitą ochroną. Już w 1965 roku wprowadzono zakaz wstępu dla turystów, by nie zakłócić jedynego w swoim rodzaju eksperymentu natury.
Surtsey, wulkaniczna wyspa położona około 32 kilometry na południe od wybrzeży Islandii, powstała w wyniku erupcji, które trwały od 1963 do 1967 roku. Jej wyjątkowość polega na tym, iż od momentu narodzin objęto ją ścisłą ochroną, dzięki czemu stanowi dziś nieskażone laboratorium przyrodnicze. Pozbawiona wpływu człowieka, dostarcza unikalnych, długoterminowych danych na temat procesu kolonizacji nowego lądu przez rośliny i zwierzęta
- czytamy na stronie UNESCO.
Czy ktoś mieszka na wyspie Surtsey? Nie znajdziesz tu hoteli ani restauracji
Na Surtsey nie ma hoteli, ścieżek turystycznych ani przewodników. Przebywać mogą tu wyłącznie nieliczni naukowcy prowadzący badania. Surowe restrykcje mają jeden cel: pozwolić naturze na samodzielne zasiedlanie nowo powstałego lądu. Rośliny pojawiły się na wyspie w latach 60., przyniesione przez ptaki, wiatr i wodę. Dziś Surtsey porastają mchy, porosty, a miejscami także krzewy - wierzby zakorzeniły się tu w 1998 roku. Z czasem zadomowiły się także owady i setki gatunków bezkręgowców. Wszystko to bez ingerencji człowieka. Islandzka wyspa to żywe laboratorium, które pozwala śledzić każdy etap biologicznej sukcesji - od pierwszej bakterii po rozwijający się ekosystem. Surtsey w 2008 roku trafiła na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako miejsce o "niezwykłej wartości przyrodniczej".
Od początku badań, które rozpoczęto w 1964 roku, naukowcy zaobserwowali pojawianie się nasion przyniesionych przez prądy morskie, a także pleśni, bakterii i grzybów. W 1965 roku pojawiła się pierwsza roślina naczyniowa, a do końca pierwszej dekady naliczono już 10 takich gatunków. Do 2004 roku liczba ta wzrosła do 60, a ponadto odnotowano 75 gatunków mchów, 71 porostów i 24 grzybów. Na Surtsey zaobserwowano 89 gatunków ptaków, z których 57 gniazduje również w innych częściach Islandii. Na wyspie o powierzchni 141 hektarów występuje też 335 gatunków bezkręgowców
- informuje UNESCO.
Surtsey - zdjęcie ilustracyjneFot. istock/elleon
Dziękujemy, iż przeczytałaś/eś nasz artykuł.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
